دونالد ترامپ و جو بایدن برای آخرین بار برای مناظره کنار هم ایستادند. مدیریت بیماری کووید-۱۹ و اتهام‌های فساد مالیاتی و مالی مهم‌ترین تنش‌های دو نامزد ریاست جمهوری بود.
مناظره پنجشنبه ۲۲ اکتبر/ اول آبان با مدیریت کریستین والکر از شبکه NBC مرتب پیش رفت و کاندیداها مودب‌تر از مناظره قبلی ظاهر شدند. والکر قدرت این را داشت که میکروفن هر یک از کاندیداها را قطع کند و از این رو آنها خیلی کمتر از مناظره اول در حرف هم پریدند.
کووید-۱۹: اول موضوع
بایدن در آغاز مناظره با ماسک به روی صحنه آمد. ترامپ بدون ماسک. ماسک در آمریکا نمادی برای سیاست مدیریت همه‌گیری کووید-۱۹ شده است. آنها که ماسک می‌پوشند حامی سیاست‌های فاصله‌گذاری و مراقبت بیشتر‌ند، آنها که نمی‌پوشند حامی آزادی اقتصاد و ادامه روند زندگی.
در آخرین مناظره، دونالد ترامپ و جو بایدن دیدگاه‌های کاملاً متفاوتی درباره چگونگی کنترل همه‌گیری کرونا در آمریکا ارائه دادند.
استدلال نهایی ترامپ برای ماسک نپوشیدن و راحت گرفتن قوانین فاصله‌گذاری اجتماعی این بود:
«ما نمی‌توانیم این کشور را تعطیل نگه داریم. این یک کشور عظیم با اقتصادی گسترده است».
رئیس‌جمهوری فعلی آمریکا نوید داد که ویروس با آمدن واکسن تا چند هفته دیگر از بین خواهد رفت. بایدن هشدار داد که ترامپ دروغ می‌گوید و ملت آمریکا به سمت «یک زمستان تاریک» پیش می‌روند که در آن برای کرونا هیچ مدیریتی اتخاذ نشده است.
نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ مسئله‌ای تعیین کننده در این انتخابات است. بایدن با اعلام رقم مرگ و میر ناشی از ویروس کرونا گفت: «کسی که مسئول این تعداد مرگ و میر است، نباید به عنوان رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا باقی بماند.»
بیش از ۲۲۸ هزار آمریکایی تاکنون به دلیل ابتلا به بیماری کووید-۱۹ جان سپرده‌اند.
اتهام فساد مالیاتی و مالی
در پاسخ به ادعاهای ترامپ – مبنی بر اینکه جو بایدن از منابع روسی سه میلیون و ۵۰۰ هزار دلار پول دریافت کرده است، بایدن خاطرنشان کرد که ۲۲ سال اظهارنامه مالیاتی‌اش را منتشر کرده و گفت: «در طول زندگی من حتی یک پنی از هیچ منبع خارجی پول نگرفته ام».
ادعای ترامپ مربوط به معاملات تجاری پسر بایدن – هانتر بایدن – است. ترامپ با استناد بر اطلاعاتی که گفته می‌شود از لب تاپ هانتر بایدن جمع شده، ادعا کرد که بایدن به طور شخصی از معاملات تجاری پسرش سود برده است.
دفاع بایدن انکار بود.
بایدن در مقابل از ترامپ پرسید:
«چه چیزی را پنهان می‌کنی؟ اظهارنامه‌های مالیاتی‌ات را منتشر کن یا صحبت درباره فساد را متوقف کن.»
ترامپ در پاسخ گفت مایل است هرچه زودتر اظهارنامه‌های مالیاتی خود را منتشر کند اما گفت تحت تحقیقات سازمان مالیات است. او ادعا کرد که ملیون‌ها دلار مالیات را به شکل پیش‌پرداخت، قبلا پرداخت کرده است.
از کره تا چین تا مرز مکزیک
سیاست خارجی باز هم موضوع اصلی گفت‌وگو‌ها نبود. تنها در سه مورد در کل مناظره به سیاست خارجی اشاره‌هایی شد: در مورد رابطه دوستانه ترامپ با کره شمالی، جدایی مرز مکزیک و آمریکا و رابطه با چین.
بایدن از ترامپ برای مشروعیت بخشیدن به کره شمالی با ملاقات با رهبر این کشور، کیم جونگ اون، انتقاد کرد و رئیس‌جمهوری آمریکا را به دوستی با «اراذل و اوباش» متهم کرد. ترامپ در پاسخ با تمسخر گفت کیم نمی‌خواسته با باراک اوباما دیدار کند چون از او خوشش نمی‌آمده است.
ترامپ همچنین از روابط ایالات متحده با کیم جونگ اون دفاع کرد. بایدن این رابطه را با دوستی مقطعی امریکا با آدولف هیتلر مقایسه کرد و با کنایه گفت: «بله ما قبل از حمله هیتلر به بقیه اروپا با او رابطه خوبی داشتیم.»
بایدن در ادامه گفت که رئیس‌جمهوری فعلی با چین و پوتین دوستی می‌کند و بعد انگشتش را در چشم متحدان آمریکا می‌کند. او گفت دولت بایدن به پکن فشار خواهد آورد که قوانین بازی را به رسمیت بشناسد.
موضوع مهاجرهای مرز مکزیک و آمریکا و جداسازی کودکان مهاجر از خانواده‌هایشان هم در این مناظره مطرح شد. مجری برنامه گفت که دولت ترامپ برای یافتن خانواده‌های بیش از پانصد کودکی که از والدین‌شان در مرز جدا کرده دچار مشکل شده است و از ترامپ در این باره پرسش کرد.
ترامپ ابتدا مستقیم به موضوع یافتن والدین کودکان اشاره‌ای نکرده و گفت این کودکان را گرگ‌های کایوت و کارتل‌های قاچاق به مرز آمریکا می‌آورند:
«از آنها برای ورود به کشور ما استفاده می‌کردند.»
او سپس گفت که مرزها اکنون با دیوارهای محکم قوی شده‌اند و افراد باید قانونی وارد بشوند. در رابطه با پیوستن کودکان به والدین‌شان ترامپ توضیح داد که دارند روی موضوع کار می‌کنند. اما بایدن پاسخ او را نپذیرفت و گفت:
«این جنایت است.»
بهداشت آمریکایی‌ها: همچنان خصوصی
یکی از موارد اختلاف دو نامزد موضوع هزینه‌های بهداشت و طرح بیمه درمانی باراک اوباما موسوم به «اوباماکر» است. ترامپ طرح بایدن برای بهتر کردن اوباماکر را بهداشت سوسیالیستی خواند. او گفت که هدف دولت آتی ترامپ لغو کامل این برنامه است.
بایدن گفت برنامه‌اش بهتر کردن طرح و ارزان تر کردن آن برای کسانی است که بیمه‌های خصوصی ندارند. او همچنان گفت که در برنامه بایدن برای بهداشت همچنان بیمه‌های خصوصی فعالیت خواهند کرد و بهداشت عمومی نخواهد شد.
دولت ترامپ هم اکنون مقابل دیوان عالی آمریکا پرونده‌ای را پیش می‌برد که بر اساس آن مایل است لغو کامل بیمه درمانی اوباما را ممکن کند.
بیش از ۴۷ میلیون نفر شهروند آمرکا در حال حاضر با شرکت در رای‌گیری زودهنگام رای داده‌اند. کمتر از دو هفته به انتخابات آمریکا مانده است. انتخابات روز سه شنبه سوم نوامبر / ۱۳ آبان برگزار می‌شود.