برایان هوک، فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران در مصاحبه با شرق‌الاوسط چهار محور توافق جدیدی را که دولت ترامپ و بریتانیا به عنوان جایگزین برجام پیشنهاد داده‌اند مشخص کرد: عدم غنی‌سازی اورانیوم در ایران، پایان آزمایش موشک‌های بالستیک، توقف حمایت مالی و تسلیحاتی از گروه‌های منطقه‌ای، پایان سیاست گروگانگیری.
نخستین بار بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا ۱۴ ژانویه/ ۲۴ دی چهار موضوع توقف غنی‌سازی، توقف آزمایش‌های موشک‌های بالستیک و توقف حمایت مالی و تسلیحاتی از گروه‌های شبه‌نظامی و همچنین پایان سیاست گروگانگیری را پیشنهاد داده و توافق تازه را به نام ترامپ نامیده بود. جانسون گفته بود طرح ترامپ می‌تواند جایگزین توافق هسته‌ای شود. نخست‌وزیر بریتانیا خواستار کاهش تنش‌ها بین ایران و ایالات متحده شده و گفته بود بریتانیا خواهان درگیری در منطقه نیست. حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی اما بلافاصله این طرح را رد کرد. روحانی ۲۵ دی در جلسه هیات دولت گفته بود:
«این آقای نخست‌وزیر در لندن، نمی‌دانم چه جوری فکر می‌کند که می‌گوید برجام را کنار بگذاریم و طرح ترامپی را اجرا کنیم، ترامپ جز نقض عهد و زیر پا گذاشتن قانون و مقررات بین‌المللی چه کاری کرده است؟»
هوک در ادامه مصاحبه خود با شرق‌الاوسط درباره «توافق ترامپ» و ضرورت توقف غنی‌سازی اورانیوم در ایران گفت:
«این چیزی است که سازمان ملل پیش از توافق هسته‌ای به آن وابسته بود. این یکی دیگر از معایب توافق است که به قطعنامه سازمان ملل در ممانعت از غنی‌سازی توسط ایران پایان داد. بیش از نیمی از کشورهایی که برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز دارند، دارای [منابع اورانیوم] نیستند. برای نمونه امارات عربی متحده. این بهترین مبنا برای اتکا به ایران است.»
هوک با تاکید بر لزوم گنجانده شدن برنامه موشکی ایران در یک توافق جدید با آمریکا، ادامه داد:
«علاوه بر عدم غنی‌سازی، توافق جدید باید شامل ممانعت از انجام آزمایش موشک‌های بالستیک باشد که قبل از امضای توافق هسته‌ای، به‌صورت بین‌المللی ممنوع شده بود. ایران همچنین باید متعهد شود حمایت مالی و ارائه موشک و تسلیحات به تروریست‌های منطقه‌ای را پایان دهد. علاوه بر آن، این رژیم باید سیاست گروگانگیری را که برای چهل سال است اتخاذ کرده، کنار بگذارد.»
ایران از ۱۸ اردیبهشت سال جاری تاکنون در پنج گام تعهدات خود در برجام را متوقف کرده. سه قدرت اروپایی بر اساس ماده ۳۶ برجام ساز و کار حل اختلاف در توافق را فعال کرده‌اند. این احتمال وجود دارد که با استناد به ماده ۳۷ توافق، پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع شود. روز گذشته محمود واعظی، رئیس دفتر روحانی از نامه رئیس جمهوری به سایر طرف‌های توافق خبر داد. بر این اساس «اگر آمریکا یا هر یک از طرفین تلاش کنند تا پرونده ایران به شورای امنیت ارجاع داده شود، در آن صورت ایران تصمیم به اقدامات سخت‌تری خواهد گرفت، که خروج از ان پی تی یکی از آن‌ها خواهد بود.»
دوشنبه گذشته حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، نماینده مجلس گفته بود عملاً شورای امنیت ملی وظیفه وزارت خارجه را به عهده گرفته و ادبیات امنیتی و نظامی را جایگزین دیپلماسی کرده است.
برایان هوک در بخش کوتاهی از مصاحبه با شرق‌الاوسط به این نکته هم اشاره کرد که اگر اسماعیل قاآنی، فرمانده سپاه قدس نیز مسیر کشتار آمریکایی‌ها را دنبال کند، آنگاه با همان سرنوشت روبرو خواهد شد. هوک گفت:
«این یک تهدید جدید نیست. پرزیدنت همواره تأکید کرده که برای دفاع از منافع آمریکا قاطعانه اقدام می‌کند.»
روز گذشته امانوئل مکرون که پیش از این طرح «توقف در برابر توقف» را برای خروج از بحران پیشنهاد داده و توفیقی به دست نیاورده بود در سفر به اسرائیل و در دیدار با نتانیاهو اعلام کرد که فرانسه مصمم است ایران به سلاح هسته‌ای دست پیدا نکند.
بیشتر بخوانید: