گمانه‌زنی‌ها درباره چگونگی سقوط هواپیمای اوکراینی همچنان ادامه دارد. مقام‌های ایرانی هرگونه شلیکی به سوی این هواپیما را رد می‌کنند در حالی‌که مقام‌های آمریکایی می‌گویند تصاویری در اختیار دارند که نشان می‌دهند این هواپیما بر اثر شلیک موشک ایران سقوط کرده است.

سقوط هواپیمای مسافربری شرکت هواپیمایی اوکراین در نزدیکی تهران ـ عکس از حسین مرصادی ـ خبرگزاری فارس

به‌گزارش رویترز، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، پنج‌شنبه ۱۹ دی / ۹ ژانویه اعلام کرد که نسبت به سقوط هواپیمای مسافربری شرکت هواپیمایی اوکراین در ایران مشکوک است.

ترامپ در گفت‌وگو با خبرنگاران با بیان این‌که «احساس می‌کنم اتفاق بسیار بدی برای هواپیمای سقوط کرده اوکراینی در ایران رخ داده است»، گفت: «ممکن است کسی در این بین اشتباهی مرتکب شده باشد‎.»

ترامپ گفت در این‌باره سوء ظن دارد اما جزئیاتی درباره این سوء ظن ارائه نداد. او خواهان بررسی جعبه سیاه هواپیما توسط شرکت بوئینگ یا فرانسه شد.

در همین حال یک مقام دولتی آمریکا به رویترز گفته است که ماهواره‌های آمریکایی اندكی قبل از سقوط هواپیما پرتاب دو موشک پدافند هوایی ایران را شناسایی كرده‌اند که به دنبال آن شواهدی از انفجار دیده شده است. دو مقام دیگر گفته‌اند كه واشنگتن معتقد است سقوط این هواپیما تصادفی بوده است.

هواپیمای مسافربری بوئینگ ۷۳۷ متعلق به خطوط هواپیمایی اوکراین با ۱۶۷ مسافر و ۹ خدمه بامداد روز گذشته، چهارشنبه ۱۸ دی، ساعاتی پس از حملات موشکی ایران به پایگاه‌های آمریکا در خاک عراق، شش دقیقه پس از بلندشدن از باند فرودگاه «امام خمینی» در محدوده شاهد شهر سقوط کرد و همه سرنشین‌های آن کشته شدند.

از زمان وقوع این حادثه گمانه‌زنی‌های مختلفی درباره آن شده است. مقام‌های ایرانی در برآوردهای اولیه دلیل سقوط هواپیما را «نقص فنی» اعلام کردند اما برخی از کارشناس‌های خارجی احتمال می‌دهند که این هواپیما با شلیک موشک سقوط کرده است.

براساس قوانین بین‌المللی حمل و نقل هوایی، ایران مسئولیت بررسی علل سقوط هواپیما را بر عهده دارد.

مقام‌های آمریکایی در حالی از سقوط هواپیما توسط شلیک پدافند هوایی ایران سخن می‌گویند که علی عابدزاده، رئیس سازمان هواپیمایی ایران بعد از ظهر پنج‌شنبه ۱۹ دی برخورد هر گونه موشکی به هواپیمای اوکراینی را رد کرد و گفت: «برخورد موشک به هواپیمای اوکراینی از لحاظ علمی غیرممکن و چنین شایعاتی، هیچ‌گونه منطقی ندارد.»

عابدزاده افزود: «بین همه بخش‌های نظامی و غیرنظامی در ایران هماهنگی کامل وجود دارد و در همان زمان سقوط، ده‌ها هواپیمای ایرانی و خارجی در حال پرواز بر فضای امن ایران بودند و اگر کشوری امنیت نداشته باشد، مگر ممکن است که این تعداد پرواز بر فضای آن در حال انجام باشد.»

این در حالی است که گروه نظارت بر خطرات هوانوردی توصیه کرده است که از جنبه ارزیابی خطرات برای عملیات در تهران و ایران به طور کلی فرض اولیه را بر این باید گذاشت که هواپیمای اوکراینی در ایران بر اثر شلیک سقوط کرده است مگر عکس آن ثابت شود. گروه نظارت بر خطرات هوانوردی در این زمینه به سقوط هواپیمای ام‌اچ۱۷ مالزی اشاره کرده است.

هواپیمای ام‌اچ۱۷ شرکت هوایپمایی مالزی ۱۷ ژوئیه سال ۲۰۱۴هنگامی که از آمستردام هلند به سمت کوالالامپور، پایتخت مالزی در حرکت بود در میانه راه، بر فراز آسمان اوکراین مورد هدف موشک زمین به هوا قرار گرفت و تمامی ۲۹۸ نفر مسافر این هواپیما، کشته شدند. بیشتر قربانیان نیز هلندی بودند. پس از آن گزارشی در سال ۲۰۱۶ منتشر شد مبنی بر آن‌که موشکی که هواپیما را هدف قرار داده از یک سامانه جنگ‌افزاری حمل شده از روسیه در مرز شلیک و پس از آن به این کشور بازگردانده شده است. پنج سال پس از آن گروه تحقیق بین‌المللی مشترک، با هدایت هلند برای چهار متهم پرونده، شامل سه شهروند روس و یک شهروند اوکراینی حکم جلب بین‌المللی صادر کرد که قرار است دادگاه آن‌ها در ۹ مارس سال جاری میلادی برگزار شود. در زمان سقوط هواپیمای مالزیایی گروه شبه‌نظامی مورد حمایت مسکو، مشغول مبارزه با دولت اوکراین در شرق این کشور بود.

دفتر ریاست جمهوری اوکراین پنج‌شنبه ۱۹ دی / ۹ ژانویه در بیانیه‌ای اعلام کرد که بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا گفته است بهترین کارشناس‌های بریتانیایی می‌توانند در تحقیقات درباره سقوط هواپیمای مسافربری بوئینگ ۷۳۷ متعلق به خطوط هواپیمایی اوکراین شرکت کنند‎.

براساس این بیانیه، ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین در تماسی تلفنی با بوریس جانسون از این پیشنهاد استقبال کرده و از بریتانیا دعوت کرده است که به بازرسی و تحقیق درباره هواپیمای اوکراینی سقوط کرده در ایران بپیوندد.

روز پنج‌شنبه فرانسوا فیلیپ شامپاین، وزیر امور خارجه کانادا در اظهارنظری در این‌باره گفت: «کانادایی‌ها پرسش‌های بسیاری درباره سقوط هواپیما دارند که باید پاسخ داده شود‎.»

او در تماس تلفنی با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در مورد سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی گفتگو و تبادل نظر کرد.‎ وزیر خارجه کانادا در این تماس تلفنی بر نیاز به مشارکت کانادا درباره تحقیقات راجع به سقوط هواپیمای اوکراین تأکید کرد.

فرانسوا فیلیپ شامپاین از محمدجواد ظریف خواست تا هر چه سریع‌تر اجازه ورود مقام‌های کانادایی به ایران را برای ارائه خدمات کنسولی، شناسایی قربانیان و مشارکت در تحقیقات درباره دلایل سقوط هواپیمای اوکراینی فراهم کند.

علی عابدزاده، امروز پنج‌شنبه ۱۹ دی از انتشار گزارش اولیه بررسی سقوط هواپیمای اوکراینی خبر داد و گفت: «اطلاع اولیه برای اوکراین به‌عنوان کشور محل ثبت هواپیما، آمریکا به‌عنوان کشور سازنده، سوئد و کانادا به‌عنوان کشورهای متقاضی صادر شده است.»‎

اولسکی دانیلوف، دبیر شورای امنیت ملی اوکراین نیز در فیس‌بوک خود نوشته است: «ما احتمال اصابت موشک، تصادم یا انفجار موتور و همچنین احتمال انجام اقدام تروریستی برای انفجار در داخل هواپیما را بررسی می‌کنیم.»

دانیلوف اعلام کرد که پس از دیدن اطلاعات منتشرشده در شبکه‌های اجتماعی درباره احتمال اصابت موشک به این هواپیما، تصمیم گرفته‌ است که بازرسان اوکراینی اعزامی به ایران بقایای لاشه هواپیما را به‌منظور یافتن اثر احتمالی از موشک روسی مورد بررسی قرار دهند.

قربانیان پرواز هواپیمای اوکراینی‎

بر  اساس اطلاعاتی که شرکت هواپیمایی اوکراین از مسافران منتشر کرده ۱۳ تن از کشته‌شدگان زیر ۱۰ سال بودند. دو تن از کشته‌شدگان در سال ۲۰۱۵ متولد شده بودند، یکی از آن‌ها در سال ۲۰۰۶ و یک تن هم در سال ۲۰۱۸ متولد شده بود.

بسیاری از قربانیان با هم خویشاوند بودند. نیمی از قربانیان در سال‌های دهه ۱۹۹۰ متولد شده بودند.

بسیاری از قربانیان این سانحه از ایرانیان مقیم خارج از کشور بودند که برای دیدار با خانواده به تهران سفر کرده بودند. دو زوج جوان هم که به تازگی با هم ازدواج کرده بودند در میان قربانیان حضور داشتند.

[tabby title=”قربانیان مقیم بریتانیا”]

سعید خادم‌زاده طهماسبی مهندس ۳۵ ساله و دانشجوی دکترا در کالج امپریال لندن به تازگی با نیلوفر ابراهیمی، دانشجوی روانشناسی در لندن ازدواج کرده بود. آن‌ها برای برگزاری مراسم عروسی‌شان به تهران سفر کرده بودند.  کالج امپریال لندن در پیامی در توییتر از سعید خادم‌زاده طهماسبی به عنوان یک مهندس برجسته و یک محقق کوشا و فروتن یاد کرده است.

سام زکایی، مهندس ۴۲ ساله در شرکت بریتیش پترولیوم کار می‌کرد. بریتیش پترولیوم با انتشار بیانیه‌ای از او به عنوان یک همکار کوشا تجلیل کرده و درگذشت او را تسلیت گفته است.

محمد رضا خدازاده، ۴۰ ساله و پدر یک دختر خردسال نیز که در لندن صاحب یک شرکت خدماتی بود در تعطیلات کریسمس برای دیدار خانواده به تهران سفر کرده بود.

دانشگاه وسترن لندن نیز اعلام کرده است که سه دانشجوی دکتری و یک دانشجوی متقاضی تخصیل در مقطع دکتری در این پرواز جان خود را از دست دادند.

[tabby title=”قربانیان مقیم کانادا”]

۶۲ نفر از شهروندان مقیم دوتابعیتی مقیم کانادا نیز در میان قربانیان این سانحه حضور داشتند. بسیاری از آن‌ها در کانادا تحصیل می‌کردند. دانشگاه آلبرتای کانادا اعلام کرده است که پدرام موسوی و مژگان دانشمند که هر دو استاد این دانشگاه بودند همراه با دو دختر خردسالشان دریا و دورینا در این پرواز جان خود را از دست دادند.

دانشگاه واترلو کانادا نیز اعلام کرده است که مرضیه فروتن و منصور اصفهانی، دانشجوی مقطع دکتری نیز در این پرواز حضور داشتند. هنوز از سرنوشت آن‌ها اطلاعی در دست نیست. فروتن در تلاش بود با آلگوریتم‌هایی راهی برای پیش‌بینی تغییرات اقلیمی بیابد.

پریسا اقبالیان  همسر حامد اسماعیلیون که همراه با دخترش برای دیدار با خانواده به تهران سفر کرده بود در این پرواز کشته شدند. آویشن قشنگ نیست، توکای آبی و دکتر داتیس از آثار اسماعیلیون است. او جایزه بنیاد گلشیری را نیز از آن خود کرده.

دانشگاه گلف کانادا اعلام کرده که میلاد قاسمی آریانی و غنیمت اژدری که هر دو در مقطع دکتری تحصیل می‌کردند در این پرواز جان خود را از دست دادند. اژدری در زمینه حقوق اقلیت‌های قومی تحقیق می‌کرد.

آرش پورضرابی و پونه گرجی هم که هر دو مهندس کامپبوتر از دانشگاه شریف بودند و به تازگی با هم ازدواج کرده بودند در این سانحه جان باختند.

[tabbyending]

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

توضیح:
این خبر با اطلاعات تازه تیتر، تیزر و متن آن تغییر کرد.

بیشتر بخوانید