محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران با یوسف بن علوی وزیر مسئول در امور خارجی سلطنت عمان به صورت ویدئو کنفرانس و با حضور هیأت‌های دو طرف گفتوگو و تبادل نظر کرد. همزمان سردار حسین دهقان، مشاور نظامی رهبر جمهوری اسلامی در مصاحبه با الجزیره اعلام کرد: «به هیچ وجه با ترامپ مذاکره نمی‌کنیم، اما بدون هیچ پیش‌شرطی آماده مذاکره با ریاض هستیم.»
یوسف بن علوی وزیر خارجه عمان در سال ۹۸ همزمان با بالا گرفتن تنش‌ها بین ایران و آمریکا شش بار به ایران سفر کرد. وزیران خارجه دو کشور همچنین در حاشیه نشست امنیتی مونیخ نیز با یکدیگر دیدار کردند. در این مدت هم تماس‌های تلفنی بین دو طرف برقرار بود. آخرین رایزنی تلفنی محمد جواد ظریف و یوسف بن علوی ۷ اردیبهشت سال جاری اتفاق افتاد. محور این گفت‌وگوها مذاکرات با آمریکا بعد از قتل قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس در حوالی فرودگاه بغداد بود. وزیر خارجه ایران در آن زمان در توییتر نوشته بود:
«برای ما فرقی نمی‌کند چه کسی در کاخ سفید حاکم است. نکته مهم رفتار آنهاست. دولت ترامپ می‌تواند رفتار خود را اصلاح کند، تحریم‌ها را لغو کند و به میز مذاکره بازگردد. ما هنوز پای میز مذاکره‌ایم، اما آنها این میز را ترک کرده‌اند.»
هم‌صدایی نزدیکان خامنه‌ای در رد مذاکره با دولت ترامپ
همزمان با این تحولات سردار حسین دهقان، مشاور نظامی علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی دوشنبه ۲ تیر/ ۲۲ ژوئن در مصاحبه با شبکه الجزیره هرگونه مذاکره درباره سامانه‌های موشکی سپاه پاسداران را رد کرد و گفت که سیاست‌های منطقه‌ای ایران ادامه خواهد یافت. دهقان به الجزیره گفت:
«ترامپ، رئیس‌جمهور نیست، بلکه “مجرم” است و هرگونه تحرکی در آب‌های خلیج فارس از سوی آمریکا علیه ایران با پاسخ همه جانبه مواجه خواهد شد.»
مشاور نظامی رهبر جمهوری اسلامی از دولت سعودی خواست تا به تعبیر او «به شکست در جنگ علیه یمن» اعتراف کند و سیاست جدیدی را در پیش بگیرد. دهقان گفت تهران آماده گفتوگو با ریاض بدون پیش‌شرط است.
محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی روز گذشته (یکشنبه یکم تیر) در سخنانی در صحن علنی مجلس با اشاره به قطعنامه سه کشور اروپایی علیه ایران گفته بود:
«ایران با اراده سیاسی جدید خود که در ماه‌های گذشته به بهترین وجه آشکار شده است و بنده و شما افتخار نمایندگی آن را داریم بر همه تفکرات سازش‌طلبانه و معامله‌گرانه مهر بطلان زده و راه مقاومت فعال را با قدرت انتخاب کرده است البته ما مخالف دیپلماسی و مذاکره نیستیم اما عقیده داریم مذاکره با آمریکا مطلقا مضر و ممنوع است و مذاکره با کشورهای اروپایی باید با حداکثر بی‌اعتمادی انجام شود.»
امنیت اسرائیل
شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی جمعه ۳۰ خرداد / ۱۹ ژوئن در نشست خود قطعنامه پیشنهادی فرانسه، بریتانیا و آلمان درباره برنامه هسته‌ای ایران را با ۲۵ رأی موافق، ۲ رأی مخالف و ۷ رأی ممتنع تصویب کرد و از ایران خواست تا مانع از دسترسی آژانس به دو سایت هسته‌ای مشکوک خود نشود و با آژانس همکاری کامل بکند.
این نخستین بار از سال ۲۰۱۲ به این طرف است که شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ایران را توبیخ می‌کند.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارشی جداگانه به شورای حکام اعلام کرده بود که ایران دسترسی بازرسان به دو سایت اعلام‌نشده را فراهم نکرده و به پرسش‌های بازرسان درباره فعالیت هسته‌ای‌اش پاسخ نداده است. کاظم‌غریب‌آبادی نماینده ایران در یادداشتی به آژانس اعلام کرده بود این سازمان در درخواست خود برای توضیح و دسترسی به دو مکان، به اسناد «جعلی» نهادهای اطلاعاتی اسرائیل استناد کرده و لذا ایران خود را ملزم به پاسخگویی نمی‌داند.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل روز گذشته (یکشنبه) در واکنش به صدور قطعنامه تروئیکای اروپایی گفت:
«ایران به دروغ گفتن به جامعه جهانی درخصوص دستیابی به سلاح اتمی ادامه می‌دهد. امروز آژانس این را فهمیده است. آنچه ما سال‌ها گفته‌ایم در این سازمان‌ها نیز فهمیده شده است.»
آویو کوخاوی، رئیس ستاد ارتش اسرائيل روز یکشنبه در مراسم انتصاب فرمانده جدید اداره برنامه‌ریزی نیروهای دفاعی اسرائیل که در مقر ارتش در تل‌آویو برگزار شد، گفت: «ایران تبدیل به خطرناک‌ترین کشور در خاورمیانه شده است.»
کوخای گفت ایران «در برنامه هسته‌ای خود پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای کرده اما خطر هسته‌ای، دیگر تنها خطر نیست.»
رئیس ستاد ارتش اسرائيل در ادامه گفت به سبب حمایت ایران از حماس و تأمین مالی حزب‌الله و حضور در سوریه و عراق حتی تسلیحات متعارف نیروهای مسلح ایران تهدیدی برای اسرائیل به شمار می‌آید. وال‌استریت ژورنال هفته گذشته گزارش داده بود که اروپا آماده مصالحه با آمریکا درباره برجام و تمدید تحریم تسلیحاتی ایران در شورای امنیت سازمان ملل است. سخنان رئیس ستاد ارتش اسرائيل را می‌توان به عنوان سیگنالی در این جهت درک کرد.
بیشتر بخوانید:
بقول خودشون اگر احساس کنیم اسلام
بخطر اقتاده، حتی با شیطان هم مذاکره میکنیم،
سالیان سال ست با همه پنهانی مذاکره میکنند،
ولی از مذاکرهء آشکار و علنی وحشت دارند.
Reza / 22 June 2020