میانگین قیمت یک متر مربع واحد مسکونی در تهران بیشتر از سی میلیون تومان است و دوره انتظار برای خرید خانه هم بالاتر از سن امید به زندگی در ایران. در این وضعیت نرخ اجاره‌نشینی به بیشتر از ۴۲ درصد رسیده است.
اجاره‌نشین‌هایی که هر سال باید اجاره بیشتری پرداخت کنند یا اینکه در جستجوی یک خانه کوچکتر و ارزان‌تر باشند.
آنطور که مشاوران املاک به رسانه‌های داخلی گفته‌اند تقاضا برای خانه‌های ارزان‌قیمت «زیادتر از آنچه که تصور می‌شود» افزایش یافته است و کمتر کسی می‌تواند خانه‌ای مناسب و متناسب با درآمدش پیدا کند.
در این وضعیت «بازار اجاره» با یک پدیده تازه دیگر هم روبرو شده است؛ «اجاره‌نشینی اشتراکی خانواده‌ها».
«اجاره نشینی اشتراکی» پیش از این هم در شهرهای بزرگ مرسوم بود اما نه برای خانواده‌ها. بیشتر دانشجویان و کارگران مهاجر مشتری خانه‌های اجاره‌ای اشتراکی بودند. حالا اما به گفته چند مشاور املاک در تهران علاوه بر مجردها، «خانواده‌هایی هم به آن‌ها مراجعه کرده‌اند و در جستجوی اجاره یک واحد مسکونی بوده‌اند که با هم در آن زندگی کنند.»
یک مشاور املاک در تهران به «تجارت نیوز» گفته است: «دو خانواده متاهل که با هم ۶ نفر می‌شدند، یک خانه ۷۰ متری را ۳۰۰ میلیون تومان رهن کردند.»
وحید شقاقی، مدرس اقتصاد در دانشگاه‌های ایران رواج اجاره‌نشینی اشتراکی در تهران را تأیید کرده و گفته تورم تجمعی بالا در سه سال گذشته تأمین هزینه معیشت و اجاره مسکن را برای بخشی از جامعه ناممکن کرده است.
ایرج رهبر، عضو هیئت مدیره انجمن انبوه سازان تهران هم در تأیید این مسأله گفته «به دلیل بالا بودن قیمت مسکن، برخی از متقاضیان به‌صورت اشتراکی، واحد مسکونی را اجاره می‌کنند».
علیرضا ذوالفقاری که با عنوان «کارشناس بازار مسکن» معرفی می‌شود در باره وضعیت بازار مسکن به خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) گفته است: «طبق بررسی‌های صورت گرفته و تحلیل داده‌های بدست آمده از سامانه‌های ملکی تخمین زده می‌شود که سهم مسکن از هزینه خانوار در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ افزایش چشم‌گیری داشته به گونه‌ای که در حال حاضر احتمالا بین ۵۵ تا ۶۰ درصد از هزینه خانوار خرج هزینه مسکن می‌شود.»
افزایش جمعیت حاشیه‌نشین
بالا رفتن نرخ کرایه بخشی از جمعیت ساکن در مناطق «متوسط» و «متوسط رو به بالا» را به مناطق «محروم» و «حاشیه» سوق داده است. تا پیش از تغییر دولت وزارت راه و شهرسازی جمعیت «حاشیه نشین» و بد مسکن را ۱۹ میلیون نفر اعلام می‌کرد.
کارشناسان غیردولتی اما مدعی اند که جمعیت حاشیه نشین تنها در فاصله سال ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۸ دو برابر شده و حدود ۳۸ میلیون نفر از جمعیت یا حاشیه نشین اند یا بد مسکن. در تازه ترین اظهارنظر رسمی عضو هیئت مدیره انجمن انبوه سازان تهران گفته طبق آمارها بیش از ۲۲ میلیون خانوار در سکونت‌های غیررسمی ساکن هستند و مسکن مناسب ندارند.
وزیر راه و شهرسازی دولت ابراهیم رئیسی (عضو هیئت مرگ) وعده ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال را داده است. این وعده اما بیش از آنکه به نفع اجاره نشینان باشد یک رانت تازه برای بنیادهای حکومتی است که مجری پروژه ساخت مسکن خواهند شد.