کیان ثابتی – زندان وکیل‌آباد مشهد بیشتر به واسطه اعدام‌های دسته‌جمعی و پنهانی‌ای که طی دوسال گذشته در آن صورت گرفته، شناخته شده است، ولی در همین زندان شماری زندانی سیاسی – عقیدتی محبوس هستند که بی‌آنکه نام یا خبری از ایشان در رسانه‌ای منتشر شود، دوران محکومیت خود را سپری می کنند.

زندان یادشده دارای دوبند عقیدتی – سیاسی مردان و زنان است. بند مردان شامل چند دانشجو و هوادار جنبش سبز، مجاهد خلق، بهایی، درویش، سنی مذهب و گاهی نوکیش مسیحی است، اما در بند نسوان در حال حاضر ۹ شهروند بهایی زندانی هستند.

بند عقیدتی زنان در زندان وکیل‌آباد، اتاقی بسیار کوچک با پنجره‌ای آهنی به طول نیم متر است که به سختی نور آفتاب از آن به درون سلول می‌تابد. از این اتاق تا دو سال و نیم پیش به عنوان انباری زندان استفاده می‌شد که با زیاد شدن زندانیان بهایی و دستور اداره اطلاعات مشهد مبنی بر عدم تماس بهاییان با سایر زندانیان، این اتاق که در انتهای سالن زنان قرار دارد، تبدیل به بند (سلول) عقیدتی زنان زندانی شد و زندانیان بهایی به آنجا منتقل شدند.

ممنوعیت ارتباط زندانیان بهایی با دیگر زندانیان

اتاق یادشده شامل ۹ تخت است که سه تا سه ‌تا روی هم قرار گرفته‌اند و دور اتاق گذاشته شده‌اند.

مساحت کم اتاق و نبود فضای مناسب به زندانیان اجازه قدم زدن در اتاق را نمی‌دهد. این کاری است که اکثر زندانیان برای گذراندن زمان انجام می‌دهند. همچنین به دلیل کمبود جا فقط پنج یا شش نفر می‌توانند در زمانی واحد بر زمین بنشینند و سایر زندانیان باید در آن ساعت بر تخت‌های خود نشسته یا خوابیده باشند.

مساحت کم اتاق و نبود فضای مناسب به زندانیان اجازه قدم زدن در اتاق را نمی‌دهد. این کاری است که اکثر زندانیان برای گذراندن زمان انجام می‌دهند. همچنین به دلیل کمبود جا فقط پنج یا شش نفر می‌توانند در زمانی واحد بر زمین بنشینند و سایر زندانیان باید در آن ساعت بر تخت‌های خود نشسته یا خوابیده باشند. همچنین با توجه به اینکه این اتاق پیش از آن انبار بوده و در انتهای سالن زندان زنان قرار داشته برای تهویه هوای سالن، هواکشی در آن قرار داده‌اند که همواره روشن است و صدایش مانع استراحت و آسایش زندانیان بند عقیدتی می‌شود.

دستور محرمانه اداره اطلاعات مشهد در پیوند با ممانعت از تماس و ارتباط زندانیان زن بهایی با سایر زندانیان موجب شده است تا مسئولان زندان وکیل‌آباد مشهد سخت‌گیری‌های خاصی را به این زندانیان عقیدتی اعمال کنند. به طور مثال در سلول ایشان همیشه بسته است به همین دلیل یک سرویس دستشویی و حمام در سلول زندانیان عقیدتی تعبیه شده است تا مجبور به خروج از بند نباشند.

وجود حمام و دستشویی در اتاقی کوچک با جمعیت بیش از ظرفیت موجب بروز مشکلاتی برای زندانیان عقیدتی شده است یا هواخوری، تلفن کردن، استفاده از سالن ورزش یا حتی رفتن به کتابخانه کاملاً به طور مجزا از زندانیان دیگر صورت می‌گیرد. بدین معنا ساعتی که زندانیان بهایی به هواخوری، کابین تلفن، سالن ورزش یا کتابخانه می‌روند هیچ زندانی دیگر اجازه حضور در این اماکن را ندارد. حساسیت ماموران زندان برای اجرای دستور اداره اطلاعات تا این حد است که در نوروز سال گذشته هنگامی که زندانیان بهایی برای فرزندان کوچکی که همراه مادرانشان در زندان بوده‌اند میوه و خوراکی ارسال می‌کنند این مادران زندانی با مواخذه شدید رئیس زندان مواجه می‌شوند و از ایشان خواسته می‌شود کلیه خوراکی‌ها و میوه‌ها را به سطل آشغال بریزند.

افزایش فشار به دلایلی نامشخص

به تازگی به دلایلی نامشخص، ملاقات‌های حضوری و ماهانه زندانیان زن بهایی لغو شده و ملاقات‌های کابینی (تلفنی) ایشان هم که هفتگی انجام می‌شد به دو هفته یکبار تغییر یافته است.

به تازگی به دلایلی نامشخص، ملاقات‌های حضوری و ماهانه زندانیان زن بهایی لغو شده و ملاقات‌های کابینی (تلفنی) ایشان هم که هفتگی انجام می‌شد به دو هفته یکبار تغییر یافته است. همچنین این زندانیان از ارسال و دریافت نامه هم محروم شده‌اند که پیگیری خانواده‌های زندانیان تاکنون نتیجه‌ای نبخشیده و مسئولان زندان در پاسخ به دلیل اعمال فشارها و محدودیت‌های جدید بر زندانیان فقط اعلام کرده‌اند که دستور از مقامات بالاست و ربطی به زندان ندارد.

همچنین این زندانیان از ارسال و دریافت نامه هم محروم شده‌اند. پیگیری خانواده‌های زندانیان تاکنون نتیجه‌ای نبخشیده و مسئولان زندان در پاسخ به دلیل اعمال فشارها و محدودیت‌های جدید بر زندانیان فقط اعلام کرده‌اند که دستور از مقامات بالاست و ربطی به زندان ندارد. ۹ شهروند بهایی که در این زندان در حال گذراندن دوران حبس هستند اینهایند:

۱- رزیتا واثقی در اسفند سال ۱۳۸۸ خورشیدی بازداشت و از آن تاریخ تاکنون زندانی است. وی در دوران بازجویی به شدت توسط بازجویان اداره اطلاعات مشهد برای دادن تعهد کتبی مبنی بر عدم تبلیغ آئین بهایی تحت فشار قرار گرفت. به طوری که در همان زمان به خانواده‌اش پیغام می دهد که اگر اتفاقی برایش بیفتد مربوط به دوره بازداشت است. او پیش از بازداشت از صحت و سلامت کامل برخوردار بوده و مدارک پزشکی‌اش گواه این سلامتی است.

رزیتا واثقی بیش از شش ماه را در انفرادی گذراند و سپس به زندان وکیل‌آباد منتقل شد وی محکوم به پنج سال حبس تعزیری است؛ با آنکه بیش از دوسال و نیم از حبس وی گذشته ولی اداره اطلاعات مشهد از دادن مرخصی به وی به واسطه مسئولان زندان ممانعت به عمل آورده است.

۲- ناهید قدیری در اسفند ۱۳۸۸ بازداشت و پس از بازجویی به زندان وکیل‌آباد مشهد منتقل شد. نامبرده نیز محکوم به پنج سال حبس تعزیری است. ناهید قدیری مادر سه فرزند است.

۳- سیما اشراقی (اقدس‌زاده) در آبان ماه ۱۳۸۹ پس از احضار به دایره اجرای احکام دادگاه انقلاب مشهد، بازداشت و به زندان وکیل‌آباد منتقل شد. سیما اشراقی محکوم به پنج سال حبس تعزیری است. وی دارای دو فرزند است. یکی از فرزندان وی به نام سینا اقدس‌زاده چندی قبل پس از دوماه بازداشت در اداره اطلاعات مشهد به قید وثیقه آزاد و هم اکنون در انتظار دادگاه به‌سر می‌برد.

۴- نورا نبیل‌زاده، از شهریورماه سال جاری پس از احضار و معرفی خویش به دایره اجرای احکام، بازداشت و به زندان وکیل‌آباد منتقل شد.

 نورا نبیل‌زاده محکوم به پنج سال حبس تعزیری است. پدر و دایی وی که به ترتیب داور نبیل‌زاده و جلایر وحدت نام دارند هم بیش از دوسال است که در بند زندانیان عقیدتی- سیاسی زندان وکیل‌آباد مشهد در حال گذراندن محکومیت پنج ساله هستند.

۵- سونیا احمدی (طعامی)، به همراه نورا نبیل‌زاده پس از معرفی خود به دایره اجرای احکام دادگاه انقلاب مشهد، بازداشت و جهت اجرای حکم به زندان وکیل‌آباد منتقل شد. وی نیز محکوم به پنج سال حبس تعزیری است. سونیا احمدی در گذشته – حدود سیزده سال پیش- نیز به اتهام اعتقادات مذهبی به مدت دوسال و نیم در زندان وکیل‌آباد مشهد بود. این زندانی عقیدتی یک فرزند دارد.

۶- ساناز تفضلی (روحی)، در آذرماه سال جاری پس از احضار و معرفی خویش به دایره اجرای احکام، بازداشت و جهت گذرانیدن محکومیت به زندان وکیل‌آباد مشهد منتقل شد.

 ساناز تفضلی محکوم به شش ماه حبس تعزیری است. همسر وی، بابک روحی محکوم به پنج سال حبس تعلیقی است که هم اکنون در حال گذراندن محکومیت خود است. در ضمن طی چندماه گذشته دو برادر این زندانی عقیدتی نیز توسط اداره اطلاعات بازداشت و پس از چند ماه به قید وثیقه آزاد شدند. یکی از آنها به نام شایان تفضلی محکوم به شش ماه حبس تعزیری است. حکم یادشده در مرحله تجدید نظر قرار دارد. ساناز تفضلی مادر دو طفل خردسال است.

۷- دری امری (اسماعیل پور)، در آبان ماه سال جاری هنگامی که جهت پیگیری رای دادگاه تجدید نظر به دادسرای انقلاب مشهد مراجعه کرد بدون اطلاع قبلی در همان محل بازداشت و به زندان وکیل‌آباد منتقل شد. دری امری محکوم به شش ماه حبس تعزیری است. وی در سال گذشته نیز حدود سه ماه بازداشت بود و به قید وثیقه آزاد شد. این زندانی سیاسی دو فرزند دارد.

۸- دو خواهر بهایی به نام‌های نیکا و نوا خلوصی که به ترتیب ۲۸ و ۲۲ساله هستند در روز پنجم مهرماه سال جاری توسط ماموران اداره اطلاعات مشهد بازداشت شدند. این دو شهروند بهایی پس از دوماه بازجویی از اداره اطلاعات به بند عقیدتی نسوان منتقل شدند و همچنان بلاتکلیف در این زندان به‌سر می‌برند.

دو شهروند بهایی به نام‌های نسرین قدیری و سیما رجبیان که چندماه پیش هرکدام پس از گذراندن دوران محکومیت دو ساله از زندان آزاد شدند در این آمار ذکر نشده‌اند.

پانویس:

*کیان ثابتی، روزنامه‌نگاری که به تازگی از ایران خارج شده است، پیش از این با نام لوا متحده برای زمانه می‌نوشت.

منبع تصاویر:

یادنگاره‌های زندان، سودابه اردوان، نقاش ساکن استکهلم