صندوق بین المللی پول همچنان در حال برآورد وضعیت و بررسی درخواست ایران برای  ۵ میلیارد دلار کمک اضطراری است. صندوق بین‌المللی پول با موجی از تقاضاها از سوی اعضا برای اعطای وام‌های اضطراری مواجه شده است.

صندوق بین المللی پول
صندوق بین المللی پول ــ عکس: آرشیو

یک مقام‌ ارشد صندوق بین المللی پول چهارشنبه ۲۷ فروردین به خبرگزاری رویترز گفت که بررسی درخواست وام اضطراری ایران مدتی به طول خواهد انجامید زیرا صندوق بین‌المللی پول اخیراً تعاملات خود با تهران را محدود کرده است.

شیوع ویروس جدید کرونا در ایران بیش از سایر کشورهای خاورمیانه بوده است و به دنبال شیوع این بیماری، ایران از صندوق بین المللی پول درخواست کمک اضطراری کرده بود.

این نخستین بار از سال ۱۳۵۷ و زمان انقلاب است که ایران از صندوق بین المللی پول درخواست کمک می‌کند.

جهاد آزور، مدیر بخش خاورمیانه و آسیای مرکزی صندوق بین المللی پول به رویترز گفت:

ما درخواست کمک مالی را دریافت کرده‌ایم، و از آنجا که اخیرا تعاملاتمان را با ایران محدود کرده‌ایم، روند دسترسی به اطلاعاتی که برای بررسی این درخواست لازم است، طول خواهد کشید.

جمهوری اسلامی ایران در دوران کرونا با تبعات تحریم‌های آمریکا نیز دست و پنجه نرم می‌کند.

پیش از این وال استریت ژورنال گزارش داده بود دولت آمریکا قصد دارد مانع از پرداخت وام ۵ میلیارد دلاری صندوق بین‌المللی پول به جمهوری اسلامی ایران برای مبارزه با همه‌گیری کووید ۱۹ شود. به نوشته این نشریه مقام‌های ارشد دولت آمریکا می‌گویند حکومت ایران همچنان حساب‌های میلیارد دلاری در اختیار دارد.

تا چهارشنبه ۲۷ فروردین تعداد مرگ ناشی از ابتلا به کووید ۱۹ در ایران ۴ هزار و ۷۷۷ مورد و تعداد مبتلایان به آن ۷۶ هزار و ۳۸۹ مورد گزارش شده است.

تهران می‌گوید سیاست فشار حداکثری ایالات متحده بر ایران کار مقابله با کرونا را دشوار کرده است. اما مقام‌های وزارت خارجه آمریکا تاکید دارند که کمک‌های پزشکی و دارو شامل فهرست تحریم‌های اقتصادی نمی‌شود.

حسن روحانی، رییس جمهوری اسلامی ایران، هفته گذشته گفت اگر صندوق بین المللی پول  درخواست وام ایران را که یکی از اعضای آن است رد کند، مرتکب تبعیض شده است.

جهاد آزور، مدیر بخش خاورمیانه و آسیای مرکزی صندوق بین المللی پول نیز می‌گوید: «تمام اعضای صندوق از حقی یکسان در دسترسی به منابع مالی صندوق و تاییدیه وام  برخوردار هستند.»

در گزارش چشم انداز منطقه ای صندوق بین المللی پول در سال ۲۰۲۰ برای خاورمیانه و آسیای مرکزی که روز چهارشنبه منتشر شد، اقتصاد ایران امسال انقباض (رشد منفی) ۶ درصدی خواهد داشت. انتظار می رود میزان تورم طی سال ۲۰۲۰ میلادی در ایران ۳۴,۲ درصد باشد.


🔻بیشتر بخوانید: کرونا و تنش ایران و آمریکا: افزایش فشارها بر سیاست «فشار حداکثری»

تاثیر جهانی کرونا و تدابیر صندوق بین المللی پول

رهبران و مدیران مالی جهان در سراسر جهان، با درخواست‌های اضطراری روز افزون تقریبا نیمی از کشورهای کره زمین مواجه هستند. این درخواست‌ها به دلیل تهدیدی است که فراگیری ویروس کرونا سلامت و اقتصاد میلیاردها نفر را در کشورهای در حال توسعه هدف گرفته است.

تأثیر سوء اقتصادی شیوع ویروس جدید کرونا اقتصاد جهانی را تحت فشار قرار داده ــ عکس: Shutterstock

ایالات متحده آمریکا، اروپا و ژاپن در رکود اقتصادی فرو می‌روند، رکودی که اقتصاددانان آن را با رکود و بحران اقتصادی سال‌های میانه دهه ۳۰ میلادی مقایسه کرده‌اند.

اما آنچه که نباید از نظر دور داشت و ممکن است به وخامت اوضاع اقتصاد جهانی اضافه کند، وضعیت شکننده بازارهای نوظهور و پیچیدگی‌های ناشی ازتبعات سقوط آن‌هاست.

اگر برای این وضعیت چاره‌ای اندیشیده نشود، فاجعه‌ای اقتصادی گریبان کشورهای همچون آفریقای جنوبی، برزیل، هند و لبنان را خواهد گرفت.

آشفتگی‌های ناشی ازانباشت بدهی‌های دولتی ممکن است اثر خود را بر بورس و اوراق قرضه و بازار بورس وال استریت نشان دهد.

سیل مهاجران غیرقانونی که از فقر و بیماری می‌‌‌‌‌‌‌گریزند، بر تعداد تقاضای پناهدگی خواهد افزود. و کشورهایی که در بحران و آشوب گرفتار آیند ممکن است مأمنی برای ویروس کرونا شوند، به گونه ای که سالیان سال بر اقتصاد جهانی فشار آورند.

و چنانچه کریستالینا جورجیوا، مدیراجرایی صندوق بین المللی پول می‌گوید: «گرفتاری سفر می‌کند و در یک جا نخواهد ماند. این پندمی پایان نخواهد یافت تا زمانی که در همه جا پایان یابد.»

تعداد آمریکایی‌هایی که برای دریافت مزایای بیکاری ثبت‌نام می‌کنند با سرعت رو به افزایش است و درماه مارس نرخ بیکاری ناگهان به ۴,۴ درصد رسید . این خود هشدار و به نوعی پیش بینی یک اقتصاد در آستانه سقوط است.

در وضعیتی کاملا بی سابقه، بیش از ۹۰ کشور بدنبال شیوع ویروس کرونا، از صندوق بین المللی پول (IMF) درخواست کمک کرده اند. بنابر اعلام صندوق بین المللی پول، کشورهای در حال توسعه و رو به توسعه سال جاری دستکم ۲,۵ تریلیون دلاربرای پرداخت هزینه‌هایشان لازم دارند.

به گفته مدیر اجرایی صندوق بین المللی پول، به‌دنبال چندین شوک اقتصادی که از سال‌های دهه ۹۰ میلادی شروع شد، بسیاری ازاین کشورها مقادیر قابل توجهی ارز خارجی خیره کرده اند. اما با این وجود انتظار می‌رود که تا پایان امسال با کسری بودجه چند صد میلیارد دلاری روبرو شوند.

با جدی‌تر شدن رکود اقتصادی این رقم هم افزایش خواهد یافت و توانایی این کشورها را برای پرداخت هزینه کالاهای وارداتی و بازپرداخت بدهی خارجی با مشکل مواجه خواهد کرد.

این هفته، وزرای دارایی و روسای بانک‌های مرکزی از طریق کنفرانس ویدیویی نشست سالانه صندوق بین المللی پول و بانک جهانی را برگزار کردند، موضوع آن چگونگی مبارزه با عمیق‌تر شدن بحران بود.

کریستالینا جورجیوا، مدیراجرایی صندوق بین المللی پول که اقتصاد‌دان بلغارستانی است، مسئولیت تحصیص وام یک تریلیون دلاری صندوق را بر عهده دارد و توانسته تاییدیه دو برابر شدن بودجه برنامه اضطراری صندوق را از هیات رییسه بگیرد.

کمک‌های صندوق بین المللی پول در دوران کرونا با شکل سنتی آن تفاوت دارد. روند اعطای کمک سریع‌تر خواهد بود و متضمن شرایط کمتری است.

روز دوشنبه، صندوق بین المللی پول اعلام کرد که هیات مدیره اجرایی اختصاص مبلغ ۵۰۰ میلیون دلاررا به عنوان بودجه (بازدارندگی و تسکین فاجعه) تصویب کرده است. این مبلغ برای پرداخت ۶ ماه بدهی ۲۵ کشور فقیر از جمله افغانستان و سیرالئون  در نظر گرفته شده است.

صندوق بین المللی پول به همراه بانک جهانی پیشنهاد داده‌اند که پرداخت بدهی‌های کشورهای فقیر به کشورهای ثروتمندتر امسال به تعویق افتد.

اما برخی از کارشناسان می‌گویند که این تلاش‌ها کافی نیستند و  کشورهای عضو گروه ۲۰ ، که پاسخ به بحران مالی جهانی را رهبری می‌کنند، باید  تدابیر و اقدامات مشترک دیگری را نیز در نظر داشته باشند.


در همین زمینه: