یک مقام ارشد وزارت امور خارجه آمریکا پنچشنبه ۶ مه/۱۶ اردیبهشت به خبرنگاران گفت هنوز میان مواضع ایران و ایالات متحده آمریکا برای بازگشت دو طرف به توافق هستهای برجام فاصله زیادی وجود دارد اما اگر ایران بخواهد توافق ممکن است. این مقام ارشد که مایل به فاششدن نامش نبود گفت:
«آیا ممکن است در چند هفته آینده شاهد بازگشت متقابل به تعهدات یا رسیدن به یک توافق باشیم؟ بله. اما تنها زمان نشان خواهد داد. زیرا همانطور که گفتم این مسئله در نهایت یک تصمیم سیاسیست که باید در ایران اتخاذ شود».
دور جدید مذاکرات برجام با شرکت ایران و گروه ۱+۴ در وین جمعه ۷ مه/۱۷ اردیبهشت ادامه خواهد یافت. نمایندگان ایالات متحده آمریکا نیز به صورت جداگانه جلساتی را با نمایندگان ۱+۴ برگزار کردهاند تا درباره رفع تحریمها علیه ایران و بازگشت به برجام مذاکره کنند.
مقام وزارت امور خارجه آمریکا اما از شکافی اساسی در رابطه با محدودکردن فعالیتهای هستهای ایران، بهویژه سانتریفیوژهای پیشرفته جدید پس از بازگشت به توافق، خبر داد و گفت: مواردی که طبق توافق سال ۲۰۱۵ از ایران خواسته خواهد شد روشن است اما ایرانیها بهدنبال محدودیتهای کمتر هستند. او افزود طرف ایرانی همچنین درباره تحریمهایی که انتظار دارند ایالات متحده لغو کند، «خواستههای غیرواقعی» دارند و «خواستههایی را مطرح کردهاند که بیشتر از آن چیزیست که به اعتقاد ما مورد نیاز است و به مواردی که ما درخواست داریم هم متعهد نشدهاند».
با اینحال او تاکید کرد مذاکرات «موشک هوا کردن نیست» و تا زمانی که مقامهای جمهوری اسلامی بپذیرند هدف از مذاکرات «اختراع مجدد برجام نیست بله تطابق با آن است» میتوان پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ایران به توافق رسید.
به گفته این مقام وزارت خارجه ایالات متحده، دولت جو بایدن خود را برای احتمال شکست مذاکرات و نرسیدن به هیچ توافقی آماده کرده تا عدم دسترسی ایران به تسلیحات هستهای اطمینان خاطر حاصل کند.
در همین رابطه آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده نیز در مصاحبه با شبکه خبری انبیسی اعلام کرد واشنگتن هنوز نمیداند آیا ایران میخواهد به صورت کامل به برجام برگردد یا نه و تکرار کرد: این «یک تصمیم سیاسیست که باید در تهران گرفته شود».
در ایران عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه و مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران پس از دیدار با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در مصاحبهای گفت مذاکرات برجام در مسیر مشخصی قرار گرفته اما «هنوز تا توافق راه درازی در پیش است».
عباس عراقچی با اشاره به اینکه حداقل درباره مسیر پیشرفت مذاکرات تفاهم وجود دارد گفت: «اگرچه موانع جدی در این مسیر وجود دارد، راه درازی را در پیش داریم از این رو نمیشود زمانبندی را برای آن پیشبینی کرد.»
او تکرار کرد ایران برای رسیدن به توافق «عجله ندارد» و افزود: «تعجیل بی مورد نخواهیم کرد و اجازه فرسایشی شدن هم نخواهیم داد. با دقت کار را انجام میدهیم. مشکلات موجود بعضاً جدی است و بابد از طریق مذاکره حل شود.»
همزمان یک دیپلمات اروپایی نیز درباره پیشرفت مذاکرات برجام گفت: واشنگتن یک پیشنهاد جامع ارائه داده است که شامل حذف تحریمها در بخشهای اصلی مانند نفت، گاز و بانک است و برای کاهش برخی تحریمهای مربوط به تروریسم و حقوق بشر از خود آمادگی نشان داده است. این دیپلمات که مایل به فاش شدن نامش نبود به خبرگزاری رویترز گفت: ایران اما تمایلی برای محدود کردن هرگونه تخصص و فعالیتی در زمینه سانتریفیوژهای پیشرفته خود و یا تخریب آنها نشان نداده است.
او افزود که در بین دیپلماتهای غربی دیدگاه فزایندهای وجود دارد که تیم مذاکرهکننده ایران در تنگنا قرار دارد و احتمالاً رهبر ایران معتقد است که تهران میتواند از واشنگتن امتیازهای بیشتری بگیرد و بنابراین برای رسیدن به توافق پیش از انتخابات فشار وارد نمیکند.