در شرایطی که سوریه در آستانه یک فاجعه انسانی قرار دارد و سازمان ملل از شکل‌گیری بزرگترین موج پناهجویان از ابتدای جنگ سوریه تاکنون خبر داده است، روسیه و ترکیه برای «کاهش تنش» و «تامین امنیت نیروهای امنیتی دو طرف»، مذاکره کردند. آنکارا می‌گوید احتمال گشت‌زنی مشترک نیروهای ترکیه و روسیه در ادلب وجود دارد اما مذاکرات هنوز به نتیجه‌ای که ترکیه می‌خواهد، نرسیده است.

تصویری از ساکنان یک روستا در استان ادلب که با اسباب زندگی و حیواناتشان خانه‌ خود را به قصد مناطق امن‌تر ترک می‌کنند. یورش ارتش رژیم سوریه و نیروهای پشتیبان روس به ادلب تاکنون نزدیک به یک میلیون نفر ساکنان ادلب را آواره کرده است. تشدید درگیری‌ها و احتمال حمله ترکیه به ادلب جان صدها هزار نفر را تهدید می‌کند. سازمان ملل می‌گوید ارتش بشار اسد مسئول گرفتن جان ۹۳ درصد از کشته‌شدگان در ادلب است. (عکس از Rami al SAYED / AFP)

به گزارش خبرگزاری اسوشیتدپرس، مولود چاووش‌اوغلو، وزیر دفاع ترکیه پنج‌شنبه ۲۰ فوریه/۱ اسفند اعلام کرد ترکیه و روسیه به موضع واحدی برای بازگرداندن آرامش به شمال غرب سوریه نزدیک شده‌اند اما مذاکرات میان دو کشور هنوز به نتیجه مطلوب آنکارا نرسیده است. نمایندگان دو کشور در هفته جاری در مسکو برای توقف درگیری‌ میان نیروهای ارتش رژیم سوریه و شورشیان ساکن ادلب گفتگو کردند.

مذاکرات و بیم حمله «قریب الوقوع» ترکیه به ادلب

رژیم سوریه از ماه دسامبر عملیاتی را با پشتیبانی روسیه برای بازگشایی بزرگراه راهبردی حلب – دمشق که از سال ۲۰۱۲ در دست شورشیان بود و تصرف ادلب، آخرین منطقه تحت کنترل شورشیان، آغاز کرده است. ترکیه نیز از نیروهای شورشی مخالف رژیم سوریه حمایت می‌کند.

چاووش‌اوغلو درباره روند مذاکرات گفت: نمایندگان روسیه و ترکیه به مذاکره برای چگونگی کاهش تنش در ادلب ادامه خواهند داد و اگر نیاز باشد، روسای جمهوری دوکشور نیز با یکدیگر دیدار خواهند کرد. او در مصاحبه با تلویزیون دولتی TRT گفت:

«روسیه نمی‌تواند نقشه مورد نظر خودش [از ادلب] را به ما تحمیل کند. ما اسنادی که درآن مواضعمان را مشخص کرده‌ایم، با طرف روسی رد و بدل کردیم. در حال حاضر در مواضع دو طرف اختلاف وجود دارد. نمایندگان دوکشور اختلاف نظرها را کاهش داده‌اند اما هنوز به نقطه‌ای که ما می‌خواهیم نرسیده‌اند».

ترکیه اعلام کرده است اگر بشار اسد نیروهای خود را تا پایان ماه از ادلب بیرون نکشد به ادلب حمله نظامی خواهد کرد. رجب طیب اردوغان روز چهارشنبه اعلام کرد حمله به ادلب حتمی ست و تنها زمان آن مشخص نیست. او گفت: ترکیه ممکن است ناگهانی و «یک‌شبه» برای راندن نیروهای بشار اسد، رئیس جمهوی سوریه از ادلب، عملیات نظامی علیه آن‌ها را آغاز کند.

گشت‌زنی مشترک برای تامین امنیت آوارگان

همزمان خبرگزاری رویترز نیز به نقل از یک مقام ترکیه از گفتگو میان آنکارا و مسکو برای گشت‌زنی مشترک خبر داد. به گفته این منبع گشت‌زنی مشترک به عنوان راهی برای رسیدن توافقی در جهت توقف درگیری‌ها و تضمین امنیت غیرنظامیان برای خروج از ادلب به بحث گذاشته شده‌ است:

«اقدامات مختلفی مورد بحث قرار گرفته‌اند، از جمله تامین امنیت مقامات امنیتی روسیه و ترکیه. امکان گشت‌زنی مشترک نیز وجود دارد».

سازمان ملل روز چهارشنبه اعلام کرده بود گزارش‌هایی دریافت کرده است که نشان می‌دهد طرفین درگیر (نیروهای رژیم و شورشیان) غیرنظامیانی را که در حال ترک منطقه هستند، با شلیک‌های مرگبار مورد هدف قرار می‌دهند.

مقام ترکیه‌ که مایل به فاش شدن نامش نبود، همچنین به رویترز گفت:  «روسیه از ابتدا موضع خود را مبنی بر خروج ترکیه از ادلب و تخلیه پست‌های دیده‌بانی حفظ کرده است، اما خروج از ادلب یا تخلیه پست‌ها در دستور کار [ترکیه] نیست».

او در باره نتایج مذاکرات نیز گفت: مذاکرات با روسیه «کاملا بدون نتیجه» نبوده اما به یک تصمیم نهایی منجر نشده است، و اضافه کرد هر دو کشور انتظار دارند رئیس جمهوری‌ها این به این مسئله خاتمه دهند.

به گفته منبع رویترز، ترکیه، روسیه و ایران قرار است در اوایل ماه مارس (اسفند) در تهران، درباره سوریه و تحولات ادلب گفتگو کنند و ممکن است یک مقام روسیه نیز قبل از این دیدار به آنکارا سفر کند.

سازمان ملل روز گذشته (چهارشنبه) با اعلام ابعاد تازه‌ای از بحران انسانی در ادلب و حلب، از شکل‌گیری بزرگترین موج پناهجویان از ابتدای جنگ سوریه خبر داد و رقم کسانی که از دسامبر گذشته تاکنون مجبور به ترک کاشانه‌های خود شده‌اند را ۹۰۰ هزار نفر اعلام کرد. براساس گزارش یونیسف، بیش از نیمی از این جمعیت (۵۰۰هزار نفر) کودک هستند.

مارک لوکوک، معاون دبیرکل سازمان ملل در امور بشردوستانه با اشاره به درگیری‌های نظامی در شمال غرب سوریه و وضعیت نابه‌سامان پناهجویان در اردوگاه‌ها گفت: حتی محل استقرار آوارگان و کارکنان تیم‌های امدادگر و گروه‌های بشردوستانه هدف حملات قرار گرفته و باعث کشته و زخمی شدن آن‌ها و آوارگی دوباره پناهجویان شده است.

سازمان ملل می‌گوید تعداد «آوارگان وحشت‌زده‌ای که پیاده یا سوار بر خودروها از خانه‌های خود به سمت مرزهای ترکیه درحال فرار‌اند» در حالی رو به افزایش است که در ادلب هیچ مفر و امنیتی وجود ندارد.


در همین زمینه: