رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه پس از نشست کابینه این کشور گفت سفارتخانه‌های غربی یک گام به عقب برداشته‌اند و در بیانیه‌های خود گفته‌اند در آینده با احتیاط بیشتری عمل خواهند کرد.

اردوغان افزود:

«هدف ما به هیچ وجه ایجاد بحران نیست، بلکه محافظت از حرمت، غرور و حقوق حاکمیتی ترکیه است.»

اردوغان در همین حال افزود ترکیه از اقدامات بیشتر علیه سفیران برای نشان دادن این‌که هرگز حاکمیت ملی را به خطر نمی‌اندازد کوتاهی نخواهد کرد.

سفیران ۱۰ کشور آلمان، نیوزلند، نروژ، دانمارک، فرانسه، هلند، کانادا، سوئد، فنلاند و آمریکا دوشنبه ۲۶ مهر / ۱۸ اکتبر در بیانیه‌ای خواستار آزادی عثمان کاوالا، فعال حقوق بشر و از مخالفان دولت ترکیه شده بودند که چهار سال بدون محکومیت در زندان به‌سر می‌برد.

اردوغان در واکنش به این اقدام شنبه یکم آبان / ۲۳ اکتبر اعلام کرد که به وزارت خارجه ترکیه دستور داده تا سفیران ۱۰ کشور غربی را به‌عنوان «عناصر نامطلوب» اخراج کند.

سلیمان سویلو، وزیر کشور ترکیه نیز در توییتر نوشت:

«سفیرانی که به نظام قضایی ترکیه درباره یک پرونده در حال بررسی پیشنهاد و توصیه می‌کنند، غیرقابل قبول هستند.»

ترکیه سفیران این ۱۰ کشور را احضار کرد و مراتب اعتراض خود به فراخوان آن‌ها اعلام کرد.

عثمان کاوالا، فعال حقوق بشری و رئیس نهاد فرهنگی «آنادلوکالچر» است. او سال‌ها با نهادهای بین‌المللی از جمله مؤسسه گوته آلمان همکاری نزدیک داشته است. کاوالا از آزادی رسانه‌ها، حقوق اقلیت‌ها، کردها و جدایی دین از دولت حمایت می‌کند و چهار سال است که در زندان به‌سر می‌برد. اتهام اولیه او تأمین مالی و سازماندهی تظاهرات ضد دولتی در اعتراضات سال ۲۰۱۳ پارک گزی در استانبول بود. کاوالا به این اتهام و همچنین اتهام «تبانی با کردها» دو سال و نیم در زندان ماند. سپس یک بار دیگر در ارتباط با کودتای نافرجام ترکیه و اتهام جاسوسی بازداشت شد. در فوریه ۲۰۲۰ از این اتهامات تبرئه شد اما در ژانویه سال جاری میلادی دادگاه تجدیدنظر این حکم را رد و ۲۶ نوامبر را تاریخ دادگاه او تعیین کرد.

سفارت آمریکا در ترکیه روز گذشته (دوشنبه) در رابطه با تنش ایجادشده با ترکیه اعلام کرد که به تعهد خود به ماده ۴۱ کنوانسیون وین در مورد روابط دیپلماتیک ادامه می‌دهد. در این ماده احترام به قوانین و مقررات دولت میزبان ذکر شده و گفته‌شده که نباید در امور داخلی آن دخالت شود.

کانادا، هلند و نیوزلند پیام مشابهی منتشر کردند و نروژ و فنلاند پیام سفارت آمریکا را بازنشر دادند.

این بحران دیپلماتیک در حالی رخ داده است که اقتصاد ترکیه از تورم و کاهش ارزش لیر در برابر ارزهای خارجی رنج می‌برد. ارزش لیر در برابر دلار و یورو به پایین‌ترین حد خود رسید. بانک مرکزی ترکیه پنج‌شنبه گذشته نرخ بهره را دو درصد کاهش داد و در پی آن سقوط ارزش لیر شدت گرفت.

گروه ویژه اقدام مالی (FATF) هفته گذشته در پاریس ترکیه را متهم به «عدم کفایت در جلوگیری از پولشویی و تأمین مالی تروریسم» کرد و این کشور را در «لیست خاکستری» خود قرار داد.