آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل می‌گوید بزرگ‌ترین دستاورد سازمان ملل در ۷۵ سال گذشته این است که قدرت‌های بزرگ جهانی علیه دیگر جنگ هستهای را آغاز نکردند و در همان حال بزرگ‌ترین شکست سازمان ملل هم این است که در این مدت موفق نشده مانع از درگیری‌های منطقه‌ای بشود.
جمعه ۲۶ ژوئن ۱۹۴۵ منشور ملل متحد در سانفرانسیسکو به امضای ۵۰ کشور جهان رسید. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل در مصاحبه با خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت با وجود آنکه سازمان ملل در این مدت موفق شد مانع از درگیری هستهای قدرت‌های بزرگ جهانی شود، اما جنگ‌های منطقه‌ای جان انسان‌های بسیاری را گرفت. گوترش از جنگ‌های سوریه، افغانستان، لیبی و یمن مثال آورد و گفت وقت آن رسیده که این درگیری‌ها به پایان برسد:
«بی‌اعتمادی بین طرف‌های این درگیری‌ها بسیار است و از طرف دیگر شورای امنیت هم متحد نیست و نمی‌تواند قاطعانه عمل کند و طرف‌های درگیری را به برقراری آتش‌بس و آغاز مذاکرات صلح وادار کند.»
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل: «قدرت‌های بزرگ می‌بایست اختلافات خود را از میان بردارند و به نیازهای جامعه بین‌المللی از جمله مقابله با تروریسم، گرمایش زمین، همه‌گیری جهانی ویروس کرونا، بی‌قانونی در زمینه‌های سایبری و همینطور هوش مصنوعی پاسخ مناسب بدهند.»
گوترش در ادامه مصاحبه با آسوشیتدپرس از برآمدن پوپولیسم در جهان که به بیگانه‌ستیزی، نژادپرستی، یهودی‌ستیزی و اسلام‌هراسی و عدم تساهل و نفرت‌پراکنی دامن زده به عنوان تهدیدی برای چندجانبه‌نگری یاد کرد. بعد از ماجرای قتل جرج فلوید، سیاهپوست آمریکایی گوترش دستور داد سازمان ملل پدیده نژادپرستی در جهان را به مدت یک سال مطالعه کند. گوترش گفت:
«نژادپرستی در جهان عمومیت دارد. انسان‌ها در سراسر جهان می‌بایست بتوانند میراث گذشتگان خود را درک کنند و از خطاهای گذشته بیاموزند و تلاش کنند در جوامع بشری به همبستگی اجتماعی برسند.»
چالش‌های بزرگ و فترت نهادهای بین‌المللی
از سال ۱۹۴۵ تاکنون کشورهای عضو سازمان ملل از ۴۵ کشور به ۱۹۳ کشور افزایش یافته است. در این مدت جهان هم تغییر کرده: ارتباط بین انسان‌ها و فرهنگ‌ها آسان‌تر شده، اتحاد جماهیر شوری در سال ۱۹۹۱ فروپاشید و جمهوری خلق چین هم به یک قدرت جهانی بدل شد. اختلافات بین این دو کشور بر سر سیاست‌های مالی و تجارت جهانی و علائق ژئوپولیتیک روز به روز عمیق‌تر می‌شود. گوترش با اشاره به تحولات اخیر در رابطه آمریکا و چین گفت:
«قدرت‌های بزرگ می‌بایست اختلافات خود را از میان بردارند و به نیازهای جامعه بین‌المللی از جمله مقابله با تروریسم، گرمایش زمین، همه‌گیری جهانی ویروس کرونا، بی‌قانونی در زمینه‌های سایبری و همینطور هوش مصنوعی پاسخ مناسب بدهند.»
دبیر کل سازمان ملل در ادامه این گفت‌وگو خواهان افزایش قدرت و ظرفیت نهادهای بین‌المللی شد. گوترش از سازمان جهانی بهداشت مثال آورد که در مقابله موثر با همه‌گیری ویروس کرونا و ایجاد هماهنگی بین کشورهای درگیر از قدرت و امکانات کافی برخوردار نیست. به گفته گوترش سازمان‌های بین‌المللی محیط زیست هم نمی‌توانند حکومت‌ها و قدرت‌ها را موظف به همکاری برای مقابله با گرمایش زمین کنند.
سازمان ملل متحد به مناسبت هفتاد و پنجمین سالگرد خود برای بحث درباره نقاظ ضعف و قوت سازمان ملل گردهمایی‌ها و همایش‌هایی را در سراسر جهان برگزار می‌کند. گوترش در مصاحبه با آسوشیتدپرس گفت در این فاصله کوتاه به ۱۲۰ هزار پرسش از ۱۹۳ کشور جهان پاسخ داده و در هزار نشست با موضوع همکاری‌های بین‌المللی و اولویت‌های سازمان ملل شرکت کرده است:
«من طبعاً از عدم همکاری در سطح بین‌المللی خشنود نیستم. اما وقتی می‌بینم که مرم در سراسر جهان خواهان این همکاری‌ها هستند امیدوار می‌شوم که شاید در آینده اتحاد و همبستگی بین ملت‌ها شکل بگیرد.»
بیشتر بخوانید: