مرکز آمار اعلام کرد که از هر چهار جوان ۱۵ تا ۲۴ ساله ایرانی یک نفر بیکار است. بر همین اساس نرخ بیکاری جوانان در شهرها همواره بیشتر از روستاهاست. به گفته یک کارشناس روابط کار، مهاجرت جوانان روستایی به شهر، و همینطور عدم ثبت جویندگان کار در روستاها سبب کاهش نرخ آمار بیکاری جوانان روستایی در مقایسه با شهرها شده است.
گشواد منشیزاده، کارشناس روابط کار دوشنبه ۱۶ دی در مصاحبه با خبرگزاری کار ایران (ایلنا) گفت:
«نرخ بیکاری را به این صورت مشخص میکنند که افراد فعال آماده به کار را در نظر میگیرند و بعد تعدادی را که موفق شدهاند سر کار بروند شاغل و مابقی را بیکار به حساب میآورند. باید آمادگی به کار و جستوجوی کار جایی ثبت شده باشد. جوانان شهری به نسبت جوانان روستایی بیشتر مبادرت به ثبت اطلاعلات خود میکنند.»
به گفته منشیزاده بالاتر بودن نرخ بیکاری جوانان شهری نسبت به جوانان روستایی دلایل دیگری هم دارد: مهاجرت از شهرها به روستاها که گاهی سبب خالی شدن روستاها از ساکنانش شده است از مهمترین این عواملاند. جوان روستایی که به شهر مهاجرت میکند اما کاری نمییابد، جزو بیکاران شهری به شمار میآید.
طبق بررسیهای وزرات اقتصاد در روستاها و شهرهای کوچک، نرخ رشد جمعیت پایینتر از نرخ طبیعی است. در تحقیقی تحت عنوان «سالخوردگی جمعیت شاغل در بخش کشاورزی ایران، دلایل و پیامدها» مهمترین عامل موثر بر سالخوردگی جمعیت شاغل در بخش کشاورزی را مهاجرت دانسته است. از آنجا که اکثر مهاجران را جوانان جویای کار تشکیل میدهند، از نظر ساختار سنی تعادل بین جمعیت شاغل در مناطق شهری و مناطق روستایی به هم خورده است. بر اساس آخرین آمارها، حدود ۳۳ هزار روستا و آبادی در کشور در اثر مهاجرت جوانان جویای کار خالی از سکنه شدهاند. اکنون نزدیک به ۷۴ درصد از جمعیت کشور در مناطق شهری و تنها ۲۶ درصد در مناطق روستایی کشور زندگی میکنند.
تعداد خانوارهای شهری در سال ۱۳۹۵ به طور تقریبی ۶ برابر خانوارهای روستایی است به طوری که ۱۸ میلیون و ۱۲۵هزار و ۴۸۸خانوار در مناطق شهری و ۶ میلیون و ۷۰ هزار و ۵۴۷ خانوار در مناطق روستایی زندگی میکنند.
روز گذشته (یکشنبه ۱۵ دی) مرکز آمار نرخ بیکاری گروه سنی ۱۵ تا ۲۴ سال را ۲۵,۸ درصد گزارش کرد که نشان میدهد از هر چهار جوان ۱۵ تا ۲۴ سال یک نفر بیکار است. گشواد منشیزاده، کارشناس روابط کار در ادامه مصاحبه با ایلنا گفت:
«نرخ بالای بیکاری جوانان در ایران تابعی از وضعیت اقتصادی موجود است، ما شاهد این هستیم که استخدامهای جدید به شدت کاهش یافته است. حتی در سالهای اخیر شاهد تعدیل نیرو به دلیل وضعیت نامناسب اقتصادی بودهایم. ایجاد کسب و کار خصوصی هم که در بسیاری موارد به صرفه نیست. نتیجه چیزی نیست جز اینکه جوانان بیکار میمانند و فرقی نمیکند که در شهر باشند یا در روستا.»
دولت حسن روحانی مدعی است که «برنامههای اشتغالزایی» موفقیتآمیز بودهاند. فعالان کارگری اما نرخ بیکاری اعلام شده از سوی دولت را غیرواقعی و دستکاریشده میدانند. مرکز آمار ایران در طرح آمارگیری نیروی کار هر فردی که در دو هفته آمارگیری فقط یک ساعت کار کرده باشد را شاغل محسوب میکند.
بیشتر بخوانید: