کاهش تولید کارخانه‌های سیمان که در ماه‌های گذشته به بیکاری صدها کارگر انجامیده بود، با جیره‌بندی برق وارد مرحله تازه‌ای شده است. دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان می‌گوید کارخانجات تقریباً نیمه تعطیل هستند. ده‌ها هزار کارگر شاغل در ۷۶ کارخانه سیمان در معرض بیکاری‌اند. کمبود سیمان و نرخ نجومی آن در بازار آزاد دامن کارگاه‌های بلوک‌زنی را هم گرفته و نتیجه مستقیم آن تعطیلی کارگاه‌ها و بیکارسازی کارگران است.
عصر جنوب دوشنبه ۱۳ بهمن نوشت «درپی کمبود سیمان در شهرهای استان خوزستان، کارگاه‌های وابسته به این محصول، تعطیل و بسیاری از کارگران بیکار شده‌اند». از جمله چندین کارگاه بلوک‌زنی در رامهرمز به دلیل نبود سیمان کارگران را اخراج کرده‌اند.
قطع برق، میخ آخر
در اواخر دی‌ماه وزارت نیرو برق ۷۶ کارخانه سیمان را قطع کرد و وعده داد پس از چند روز، برق کارخانه‌ها را روزی چند ساعت برای راه‌اندازی محدود تولید وصل کند. کاهش چشمگیر سهمیه برق وضعیت کارخانه‌های سیمان را که در اثر کمبود سوخت مصرفی (گاز و مازوت)، رکود صنعت ساختمان، و افزایش هزینه‌های تولید با مشکلات جدی روبرو بودند، بحرانی کرد.
چند کارخانه سیمان تولید را «به طور موقت» متوقف کرده و کارگران را بلاتکلیف رها کردند.
پیش از این کارخانه سیمان خاکستری نی‌ریز در استان فارس به دلیل کمبود سوخت تعطیل شده بود. تعطیلی کارخانه «موقت» اعلام شد اما کارفرما گفت در صورت ادامه مشکلات، ۳۵۰ کارگر کارخانه را بیکار و برای دریافت مقرری بیکاری به اداره کار معرفی می‌کند.
کارخانه سیمان سپهر در شهرستان قیر و کارزین استان فارس که از یک سال پیش با مشکل سوخت روبرو بود، چند هفته پیش ۲۵۰ کارگر را بیکار کرد.
کارخانه سیمان آبیک دو هفته به دلیل مشکل تامین گاز و برق تعطیل بود. گرچه استاندار البرز روز پنجم بهمن اعلام کرد کارخانه با رفع موانع به مدار تولید بازگشته اما میزان تولید کارخانه روشن نیست.
رییس کارخانه سیمان خوزستان هم گفته است کمبود سیمان در این استان ناشی از کاهش تولید است.
کمبود گاز؛ سوخت مازوت
عبدالرضا شیخان دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان گفته است به دلیل قطع برق و گاز و نرسیدن مازوت، تولید به شدت کاهش یافته است. «مشکل گازرسانی برای کارخانه‌های سیمان هنوز حل نشده و به غیر از تهران و شهرهای بزرگ، بقیه کارخانجات سیمان مازوت مصرف می‌کنند.
گرچه کاربرد مازوت در صنایع به دلیل ایجاد آلودگی شدید زیست محیطی در اغلب کشورهای جهان منسوخ شده، اما به گفته‌ی شیخان، ۸۰ درصد کارخانه‌های سیمان ایران از سوخت مازوت استفاده می‌کنند: «از بین ۷۶ کارخانه فعال سیمان‌سازی کشور ۱۵ کارخانه با گاز کار می‌کنند».
برخی از همین ۱۵ کارخانه سیمان که با گاز کار می‌کنند، از سوی مسئولان تحت فشار قرار گرفته‌اند تا سیستم سوخت رسانی کارخانه را از گاز به مازوت تبدیل کنند. نمونه کارخانه سیمان سپهر است که کارگران را برای تغییر سوخت به مرخصی اجباری فرستاد. کارگران که روز اول بهمن در اعتراض مقابل کارخانه تجمع کرده بودد، گفتند: «فشار برای تغییر سیستم سوخت‌رسانی کارخانه سپهر از گاز به مازوت در حالی است که این واحد مجهز به مشعل استفاده از مازوت نیست و این عامل منجر به تعطیلی فعالیت کارخانه شده بود.»
به برخی کارخانه‌ها حتی مازوت نمی‌رسد: «در اصفهان نه گاز هست و نه مازوت می‌رسد».
صادرات، کاهش تولید و بازار سیاه
هر کیسه سیمان در بازار آزاد به سه برابر قیمت به فروش می‌رسد. خبرگزاری فارس هفته پیش خبر داد: «در شرایطی که قیمت سیمان درب کارخانه ۱۶ هزار تومان تعیین شده، این محصول در بازار آزاد به نرخ ۴۰ هزار تومان معامله می‌شود».
دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان می‌گوید افزایش قیمت سیمان ناشی از کاهش شدید تولید در اثر نداشتن برق و سوخت است زیرا «این افزایش قیمت برای تولیدکننده سودی ندارد چراکه همان قیمت هر کیسه ۱۵ هزار و ۵۰۰ تومان می‌فروشد. نفع آن به دلالان می‌رسد».
یک رسانه محلی رامهرمز در ارتباط با کمبود سیمان نوشته است سیمان تولید شده در استان توزیع نمی‌شود و به خارج از جمله به کشورهای حوزه خلیج فارس و هند صادر می‌شود. دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان البته این مساله را تکذیب کرده و می‌گوید: «خریداران ما در بنگلادش، حوزه خلیج فارس و دیگر کشورها به خاطر تاخیر در تحویل به دنبال گرفتن جریمه هستند».
درخواست آزادسازی قیمت سیمان
شیخان دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان می‌گوید برای جبران افزایش هزینه‌های تولید، لطمات ناشی از قطع برق و گاز از جمله تخریب برخی ماشین‌آلات و نیاز به سرمایه‌گذاری مجدد، ضروری است قیمت سیمان افزایش یابد و نرخ سیمان از ۱۴۰۰ آزاد شود.
انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان در نامه‌ای به وزیر صمت خواست‌های کارفرمایان این رشته را شامل وصل گاز و مازوت و برق کارخانه‌ها در اسرع وقت، افزایش قیمت پایه سیمان، آزادسازی قیمت سیمان از ابتدای سال ۱۴۰۰ و تفویض قیمت‌گذاری به این انجمن. ب
ه گفته‌ی شیخان، مذاکراتی بر سر این خواست‌ها با وزیر صمت در جریان است.
مقاومت کارگران در برابر تعطیلی کارخانه‌ها و اخراج
تولید در صنعت سیمان با بحران روبه‌روست. سرمایه‌داران صنعت سیمان در پناه قدرت اقتصادی و رشته‌های پیوند خود باقدرت سیاسی، چانه‌زنی با دولت و قانون‌گذاران را از طریق نهاد صنفی خود دنبال می‌کنند، و بنا به تجربه صدها شرکت در رشته‌های مختلف تولید می‌توان به جرات گفت درصورتی‌که به خواست خود نرسند، کارخانه‌ها را (به طور موقت) تعطیل و سرمایه خود را جای دیگری به کار گرفته و کارگران را به حال خود رها می‌کنند.
واکنش کارگران مقاومت در برابر تعطیلی کارخانه، تجمع و اعتراض با خواست راه‌اندازی تولید و تضمین امنیت شغلی است. از جمله می‌توان به تجمعات اعتراضی کارگران سیمان لوشان در اعتراض به تعطیلی کارخانه و محقق نشدن وعده بازگشت به کار کارگران، تجمع اعتراضی کارگران کارخانه سیمان خاکستری نی‌ریز استان فارس مقابل درب ورودی کارخانه، و تجمع کارگران سیمان سپهر استان فارس در اعتراض به تعطیلی کارخانه و بیکاری اشاره کرد.