چهار نفر از اعضای تیم ترور جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد سعودی که در اکتبر ۲۰۱۸ در کنسولگری عربستان در استانبول به قتل رسید در آمریکا تعلیم نظامی دیده بودند. بر اساس سند محرمانهای که در اختیار نیویورک تایمز قرار گرفته، وزارت امور خارجه آمریکا یک سال قبل از عملیات ترور با درخواست پادشاهی سعودی برای تعلیم نظامی چهار تن از اعضای این تیم موافقت کرده بود.
شرکت امنیتی «گروه تایر ۱»(Tier 1 Group) مستقر در آرکانزاس به تعدادی از اعضای تیم ترور خاشقچی تعلیم داده بود. این شرکت امنیتی اعلام کرده است که این آموزشها جنبه «دفاعی» داشت و هدف از آن «حفاظت بهتر از رهبران سعودی» بود.
یکی از مربیان در مصاحبه با نیویورک تایمز گفته است تمرینات در این دوره آموزشی به جنگ تن به تن و عملیات رصد و مراقبت از شخصیتها ربط داشت.
نیاز شرکتهای امنیتی آمریکایی به مشتریانی مانند عربستان
بر اساس گزارش نیویورک تایمز هیچ نشانهای وجود ندارد که مقامات آمریکایی و یا مقامات شرکت امنیتی «گروه تایر ۱» از ماهیت گروه ترور مطلع بوده باشند. اما صدور مجوز آموزش برای این اشخاص از طرف وزارت خارجه آمریکا و اینکه آنها در قتل یک روزنامهنگار دست داشتند، نمایانگر درهمتنیدگی روابط آمریکا با یک کشور خودکامه در منطقه خاورمیانه است و همچنین خطرات همکاری نظامی بین دو کشور و فقدان یک ساز و کار نظارتی را یادآوری میکند.
در همان حال شرکتهای امنیتی خصوصی آمریکایی به مشتریانی مانند عربستان سعودی نیاز دارند تا بتوانند از نظر اقتصادی دوام بیاورند، به ویژه آنکه آمریکا بعد از دو دهه جنگ در حال عقبنشینی از افغانستان است.
وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که مجوز آموزش مأموران امنیتی سعودی در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما صادر شد و در دوران ترامپ هم ادامه یافت.
نیویورک تایمز مینویسد تیم سعودی بعد از تعلیم در آمریکا برای سرکوب مخالفان دولت عربستان سعودی در اقداماتی از قبیل ربایش، بازداشت و شکنجه شهروندان سعودی نیز مشارکت داشتند.
ماهیت آموزشها: تهاجمی یا دفاعی؟
«لوئیز برمر» مدیر ارشد اجرایی «گروه تایر ۱» در مصاحبه با نیویورک تایمز تأیید کرد که این شرکت مسئولیت آموزش تیم سعودی را به عهده داشت. برمر پیش از برای دریافت یک منصب در وزارت دفاع آمریکا در دوران ریاست جمهوری ترامپ به پرسشهای کتبی نمایندگان کنگره پاسخ داده و تایید کرده بود که این شرکت امنیتی به تیم سعودی آموزش نظامی داده بود.
طبق اسناد مربوط به پاسخهای لوئیز برمر که اکنون در اختیار نیویورک تایمز است چهار عضو تیم ترور سعودی در سال ۲۰۱۷ در این شرکت امنیتی آمریکایی آموزش دریافت کردند و دو تن دیگر هم طی سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۵ آموزش دیدند. برمر اما به نیویورک تایمز گفت:
«آموزشها هیچ ارتباطی با قتل جمال خاشقچی نداشت و از دسامبر سال ۲۰۱۷ دیگر سعودیها هیچ آموزشی دریافت نکردند.»
جمال خاشقچی ۲ اکتبر ۲۰۱۸ به کنسولگری عربستان سعودی در استانبول مراجعه کرده بود که گواهی تجرد بگیرد اما دیگر بازنگشت. یک تیم ۱۵ نفره از عربستان او را در کنسولگری به قتل رساندند. عربستان سعودی ابتدا دست داشتن در قتل این روزنامهنگار منتقد را تکذیب و سپس تحت فشار بینالمللی ادعا کرد که خاشقچی عامدانه به قتل نرسیده، اما سرانجام قتل او به دست «عوامل اطلاعاتی خودسر» را تأیید کرد. قتل خاشقچی سبب شد که بسیاری از شرکتهای بینالمللی از سرمایهگذاری در عربستان سعودی انصراف بدهند.
آگنس کالامارد، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در زمینه اعدامهای فراقضایی در یک گزارش صد صفحهای به این جمعبند رسید:
«قتل جمال خاشقچی یک جنایت بینالمللی بود. جمعبندی گزارشگر ویژه این است که آقای خاشقچی، قربانی قتل عمد و اعدام از پیش برنامهریزیشده بود. دولت عربستان سعودی عطف به قوانین حقوق بشری بینالمللی مسئول آن است.»