رئیس جمهوری آمریکا ساعتی مانده به گردش سال میلادی با انتشار پیامی در توییتر اعلام کرد که ایران را مسئول حمله به سفارت آمریکا در بغداد می‌داند و ایران را تهدید کرد که تاوان سنگینی خواهد پرداخت. رهبر جمهوری اسلامی در نخستین روز سال ۲۰۲۰ در سخنانی در جمع پرستاران و با انتشار پیامی کوتاه در توییتر به ترامپ پاسخ داد: «غلط می‌کنید. اگر ایران بخواهد با کشوری مبارزه کند، صریح این کار را می‌کند.» با این‌حال نکته مهم، هم در پیام ترامپ و هم در پیام خامنه‌ای این بود که جنگ نمی‌خواهند. پس این‌بار موضوع تنش چیست؟

پایگاه عین‌الاسد ارتش آمریکا در عراق

سفارتخانه آمریکا در منطقه سبز بغداد با ۲۴ هکتار وسعت از واتیکان وسیع‌تر و با شبکه برق مستقل، مقر آتش‌نشانی، و هر آنچه که برای زندگی هزاران نفر از دیپلمات‌ها، مستشاران، نظامیان و کارمندان نهادهای اطلاعاتی نیاز است، به کشور کوچکی در دل یک کشور بزرگ‌تر بیشتر شباهت دارد تا به یک ساختمان دیپلماتیک. در پاسخ به حمله جنگنده‌های اف ۱۵ ارتش آمریکا به پایگاه‌های حشد شعبی در منطقه مرزی القائم که به کشته شدن عده‌ای از شبه‌نظامیان شیعه، از جمله ابوعلی الخزعلی از فرماندهان «کتائب حزب‌الله» منجر شد، شماری از شهروندان عراقی ابتدا به سفارتخانه آمریکا حمله کردند و سپس بعد از آنکه نیروهای امنیتی با تأخیر معناداری وارد عمل شدند، مقابل سفارت تحصن و به یک معنا ساختمان عظیم سفارت آمریکا را محاصره کردند. این حرکت بعد از ظهر چهارشنبه یکم ژانویه/ ۱۱ دی با فراخوان حشد شعبی به پایان رسید و برای مدتی اعتراضات مردمی عراق را که از یکم اکتبر ۲۰۱۹ در واکنش به فساد اقتصادی و ناکارآمدی دولت در جریان است تحت تأثیر قرار داد.

گذرگاه القائم – البوکمال

حمله ارتش آمریکا به ظاهر در پاسخ به حمله منتسب به نیروهای حشد شعبی به پایگاه نظامی آمریکا در شمال کرکوک انجام شد. این حمله اما به عنوان آمادگی واشنگتن برای مقابله مستقیم با شبه‌نظامیان شیعه نزدیک به ایران درک شد. اما در همان حال انتخاب منطقه القائم نشان‌دهنده ورود آمریکا برای مقابله با انتقال تسلیحات نظامی از طریق محور القائم البوکمال است. وزیر خارجه اسرائیل شنبه گذشته بلافاصله بعد از حمله ارتش آمریکا به پایگاه‌های حشد شعبی در القائم اعلام کرد «این حمله، یک نقطه تحول در واقعیت منطقه‌ای است.»

منطقه القائم، در نزدیکی پایگاه عین الاسد به عنوان مرکز ثقل نیروهای آمریکایی در عراق واقع شده. استقرار شبه‌نظامیان «کتائب حزب‌الله» در این منطقه بدان معناست که نزدیک‌ترین نیرو به سپاه قدس می‌تواند تحرکات ارتش آمریکا در عین‌الاسد را آزادانه رصد کند.

كتائب حزب‌الله با داشتن نزديك به ٣٠ هزار نیرو بعد از حزب‌الله لبنان دومين گروه بزرگ شبه‌نظامی وابسته به ايران است. سپاه پاسداران ۱۳ سال قبل این نیرو را برای پیشبرد منافع جمهوری اسلامی در عراق و سوریه تشکیل داد.  لشکر ۴۵ كتائب حزب‌الله تابستان گذشته یک بار دیگر هم هدف حملات ناشناس قرار گرفت. حدود یک ماه قبل (شامگاه سه‌شنبه ۳ دسامبر/ ۱۲ آذر) پایگاه عین الاسد در استان الانبار عراق هدف اصابت پنج راکت قرار گرفت.

 تل‌آویو مسیر القائم-البوکمال را به عنوان گذرگاه امن تهران به سمت بیروت درک می‌کند. به همین سبب هم از درگیری مستقیم آمریکا با شبه‌نظامیان طرفدار ایران خشنود است. حمله آمریکا به پایگاه‌های حشد شعبی از آمادگی واشنگتن برای مخدوش کردن امنیت این گذرگاه در جهت تضمین امنیت اسرائیل نشان دارد.

گذرگاه القائم تا سال ۲۰۱۷ در کنترل داعش بود. دولت عبدالمهدی اما موفق شد بعد از شش سال در مهر سال جاری/ اکتبر ۲۰۱۹ این گذرگاه را بازگشایی کند. برخی از ناظران اعتقاد دارند یکی از عوامل متعددی که سبب استعفای عبدالمهدی شد، بازگشایی همین گذرگاه در جهت سیاست‌های جمهوری اسلامی در منطقه بود.

ایران و آمریکا خواهان جنگ نیستند

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا همزمان با بالا گرفتن مجدد تنش‌ها با ایران در جمع خبرنگاران در فلوریدا با صراحت اعلام کرد که آمریکا در پی جنگ با ایران نیست. ترامپ گفت

 «آیا من خواهان جنگ با ایران هستم؟ من به صلح علاقه دارم. و ایران باید بیشتر از هر کس دیگری خواستار صلح باشد.»

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی هم در سخنانش در جمع پرستاران هم با صراحت اعلام کرد که «همه بدانند، جمهوری اسلامی به دنبال جنگ نیست.»

پس از توافق سال ۲۰۱۵ بین ایران و گروه ۵+۱، اسرائیل اعلام کرد امنیت کشور اسرائیل برای ۲۵ سال آینده تضمین است. خامنه‌ای در پاسخ به بیانیه اسرائیل گفته بود:

«من به شما اول می‌گویم اسرائیل ۲۵ سال آینده را نخواهد دید، دوم اینکه در این دوره ایران روح مبارزه و جدیت و جهاد را حفظ خواهد کرد و شما هر لحظه نگران خواهید بود.»

مسیر القائم-البوکمال فقط یکی از جبهه‌های متعدد جنگی است که بین ایران و اسرائیل درگرفته است. با بالا گرفتن تنش‌ها، آنچه که حاکمان جمهوری اسلامی و حامیان آنان در عراق به دست می‌آورند، به تعویق انداختن مطالبات مردم و توجیه سرکوب خونین اعتراضات مردمی به فساد و رانت‌خواری و تقسیم منابعی ملی به عنوان غنائم جنگی در هر دو کشور ایران و عراق است. تعداد کشته‌شدگان در اعتراضات اخیر ایران و عراق در خوشبینانه‌ترین برآوردها سه‌رقمی است.

بیشتر بخوانید:

https://www.radiozamaneh.com/482034