سازمان گزارشگران بدون مرز بيلان آزادی رسانهها در سال ٢٠١٢ را منتشر کرد. در اين گزارش به روزنامهنگاران زندانی در ايران، فشارهای گوناگون بر آنها و خانوادههايشان بهعنوان بخشی از محدوديتهای جهانی عليه روزنامهنگاران اشاره شده است.
در بيلان گزارشگران بدون مرز آمده است در ايران هماکنون ٢٦ روزنامهنگار و ١٧ وبنگار زندانی هستند.
گزارش میافزايد: “از سال ١٣٨٨ با سرکوب گسترده جنبش اعتراضی به انتخاب مجدد محمود احمدینژاد به رياست جمهوری اسلامی در انتخاباتی مخدوش، وضعيت آزادی رسانهها به شکل جدی روی به وخامت نهاد.”
گزارشگران بدون مرز گفته است: “از آن پس قدرت حاکم به شکل نظاممند فعالان رسانهای را که بهزعم خود از خطهای قرمز عبور میکنند، زندانی میکند.”
اين گزارش ضمن اعلام نگرانی از وضعيت سلامت بسياری از اين زندانيان آورده است که روزنامهنگاران زندانی از يک سو از آزادی محروم شدهاند و از سوی ديگر خانوادههايشان به شکل مداوم هدف تهديد قرار میگيرند.
بهگفته اين نهاد بينالمللی مدافع آزادی رسانهها، برخی از روزنامهنگاران ايرانی که از زندان آزاد شدهاند، افزون بر تهديد و احضارهای متعدد در اغلب موارد با فشار نهادهای امنيتی از حق اشتغال به حرفه خود محروم میشوند.
در سال ٢٠١٢، ٣٣ درصد بر تعداد روزنامهنگارانی که به هنگام انجام وظيفه کشته شدهاند، افزوده شده است
سازمان گزارشگران بدون مرز در بيلان خود سال ٢٠١٢ را با مرگ ٨٨ روزنامهنگار و ۴۷ شهروند – خبرنگار، مرگبارترين سال برای روزنامهنگاران از ١٩٩۵، زمان انتشار نخستين بيلان اين نهاد تاکنون دانسته است.
بدين ترتيب در سال ٢٠١٢، ٣٣ درصد بر تعداد روزنامهنگارانی که به هنگام انجام وظيفه کشته شدهاند، افزوده شده است.
از اين ميان، خاورميانه و آفريقای شمالی با ٢٩ کشته، آسيا با ٢۴ کشته و آفريقای جنوبی با ٢١ کشته پرمرگترين مناطق جهان برای روزنامهنگاران بودهاند.
اين گزارش میافزايد تنها در قاره آمريکا تعداد روزنامهنگاران کشتهشده با کاهش نسبی مواجه بوده است.
در بيلان سالهای گذشته اين سازمان مدافع حقوق بشر، ۶٧ روزنامهنگار در سال ٢٠١١، ۵۸ تن در سال ٢٠١٠، ٧٥ تن در سال ٢٠٠٩، ۶٠ نفر در سال ٢٠٠٨ و ٨٧ نفر در سال ٢٠٠٧ کشته شده بودند.
٨٨ روزنامهنگاری که در سال ٢٠١٢ در ارتباط با فعاليتشان جان باختهاند، در بيشترين موارد به هنگام پوشش خبری حملات و درگيریها و توسط باندهای جنايات سازمانيافته مانند مافيا و قاچاق مواد مخدر و همچنين شبهنظاميان اسلامی و يا به دستور مسئولان فاسد دولتی، قربانی شدهاند.
علتهای اصلی افزايش روزنامهنگاران کشتهشده “درگيریهای سوريه، وضعيت فاجعهبار سومالی و خشونت قومی و بومی و طالبان در پاکستان” عنوان شده است.
بهگفته گزارشگران بدون مرز مصونيت از مجازات که عاملان تعدی از آن بهرهمند میشوند، يکی از علتهای اصلی دوامداری نقض حقوق بشر و بهويژه نقض آزادی اطلاعرسانیست.”
سوريه، سومالی، پاکستان، مکزيک و برزيل کشورهايی هستند که در آنها بيشترين تعداد روزنامهنگاران و خبرنگاران کشته شدهاند.
بيلان سالانه گزارشگران بدون مرز همچنين از بازداشت و زندانی شدن ٨٧٩ روزنامهنگار در سال جاری ميلادی، ربوده شدن ٣٨ نفر، تعرض و تهديد ١٩٩٣ نفر و ترک کشور ٧٣ فعال رسانهای خبر داده است.
در اين گزارش از شهروند – وبنگارها و شهروند – خبرنگاران نيز آمار داده شده است که بر اساس آن در سال ۲۰۱۲، ۴۷ تن از آنان کشته و ۱۴۴ نفر بازداشت شدهاند.
افزون بر ايران؛ ترکيه، چين، اريتره و سوريه بزرگترين زندانهای جهان برای روزنامهنگاران بهشمار میروند.
گزارشگران بدون مرز گفته است برای تهيه اين بيلان بر دادههای دقيقی که در طی سال گذشته با ديدهبانی از نقض آزادی اطلاعرسانی در جهان، جمعآوری نموده استفاده کرده است.
اين آمارها روزنامهنگاران و شهروند – وبنگارانی را که در چارچوب فعاليت سياسی يا کنشگری مدنی و بدون ارتباط با امر اطلاعرسانی به قتل رسيدهاند، در بر نمیگيرد.