پیتر استانو، سخنگوی اتحادیه اروپا روز جمعه ۲۹ اکتبر گفت که ایران و قدرتهای جهانی در تلاش هستند تا در مورد تاریخ از سرگیری مذاکرات در وین در اسرع وقت توافق کنند. تاکنون شش دور مذاکره در وین برگزار شده و دور هفتم از زمان آغاز ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی، عضو هیات مرگ تعلیق شده است.
اما علی باقری کنی، معاون سیاسی وزارت خارجه و مذاکره کننده ارشد ایران پس از مذاکرات هفته گذشته در بروکسل گفت که مذاکرات در وین تا پایان نوامبر از سر گرفته می شود.
پیتر استانو، سخنگوی اتحادیه اروپا در توصیف دیدارهای باقری در بروکسل گفت که نشست روز ۲۷ اکتبر/۵ آبان در بروکسل «مفید» بود و «به تعیین راهی برای از سرگیری مذاکرات در وین کمک کرد.»
استانو گفت: «ما با شرکای دیگر، از جمله ایران و سایر امضاکنندگان (توافق هستهای ایران) برای تعیین تاریخ مشخص در اسرع وقت برای نشست مجدد در وین کار میکنیم.»
مذاکرات ایران و اعضای برجام به علاوه آمریکا از اسفندماه سال گذشته آغاز شد. قرار بود این مذاکرات بتواند به سرعت راهی برای احیای برجامی بیابد که از اردیبهشت ۱۳۹۷ و با خروج آمریکا از آن در حالت نیمهجان قرار گرفته بود.
در سه سال منتهی به آغاز مذاکرات احیای برجام، آمریکا علاوه بر بازگرداندن تحریمهای تعلیق شده در توافق هستهای، گروه بزرگی از تحریمهای جدید را تحت عنوان سیاست «فشار حداکثری» وضع کرد. در مقابل ایران نیز در نخستین سالگرد خروج آمریکا از برجام، گامهای عدول از توافق هستهای را تعریف کرد و ظرف شش ماه تقریبا همه تعهدات هستهای خود را تعلیق کرد. تنها بخش توافق هستهای که کماکان از سوی ایران رعایت میشد، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی بود که آن هم با مصوبه مجلس یازدهم در آذرماه ۱۳۹۹، غیرقانونی اعلام شد. شرط مجلس ایران برای لغو اجرای پروتکل الحاقی، احیای برجام و انتفاع ایران از اجرای توافق است. شرطی که ممکن است این دولت هم نتواند به صورت کامل به آن دست یابد.
رابرت مالی، فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران روز دوشنبه ۲۵ اکتبر، ۳ آبان گفت که تلاشها برای احیای برجام در «مرحله حساسی» است و دلایل تهران برای اجتناب از گفتوگوها ضعیف است.
پس از شش دور مذاکرات در وین، تهران و واشنگتن هنوز در مورد اینکه چه گامهایی باید برداشته شوند و زمانبندی اجرای این گامها اختلاف نظر دارند.
ایران در هفتههای گذشته به صورت مبهم گفته که دور جدید مذاکرات باید با شیوه جدید و با کنار گذاشتن بنبست ایجاد شده در دور ششم آغاز شود. این اظهارنظر حتی صدای روسیه و چین را هم در آورد و نمایندگان این دو کشور در مذاکرات گفتند که دور ششم هیچ بنبستی نداشته و نمیتوان کارهای انجامشده بر روی پیشنویس توافق را که بخش زیادی از آن نهایی شده از نو آغاز کرد.
ابهام دیگر در مورد این مذاکرات شرطی است که طرفهای غربی میگویند برای آن تضمینی وجود ندارد. چند روز پیش حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در یک کنفرانس خبری تلویزیونی گفت: «بازگشت آمریکا به توافق برای ما اهمیتی ندارد، آنچه مهم است این است که نتیجه مذاکرات به نفع ایران باشد.»
او درخواست آزادسازی داراییهای مسدود شده ایران در کشورهای مختلف جهان به دلیل تحریمهای آمریکا را تکرار کرد و گفت این میتواند نشانهای از حسن نیت باشد.
امیرعبداللهیان گفت: «(رئیس جمهوری یآمریکا) بایدن باید حسن نیت خود را با آزاد کردن ۱۰ میلیارد دلار از داراییهای بلوکه شده ایران در عمل نشان دهد.»
ایران به دلیل تحریمهای آمریکا بر بخشهای بانکی و انرژی خود قادر به دسترسی به دهها میلیارد دلار از داراییهای خود در بانکهای خارجی، نیست.