شکاف بر سر ایران به‌دلیل اختلاف‌نظرهای آمریکا و اتحادیه اروپا در سیاست خارجی و تجاری ایجاد شده است. آمریکا می‌خواهد ائتلاف جهانی علیه ایران تشکیل دهد اما اروپا بی‌اعتنایی می‌کند.
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا روز یکشنبه قبل از سفر خود به عربستان سعودی و امارات متحده عربی گفت که ایالات متحده می‌خواهد ائتلافی جهانی علیه ایران ایجاد کند که کشورهای آسیایی و اروپایی را هم شامل می‌شود. او ایران را «بزرگترین حامی تروریسم در جهان» نامید.
کریستوفر بورگر، جانشین سخنگوی وزارت خارجه آلمان دوشنبه ۳ تیر / ۲۴ ژوئن اعلام کرد که برلین «از طریق رسانه‌ها از طرح پمپئو اطلاع یافته است». این اظهارنظر نشان می‌دهد که از آلمان به‌شکل مستقیم برای شرکت در این ائتلاف دعوت نشده است.
کریستوفر بورگر با بیان این‌که تماس‌ها در سطوح مختلف با آمریکا ادامه دارد و نمایندگان سه کشور اروپایی (آلمان، فرانسه و بریتانیا) به تهران رفتند، افزود: «اولویت ما همچنان کاهش تنش در وضعیت بحرانی کنونی است.»
فرانسه، بریتانیا و آلمان، به‌همراه روسیه و چین همچنان به توافق هسته‌ای با ایران پایبند هستند اما دولت آمریکا سال گذشته از این توافق خارج شد.
آلمان و همچنین فرانسه معتقدند که توافق هسته‌ای برای حصول اطمینان از این است که ایران سلاح هسته‌ای تولید نمی‌کند و این توافق خطوط ارتباطی با تهران را برای حل نگرانی‌های دیگر در مورد رفتار این کشور در خاورمیانه حفظ می‌کند.
هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان نیز روز گذشته (یکشنبه) به سیاست «فشار حداکثر» آمریکا علیه ایران که بر اقتصاد این کشور وارد می‌شود، انتقاد کرد.
ماس در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی «زد.دی.اف» آلمان گفت: «این فشار تأثیرات اقتصادی دارد اما به شیوه‌های دیگر نیز تأثیر می‌گذارد و ما شاهد آن‌چه در خاورمیانه می‌گذرد هستیم: خطر جنگ افزایش می‌یابد. استراتژی فشار حداکثر راه درستی نیست زیرا یکی از نتایج آن تشدید وضعیت و خطر جنگ است.»
فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز روز دوشنبه هم‌صدا با وزیر خارجه آلمان وضعیت کنونی را «زمان دیپلماسی» نامید.
مایا کوتسیانچیچ، سخنگوی موگرینی، در مورد فراخوان آمریکا برای تشکیل ائتلاف علیه ایران گفت: «برای حل‌وفصل اختلافات مسیرهای منحصر به دیپلماسی ضروری است. اتحادیه اروپا آماده است تا با شرکای خود به‌منظور پیشرفت در این پرونده کار کند.»
او افزود «آخرین تحولات بر نیاز فوری به خویشتن‌داری، گشودن کانال‌های گفت‌وگو و کاهش سریع تنش تأکید می‌کند.»
پیش از این هایکو ماس به تهران سفر کرد، بریتانیا یکی از دیپلمات‌های وزارت خارجه خود را به ایران فرستاد و فرانسه نیز مشاور دیپلماتیک امانوئل مکرون، رئیس جمهوری این کشور را عازم تهران کرد.
جرمی هانت، وزیر خارجه بریتانیا در آخر هفته گذشته به روزنامه دیلی میل گفت: «ما در کنار آمریکا به‌عنوان قدرتمندترین هم‌پیمان خود هستیم اما قطعاً هرگونه درخواست برای حمایت نظامی را مورد به مورد بررسی می‌کنیم. (…) ما خواستار تنش‌زدایی هستیم اما بسیار نگرانیم.»
هانت در همین حال ایران را مسئول اقدامات بی‌ثبات‌کننده در منطقه خاورمیانه دانست و گفت ایران باید این فعالیت‌ها را متوقف کند.
دفتر امانوئل مکرون درباره سفر هفته گذشته مشاور رئیس جمهوری فرانسه به تهران اظهار نظری نکرده است. روز جمعه گذشته مکرون اعلام کرد که «همه طرف‌ها را به رفتار عاقلانه و ادامه گفت‌وگو» فرامی‌خواند.
با این حال، اقدام متعادل‌کننده دیپلماتیک اروپا با فشار شدیدی از سوی ایران نیز مواجه است. در روز جمعه، مقامات ایران و طرف‌های باقی‌مانده در برجام قرار است نشستی را در وین برگزار کنند. تهران می‌گوید اگر اروپایی‌ها برای حفظ برجام اقدام عملی صورت ندهند به کاهش تعهدات خود به توافق هسته‌ای ادامه می‌دهند.
شورای عالی امنیت ملی ایران ۱۸ اردیبهشت / ۸ مه سال جاری با صدور بیانیه‌ای از کاهش سطح تعهدات ایران در توافق هسته‌ای خبر داد و به کشورهای باقی‌مانده ۶۰ روز مهلت داد که تعهدات خود در زمینه‌های بانکی و نفتی را اجرا کنند. اتحادیه اروپا این ضرب‌الاجل را رد کرد. توقف تعهدات مربوط به سقف تولید اورانیوم غنی‌شده به اجرا درآمده و به گفته بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران تا ۶ تیر از سقف ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده عبور می‌کند.
در برجام حد مجاز ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران ۲۰۲,۸ کیلوگرم تعیین شده است. براساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ۱۰ خرداد / ۳۱ مه، میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران در بهمن‌ماه ۱۶۳,۸ کیلوگرم بود که تا ۳۰ اردیبهشت امسال به ۱۷۴,۱ کیلوگرم رسیده است. در برجام میزان تولید آب سنگین نیز ۱۰۰ کیلوگرم تعیین شده است.
عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز دوشنبه در مورد این‌که آیا کشورهای اروپایی تهدیدهایی را در زمینه کاهش تعهدات ایران به برجام مطرح کرده‌اند، گفت: «آن‌چه اروپایی‌ها مطرح می‌کنند با توجه به عملکرد و پیشینه آن‌ها قابل شنیدن نیست و اگر حرفی بزنند همانجا پاسخ قاطع خود را خواهند گرفت.»
اروپایی‌ها تلاش می‌کنند تا ایران به توافق هسته‌ای پایبند بماند. آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان گفته است که اگر تهران برجام را رعایت نکند «پیامدهایی خواهد داشت».
رسانه‌های آلمانی روز دوشنبه طرح مایک پمپئو برای اتشکیل ائتلاف جهانی علیه ایران را به ائتلاف جورج بوش، رئیس جمهوری وقت آمریکا علیه عراق را در سال ۲۰۰۳ تشبیه کردند. آلمان و فرانسه در آن زمان مخالف حمله به عراق بودند. کریستوفر بورگر اما گفت: «در مورد چنین مقایسه‌های تاریخی باید بسیار محتاط بود.»
حمله ائتلاف آمریکا در سال ۲۰۰۳ به عراق موجب سرنگونی حکومت صدام حسین در این کشور شد.
بیشتر بخوانید:
آقای موسوی گفته که همانجا جواب قاطعی به اروپائیها میدهیم،از جانب چه کسی میخواهی جواب قاطع بدهی،از این جوابهای قاطع زیاد داده اید که اوضاع را به اینجا رسانده اید جواب قاطعتان بدرد مردم بدبخت و بیدفاع میخورد که چهل سال سرکوبشان کردهاید،ای ژن مرغوب و لوس از جانب ملت بینوای ایران حرف نزن،اون سعید جلیلی هم همین جوابهای قاطع را داد که به نرمش دچار شد
طاهر / 24 June 2019