جواد کریمی قدوسی همراه با گروهی دیگر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی از تأسیسات نطنز بازدید کرد. نماینده پایداری که از مخالفان سرسخت بازدید بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی ذیل پروتکل الحاقی از تأسیسات هستهای ایران است، ادعا کرد که علت حادثه در سوله سانتریفیوژهای پیشرفته تأسیسات هستهای نطنز «رخنه حراستی» بوده است. قدوسی پیش از این بازرسان آژانس را متهم کرده بود که اطلاعاتی از تأسیسات هستهای نطنز را در اختیار اسرائیل قرار دادهاند.
حدود ساعت ۲ بامداد پنجشنبه ۱۲ تیر بخشی از تأسیسات روزمینی سایت هستهای نطنز دچار آتشسوزی شد. بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در مصاحبه با خبرگزاری جمهوری اسلامی اعلام کرد حادثه در سیلویی اتفاق افتاد که در آن سانتریفیوژهای نسل جدید برای رسیدن به ۱۹۰ هزار سو اورانیوم غنیشده بر اساس دستور علی خامنهای تولید میشد. به گفته کمالوندی حادثه نطنز «در برنامه میانمدت، در توسعه و تولید ماشینهای پیشرفته» وقفه میاندازد و در مجموع برنامه هستهای ایران را کُند میکند. شورای عالی امنیت ملی اعلام کرده که به دلایل حادثه در تأسیسات هستهای نطنز پی برده اما آن را فعلاً به سبب ملاحظات امنیتی اعلام نمیکند.
جواد کریمی قدوسی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی بعد از بازدید از تأسیسات هستهای نطنز، چهارشنبه یکم مرداد در گفتوگو خبرگزاری خانه ملت گفت:
«در نقطهای که خرابکاری انجام شده و تیمهای ویژه در حال بررسی بودند، متأسفانه بیشتر آسیبپذیری داخلی را تشخیص دادیم لذا احتمال پرواز و برخورد شی مشکوک و خارج از حصار تقریباً به دست نیامده است و آنچه گفته شد درباره احتمال جاسازی شیای در دستگاهها از غرب با آنچه ما دیدم و شدت حادثه تطبیق نداشت.»
روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» آمریکا به نقل از یک مسئول اطلاعاتی مطلع در خاورمیانه که نام او افشا نشد نوشته بود، تلآویو مسئول «انفجار» در نطنز است و این «انفجار» به وسیله کار گذاشتن یک بمب انجام شده است. کریمی قدوسی نیز در ادامه مصاحبه با خبرگزاری خانه ملت احتمال حمله موشکی یا هوایی به سوله سانتریفیوژهای پیشرفته نطنز را رد کرد و احتمال داد که «رخنه»ای در کار بوده است:
«گزینه رخنه در مسائل حراستی و حفاظتی جمعبندی قطعی ما است چرا که اگر از بیرون شیای با این نقطه برخورد میکرد، میبایست قطعاتی از آن مشاهده شود که طبق بررسیها مطلقاً چیزی یافت نشده است.»
جلسه کمیسیون امنیت ملی مجلس درباره حادثه نطنز
کمیسیون امنیت ملی برای بررسی حادثه نطنز، بعد از ظهر سه شنبه ۱۷ تیر جلسهای با حضور محمود علوی وزیر اطلاعات و معاونان، مقامات ارشد فرماندهی پدافند هوایی ارتش و مقامات ارشد نیروی انتظامی برگزار کرد. ابوالفضل عمویی، سخنگوی کمیسون امنیت ملی در مصاحبه با ایسنا گفت: «در این جلسه، مقامات مربوطه با ارائه گزارشی از حوزه مسئولیت خود، به تشریح ابعاد امنیتی واقعه نطنز پرداختند و بعد از استماع نظرات اعضای کمیسیون به سوالات آنها پاسخ دادند.»
عمویی سپس در ادامه این مصاحبه این جمعبند را ارائه داد: «براساس گزارش ارائه شده در این جلسه، تاکنون نتایجی قابل توجهی درباره حادثه نطنز حاصل شده و بررسی دقیقتر ابعاد مخلتف موضوع انفجار نطنز ادامه دارد. با پایان بررسی دقیق و فنی موضوع، نتایج قطعی از طریق دستگاههای ذی ربط به اطلاع مردم خواهد رسید.»
شورای امنیت ملی اعلام کرده که از چند و چون حادثه آگاه است اما به دلیل برخی ملاحظات دلیل حادثه را اعلام نمیکند.
رخنه و نفوذ: سادهترین راهحل پیچیدگیها
به سخنان جواد کریمی قدوسی چندان نمیتوان اعتماد کرد. نماینده پایداری سه هفته قبل بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی را متهم کرده بود که در شش بار بازرسی خود از این تأسیسات اطلاعاتی را در اختیار اسرائیل قرار دادهاند. قدوسی در آن زمان گفته بود:
«رخداد پیش آمده و بازدیدهای انجام گرفته موضوع پروتکل الحاقی را زیرسوال میبرد زیرا دسترسی بازرسان به این مراکز فقط با تمسک به پذیرش ایران طبق پروتکل الحاقی ممکن است. در صورتی که پروتکل الحاقی در میان نبود، مانند کشورهای دیگر بازرسیهای آژانس خیلی محدود بود و آنها هم هیچ حق و ادعایی نمیتوانستند داشته باشند.»
شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی ۳۰ خرداد با تصویب قطعنامهای با ۲۵ رأی مثبت از ایران خواست که بیدرنگ امکان دسترسی آژانس به تمام تأسیسات هستهای این کشور را فراهم کند.
پیش از این ابوالفضل عمویی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی گفته بود:
«جمعبندی دقیقتر درباره علت این حادثه نیازمند بررسیهای کارشناسی بیشتری است که امیدواریم نهادهای مسئول در این زمینه پاسخ مقتضی را ارائه کنند.»
علی ربیعی، سخنگوی دولت هم یادآوری کرده بود که حادثه نطنز «پیچیدگیهای خود را دارد.»