محمود خوشنام – سومین برنامه از مجموعه برنامههای «موسیقی پیشرو در ایران» به امینالله حسین اختصاص دارد.
امینالله چند برتری و برجستگی نسبت به دیگران دارد و در واقع از نظر زمانی و نوع کاری که انجام داده، اولویت دارد. برای اینکه اولین ایرانیست که در فرانسه در رشته آهنگسازی فارغالتحصیل شده و باز اولین کسی است که آثار او را ارکسترهای اپرای پاریس و ارکستر سمفونیک لندن اجرا کردهاند.
امینالله حسین وابسته است به مکتب موسیقی «رمانتیک ملی» که در نیمه دوم قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم در همه جای دنیا دوره شکوفایی خود را میگذراند و این شکوفایی زیر تأثیر نهضتهای ملی و استقلالطلبانه رنگ و بوی تند میهنپرستانه نیز پیدا کرده بود. در روسیه، یک گروه پنج نفری بودند، در فنلاند یان سیبلیوس بود، در چکسلواکی اسمتانا بود و در اسپانیا امانوئل دوفایا بود. همه اینها در آثارشان رگههای میهنپرستی و استقلالطبی به چشم میخورد.
امینالله حسین هم با اینکه زیاد در ایران زندگی نکرده بود، ولی از دور به ایران عشق فراوان داشت و آثاری که عرضه کرده، نشاندهنده این عشق و مهر است. ویژگی دیگری هم که داشت، این بود که خودش در دوره جوانی و در دوره رمانتیسم ملی که در جهان موسیقی به وجود آمده بود، در روسیه زندگی میکرد. علاوه بر این، عشقی به موسیقی آذربایجان داشت و همچنین به خاطر زندگی مداوم و مستمر در فرانسه، زیر تأثیر آهنگسازان فرانسوی هم بود. در واقع، ترکیب متناسبی از این تأثیرات که باید رنگ تند ایراندوستی را نیز به آن اضافه کرد، محتوای آثار حسین را میسازند.
حسین سالها دور از وطن بود، ولی تمام آثاری که نوشته، نامهای ایرانی دارد. مهمترین اثرش از این دید، اثری است به نام «خرابههای تخت جمشید» که بعد به «سمفونی پرسپولیس» تغییر نام پیدا کرد. در آنجا در متنی هم اشاره میکند که چقدر به ایران علاقمند است و افتخار میکند به اینکه ایرانی نامیده میشود.
سه تکه از آثار امینالله حسین در طی برنامه گنجانده شدهاند و با یکی از آنها برنامه به پایان میرسد. این برنامه را میتوانید از طریق فایل صوتی زیر گوش دهید:
●مجموعه «موسیقی پیشرو در ایران» از محمود خوشنام در رادیو زمانه:
جلوههای تازه در موسیقی ملی ایران
امینالله حسین و موسیقی رمانتیک ملی
ویدئو: اجرای تارا کمانگر از یکی از آثار امینالله حسین