به فاصله اندکی از خلع ید از کارفرمای خصوصی نیشکر هفت تپه، حق‌آبه مجتمع به شدت کاهش یافت. کارگران از آغاز سال ۱۴۰۰ دستمزدی دریافت نکرده‌اند. جلسات متعدد با قوه قضائیه، فرمانداری، وزارت نیرو و نمایندگان مجلس برای حل مشکلات تا کنون نتیجه‌ای در بر نداشته است. کارگران سه شنبه ۱۱ خرداد، دست از کار کشیدند و مقابل دفتر مدیر شرکت (که هنوز خالی است) تجمع کردند.
کارگران نیشکر هفت تپه بر این اعتقادند که اسدبیگی مالک سابق و صاحب منصبان دولتی، امنیتی و حکومتی حامی او استراتژی زمین سوخته را دنبال می‌کنند. قصد دارند شرکت را به زمین بزنند و با تحمیل گرسنگی از کارگران انتقام می‌گیرند. اسماعیل بخشی نماینده کارگران می‌گوید:
«آنها با عدم پرداخت حقوق‌ها به دنبال این هستند که کارگران را عصبانی کنند و فضا را متشنج و امنیتی نشان دهند تا در نهایت ادعا کنند که لغو خصوصی‌سازی در هفت‌تپه منجر به اعتراضات کارگری شده است».
در نتیجه چهار سال اعتراض و اعتصاب کارگران و در پی افشای فساد مدیران خصوصی نیشکر هفت تپه، سرانجام هجدهم اردیبهشت ۱۴۰۰ رای دادگاه به خلع ید از مالک خصوصی هفت تپه اعلام شد. کارگران خواستار بازگشت شرکت به دولت و اداره آن تحت نظارت کارگری‌اند. در عین حال واقف‌اند که خلع ید شدگان و حامیان آنها بیکار نخواهند نشست. کارگران پیروزی خود را جشن گرفتند اما تاکید کردند این آغاز راه است و چالشی بزرگ در پیش است.
خشکسالی و کاهش حق آبه
کارگران هفت تپه کاهش حق‌آبه شرکت پس از خلع ید را مشکوک می‌دانند. حق‌آبه نیشکر هفت تپه در شرایطی به نصف کاهش یافته که کارفرمای خصوصی این شرکت در پنج سال گذشته تدابیر لازم برای کاهش مصرف آب را انجام نداده و برنامه‌های لازم مانند تعبیه پمپ‌ها، لایروبی مسیر‌های آب و لایروبی کانال‌های گلی را اجرا نکرده است. اما در تبلیغات رسانه‌ای چنین جلوه می‌دادند که همه چیز روبراه است.
اسماعیل بخشی در این رابطه به «اقتصاد ۲۴» گفته است:
«الان تمام تیم تبلیغاتی مالک پیشین با همدستی برخی مسئولان استانی به طرز مشکوکی یکباره بعد از خلع ید حق‌آبه را کم کردند تا هفت‌تپه را زمین بزنند، آنها مرتباً تبلیغ می‌کنند که اگر خلع ید انجام نمی‌شد، حق‌آبه کشت و صنعت نیشکر هفت‌تپه نیز کم نمی‌شد. گویی که آب استان خوزستان به مسئله خلع ید بستگی دارد. منطق این ماجرا از هر طرفی که بنگریم دارای اشکال و شدیداً مشکوک است.»
«از آذرماه سال ۹۹ به تمام طرح‌های توسعه، کشاورزان و شرکت‌های زراعی و باغی استان خوزستان و دیگر شرکت‌هایی که مصرف آب زیادی دارند، هشدار داده شده بود که در پی سال کم آبی تدابیر و برنامه‌های لازم برای کاهش مصرف آب را جدی بگیرند. معمولاً شرکت‌های کشاورزی آب‌بر خوزستان از جمله هفت‌تپه برای روزهای کم‌آبی تدابیر و برنامه‌هایی دارند که به اجرا در می‌آورند. با اینحال کارفرمای پیشین هفت‌تپه با وجود هشدار کم‌آبی، هیچ یک از این طرح‌ها را جدی نگرفت».
او می‌افزاید: «اکنون امید اسدبیگی باید جواب بدهد که چرا تا روز خلع ید از مسائل آبی شرکت حرفی نمی‌زد و تدابیری برای بحران کم‌آبی شرکت نمی‌اندیشید».
«فعلا حقوق‌ها را واریز نکنید»
دستمزد کارگران می‌بایست تا ۱۰ خرداد پرداخت می‌شد. کارگران هفت تپه که از آغاز سال ۱۴۰۰ حقوق نگرفته‌اند در مراجعه به مسئول مالی شرکت ابتدا وعده پرداخت دستمزدها را شنیدند و کمی بعد به آنها گفته شد: از بالا دستور داده شده فعلا حقوق‌ها را واریز نکنید.
اسماعیل بخشی تاکید دارد پول برای پرداخت حقوق‌ها موجود است. ۲۰۰ میلیارد تومان برای پرداخت حقوق کارگران آزاد شده اما به نظر می‌رسد کارفرمای خلع ید شده عمداً از پرداخت حقوق کارگران طفره می‌رود.
گام‌های نخست در مسیر خودگردانی
کارگران نیشکر هفت تپه تا همین جای کار هزینه زیادی پرداخت کرده‌اند. ده‌ها اعتصاب کارگران از جمله اعتصاب مرداد سال ۹۹ که بیش از دو ماه ادامه یافت، تهدید، و تعقیب و پیگرد کارگران را در پی داشته است. بیش از ۲۰۰ پرونده قضایی برای کارگران تشکیل شده، ده‌ها کارگر از جمله اسماعیل بخشی و محمد خنیفر اخراج شده‌اند.
اکنون اعمال فشار بر کارگران وارد مرحله جدیدی شده و دامان وکیل مدافع کارگران هفت تپه را نیز گرفته است. دادسرای انقلاب اهواز با تشکیل پرونده‌ای برای فرزانه زیلایی او را به اتهام اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی، فعالیت تبلیغی علیه نظام و به نفع گروه‌های معاند، نشر اکاذیب به قصد تشویش اذهان عمومی، عضویت در گروه‌های معاند و توهین به رهبری از اشتغال به وکالت منع کرد.
یک فعال کارگری نیشکر هفت تپه پس از اعلام رای خلع ید، به رادیو زمانه گفت:
«این که دولت می‌خواهد چه کار بکند را ما نمی‌دانیم ولی ما این را پیروزی می‌دانیم. پیروزی نهایی ما قطعا نیست اما این را هم یک پیروزی می‌دانیم و ما هر پیروزی را جشن می‌گیریم، چه کوچک چه بزرگ. فعالین هفت تپه این را یک آغاز می‌دانند، یک نقطه‌ی شروع می‌دانند و نه پایان. آنها می‌دانند که در آینده ممکن است روزهای سختی داشته باشند بنابراین از همین لحظه می‌خواهند در صحنه باشند،
دخالت‌گری‌هایشان را بیشتر کنند و متشکل‌تر شوند و اجازه ندهند در آینده، هر اتفاقی پیش آمد همین مسائل و رنج‌ها تکرار شود».
این فعال کارگری چشم انداز فعالیت کارگران را چنین ترسیم کرد: «الان کارگران همه امید دارند که مجمع نمایندگان مجددا تشکیل بشود. مجمع نمایندگان، مجمعی خوب و گسترده است که می‌تواند در همه هفت‌تپه و اداراتش گسترش یابد و از نظر نظارتی کارگران عمل کند. همچنین از مهندسان و مدیرانمان می‌خواهیم که ورود کنند و کارگروهی درست کنند برای بحث‌های فنی در دخالت‌گری‌هایمان. می‌کوشیم مدیریت‌های حساس را خود پرسنل هفت‌تپه به عهده بگیرند. نظارت‌ها هم با تشکیل مجمع برقرار باشد و بتوانیم دخالت‌گری کنیم. بله، امید داریم و تلاش هم می‌کنیم و سر حرف‌هایمان هم هستیم».
دخالت گری کارگران اکنون به واقعیت بدل شده است. کارگران خواست بازگشت به کار کارگران اخراجی از جمله محمد خنیفر، اسماعیل بخشی، سالار بیژنی، ایمان اخضری، پرداخت حقوق معوقه، و برطرف کردن موانع تولید را به شکل‌های مختلف پی می‌گیرند. در مواجهه با کاهش حق آبه شرکت و بحران آب، کارگروهی برای مدیریت آب در شرکت ایجاد کرده‌اند.
اسماعیل بخشی می‌گوید:
«از آنجا که دولت با واگذاری نادرست خود مسبب وضعیت امروز هفت‌تپه بود، انتظار می‌رفت که در راستای جبران خسارات، از این واحد کشت و صنعت حمایت ویژه داشته باشد، اما به عکس درحال مانع‌تراشی هستند. همه کارگران و پرسنل هفت‌تپه آماده هستند که شرکت را نجات دهند و آن را به روزهای اوج خود بازگردانند. ما اجازه نخواهیم داد که آسیبی به هفت‌تپه برسد».
به گفته‌ی بخشی، «در حال حاضر پرسنل هفت‌تپه کارگروهی برای مدیریت آب در هفت‌تپه تشکیل داده‌اند و کار لایروبی و تعمیر پمپ‌ها را انجام می‌دهند».
او می‌پرسد: «اگر مسئولان ادعای حمایت از تولید دارند، چرا مقابل کارگران می‌ایستند؟»