پس از اینکه تلاش‌ها برای خنثی کردن بحران سیاسی لبنان و خاموش کردن اعتراضات خیابانی به بن‌بست رسید، سعد حریری، نخست وزیر لبنان استعفا کرد. خبرگزاری رویترز در گزارشی اختصاصی و با تکیه بر اظهارات منابع آگاه، از ملاقات حسین‌الخلیل، مشاور سیاسی سید حسن نصرالله و سعد حریری پیش از اعلام استعفا خبر می‌دهد و می‌گوید حریری با کناره‌گیری از دولت، حزب‌الله را به چالش کشیده است.
حبرگزاری رویترز با اتکا به چهار منبع ارشد خارج از «جریان المستقبل»، حزبی که رهبری آن برعهده سعد حریری، نخست‌وزیر لبنان است، از ملاقات سعد حریری و حسین‌الخلیل، مشاور سیاسی سید حسن نصرالله پیش از اعلام استعفا خبر می‌دهد.
به نوشته رویترز، حریری دوشنبه ۲۸ اکتبر به یکی از مقامات ارشد حزب‌الله لبنان اعلام کرد چاره دیگری جز استعفا ندارد. تصمیم حریری، نخست‌وزیر سنی‌مذهب لبنان، بنا بر گزارش رویترز مشاور سیاسی سید حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله را شوکه کرد. الخلیل به او توصیه کرده بود تسلیم معترضانی نشود که می‌خواهند دولت ائتلافی را سرنگون کنند.
این ملاقات از نقطه‌ای سرنوشت‌ساز در بحران سیاسی لبنان حکایت می‌کند. اعتراضات خیابانی مردم در دو هفته گذشته لبنان را فرا گرفته است. دولت طرح‌نجات را تصویب کرد و میشل عون، رئیس جمهوری لینان از معترضان دعوت کرد تا با دولت به گفتگو بنشینند. اما معترضان با رد اصلاحات و مذاکره، و پافشاری بر کناره‌گیری دولت در خیابان‌ها ماندند. روندی که سرانجام به استعفای نخست‌وزیر انجامید و حریری در برابر تظاهرات گسترده خیابانی علیه طبقه ممتاز حاکم بر لبنان، تسلیم شد.
ملاقات حریری و الخلیل
استعفای نخست‌وزیر یک خلا قدرت را از خود به‌جا گذاشته و دولتی را که محتاج اقدامات فوری برای خارج کردن لبنان از بحران سیاسی و اقتصادی‌ست، فلج کرده است ــ بحرانی که همه لبنان از جمله رای دهندگان به حزب‌الله به‌شدت تحت تاثیر آن قرار دارند.
ملاقات حریری و الخلیل در ساعت ۸ شب در اقامتگاه حریری در بیت الاوسط در مرکز بیروت انجام شد. طبق اظهارات یکی از منابع حریری به خلیل می‌گوید:
«من تصمیم خود را گرفته‌ام. می‌خواهم استعفا بدهم تا یک شوک مثبت ایجاد کنم و به معترضان بخشی از مطالباتشان را بدهم»
الخلیل تلاش می‌کند نظر حریری را عوض کند و به او می‌گوید:
«چیزی به پایان این اعتراض‌ها نمانده و نفسهای آخرشان را می‌کشند. ما کنار تو هستیم، محکم باش».
اما حریری بر سر تصمیم خود ماند.
او از اینکه حمایت مورد نیاز برای تغییر در کابینه و اجرای سریع اصلاحات (اقداماتی که می‌توانست معترضان را به خانه‌هایشان بازگرداند) را دریافت نکرده، شکایت می‌کند و می‌گوید:
«من دیگر نمی‌توانم این مسئولیت را به‌دوش بکشم و هیچ کمکی هم دریافت نمی‌کنم».
به گفته حریری مسئله اصلی برای او اختلاف با جبران باسیل، وزیر امور خارجه لبنان، متحد مسیحی حزب‌الله و داماد میشل عون است. کسی که نخست وزیر پس از تشکیل کابینه در ژانویه بارها با او درگیری داشته است.
همزمان که حریری به‌دنبال جابه‌جایی در کابینه بود (تغییری که به برکناری باسیل منجر می‌شد. معترضان او را بیش از هر مقام سیاسی دیگر مورد تمسخر قرار می‌داند)، باسیل و عون با این بهانه که تظاهرکنندگان ممکن است به خانه‌ها برنگردند و امتیازات بیشتری طلب کنند، جلوی هرگونه جابه‌جایی در کابینه را گرفتند.
حریری به الخلیل می‌گوید:
«شما در حزب‌الله پشت سر جبران ایستاده‌اید و از او حمایت می‌کنید».
رویترز موفق نشده با مقامات دفتر حزب‌الله، دفتر حریری و شخص جبران باسیل برای اظهارنظر درباره این ملاقات تماس برقرار کند.
پس از کناره‌گیری، حریری اعلام «آسودگی» کرد. یکی از منابع آشنا با حریری به رویترز گفت: اگر شرایط مهیا باشد، او ممکن است دولت جدیدی تشکیل دهد.
ضربه‌ای بر حزب‌الله
استعفای حریری ضربه بزرگی برای حزب‌الله است. حزب‌الله هرگز بدین شکل در دولت لبنان حضور نداشته و بیش از پیش مشتاق است مشکلات عمیق مالی لبنان که می‌توانند به بی‌ثباتی ارزی دامن بزنند، رفع شوند.
پیش از استعفای حریری، حسن نصرالله دوبار در سخنرانی‌هایش گفته بود با کناره‌گیری دولت حریری مخالف است و ادعا کرده بود برخی از معترضان از گروه‌های متخاصم بیگانه کمک مالی دریافت می‌کنند تا اهداف آن‌ها را پیاده‌سازی کنند.
در نظام سیاسی قومی-مذهبی لبنان براساس «میثاق ملی» مقام نخست‌وزیری باید توسط یک مسلمان سنی اشغال شود. با وجود اینکه حزب‌الله متحدان سنی‌مذهب دارد، حریری به خاطر حامیان بین‌المللی‌اش نقش اساسی در پیدا کردن راه برون رفت از بحران کنونی لبنان ایفا می‌کند.
یکی از منابع آشنا حزب‌الله می گوید:
« این[استعفا] یک ضربه بزرگ برای حزب‌الله است. دستان حزب‌الله حالا بسته است. برنده بزرگ حریری ست».
حریری کابینه خود را که سومین کابینه او به‌شمار می‌آید، با توازن قوایی که علیه شخص او و به نفع حزب‌الله تا دندان مسلح بود، بست. حزب‌الله با متحدانش موفق شد در انتخابات سال ۲۰۱۸ بیش از ۷۰ کرسی از ۱۲۸ کرسی پارلمان را از آن خود کند. حریری بیش از یک سوم کرسی‌های خود را در این انتخابات از دست داد که بخشی از آن‌ها به تصاحب سنی‌های نزدیک به حزب‌الله درآمد.
همزمان که صحنه سیاسی لبنان به دلیل خروج نیروهای دولت سوریه که از زمان پایان جنگ داخلی ۱۹۷۵- ۱۹۹۰ بر لبنان تسلط داشتند، در حال تغییر بود، حزب‌الله در سال ۲۰۰۶ با «جنبش میهنی آزاد»که رهبری آن را جبران باسیل برعهده دارد و توسط میشل عون پایه‌گذاری شده است ائتلاف خود را تشکیل داد و یک متحد مسیحی بدست آورد.
متحدان حزب‌الله ازجمله حزب «جنبش میهنی آزاد»، برای حزب‌الله اکثریت را در کابینه ضمانت کردند. حریری از ابتدا با باسیل اختلافات زیادی داشت و عمده این اختلاف‌ها به اصلاحات مورد نیاز کشور برای پر کردن روزنه‌های بزرگ بودجه دولت برمی‌گردند که دولت سال‌ها از آن‌ها فرار کرده بود.
باسیل در مقام وزیر خارجه، بارها در سخنرانی‌های خود در اجلاس‌های بین‌المللی از جمله لیگ عرب از حزب‌الله و دست‌یابی حزب‌الله به تسلیحات دفاع کرده است. باسیل در آخرین نشست لیگ عرب، همصدا با حزب‌الله در حمایت از بازگشت سوریه به این لیگ سخن گفت. اظهارنظری که او را بیش از پیش در تضاد با حریری و سیاست‌های دولت لبنان نشان می‌دهد. او همچنین یکی از گزینه‌ها برای رئیس جمهوری لبنان در آینده به‌شمار می‌رود.
منبع آشنا به حزب‌الله می‌گوید حزب‌الله از حمله به حریری برای استعفایش خودداری کرده تا شانس اینکه او بتواند دوباره دولت تشکیل دهد را معلق کند. به گفته این منبع حزب‌الله «باید یک راه برگشت از بحران را برای خود نگه دارد».