وبسایت «عربی پست» که در ترکیه مستقر است و متعلق به «اتحادیه ملی فرهنگی عرب» است به نقل از یک دیپلمات بلندپایه عراقی نوشته است دور چهارم مذاکرات ایران و عربستان سعودی در فرودگاه بینالمللی بغداد، برگزار شد و نشست «بسیار خوبی» بود.
از ماه مارس/ فروردین سال جاری مذاکرات مستقیم و پنهانی بین مسئولان سعودی و ایرانی با میانجیگری مصطفی الکاظمی، نخستوزیر عراق در بغداد برگزار شد. مهمترین موضوعات مطرح شده در این مذاکرات، جنگ یمن و پرونده هستهای ایران بود. دور چهارم مذاکرات ایران و عربستان سعودی حدود دو هفته پیش آغاز شد و این نخستین دیدار دو رقیب منطقهای پس از روی کار آمدن ابراهیم رئیسی بهعنوان رئیس جمهوری جدید ایران است.
منبع عراقی افزوده است که این دور از گفتوگوها به نگرانیها درباره توقف مذاکرات با تشکیل دولت جدید در ایران پایان داد و نشان داد که طرفین مصمم به رفع موانع توسعه روابط هستند.
«عربی پست» همچنین بهنقل از منابع امنیتی ایران افزوده است که پرونده مذاکرات با عربستان سعودی از وزارت امور خارجه ایران به شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی منتقل شده است.
همچنین گفتهشده که مقامات امنیتی عربستان سعودی به تهران سفر کردهاند تا موضوع بازگشایی سفارت این کشور در تهران را بررسی کنند. گزارش میافزاید هیئت سعودی تدابیر امنیتی داخل سفارت را نوسازی کرده است.
یک هیئت نیز از سوی ایران برای بررسی بازگشایی سفارت ایران در ریاض و کنسولگری ایران در جده به عربستان سعودی سفر کرده است.
روابط ایران و عربستان سعودی از سال ۲۰۱۶ پس از اعدام نمر باقر النمر، روحانی شیعه در عربستان و سپس حمله معترضان به سفارت سعودی در تهران و کنسولگری این کشور در مشهد قطع شد. تنش بین دو کشور پس از حمله سال ۲۰۱۹ به تأسیسات نفتی عربستان سعودی که نیمی از تولید نفت این کشور را از بین برد، بدتر شد. ریاض مسئول این حمله را تهران دانست، اما مقامهای ایرانی این اتهام را رد کردند.
یک منبع نزدیک به دفتر نخستوزیر عراق نیز به «عربی پرس» گفته است که مصطفی الکاظمی در دور چهارم مذاکرات پیشنهاد ساخت بزرگراه مشهد ـ مکه را که از شهر کربلا عبور میکند مطرح کرده و با استقبال دو طرف روبهرو شده است. این مسیر بیش از سه هزار و ۳۰۰ کیلومتر است و ۳۸ ساعت طی کردن آن زمان میبرد.
منبع عراقی تأکید کرده که چنین جادهای نماد مهمی از روابط سه کشور خواهد بود چون سه شهر مذهبی مقدس میان مسلمانها وشیعیان را به هم وصل میکند.
همچنین منابع آگاه ایرانی و عراقی گفتهاند که طرف ایرانی خواستار کاهش محدودیتها علیه اقلیت شیعه در عربستان سعودی و صدور اجازه سفر آنها به مشهد شده است.
بهگفته این منابع، ایران گشایش سفارتخانهها را مشروط به توقف پشتیبانی عربستان سعودی از فعالیتهای سیاسی و رسانهای گروههای مخالف ایران کرده است.
این منابع همچنین از استقبال ایران از حل مسئله یمن و ایجاد توافق میان دولت این کشور و حوثیهای یمن خبر دادهاند.
یک منبع عراقی نیز گفته است دو طرف درباره کلیت نقشه راه برای حل بحران یمن به توافق رسیدهاند و در حال حاضر میخواهند درباره جزئیات آن مذاکرات بیشتری انجام دهند.
ملک سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان سعودی ۳۱ شهریور / ۲۲ سپتامبر در سخنانی در هفتادوششمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل، ابراز امیدواری کرد که مذاکرات ریاض و تهران منجر به اعتمادسازی میان دو طرف شود. فردای آن روز، سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز گفت: «گفتوگوهای خوبی با عربستان سعودی داشتهایم».
پیش از این نشریه «تهران تایمز» نوشته بود در دور چهارم مذاکرات تهران و ریاض، علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی و عادل الجبیر، وزیر مشاور امور خارجه عربستان سعودی بهعنوان رئیس هیئت نمایندگی سعودی شرکت داشتند اما وبسایت نورنیوز، نزدیک به شورای امنیت ملی چهارشنبه ۷ مهر به نقل از «یک منبع مطلع در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی» نوشت:
«هیچگونه ملاقات یا تماسی بین علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، با مقامات عربستان سعودی انجام نشده است.»