نقش برجسته کورنگان عيلامی که از آن به عنوان “بزرگترين نقش برجسته جهان” نام برده میشود، در معرض نابودی قرار دارد.
روزنامه شرق در شماره شنبه ۲۷ خرداد ۱۳۹۱ نوشت: “تاکنون نسخهای همانند نقش برجسته کورنگان (کورنگون) نه در بينالنهرين و نه در نقاط باستانی جهان باستان پيدا نشده است.”
اين نقش برجسته در فاصله ۱۰ کيلومتری جنوبغربی شهر مصيری مرکز شهرستان رستم (در استان فارس) و جنوب روستای سهتلون بر فراز يک پرتگاه مشرف به رودخانه فهليان واقع شده است.
نقش برجسته کورنگون در سال ۱۳۰۳ به وسيله پروفسور ارنست هرتسفلد آلمانی مورد کاوش علمی باستانشناسی قرار گرفت و قدمت تاريخی آن به ۲۴۰۰ سال پيش از ميلاد مسيح يعنی يک هزاره پيش از ورود آريايیهای به فلات ايران برآورد شد.
تصوير حجاریشده بر صفحه کوه کورنگون عبارت است از يک جفت الاه و الاهه که اطراف آنها را صفهای پرستش کنندگان احاطه کرده است.
نقش برجسته کورنگون در سال ۱۳۰۳ به وسيله پروفسور ارنست هرتسفلد آلمانی مورد کاوش علمی باستانشناسی قرار گرفت و قدمت تاريخی آن به ۲۴۰۰ سال پيش از ميلاد مسيح برآورد شد
الاه و الاهه با کلاههای شاخدار خود روی تختی از چنبره مار نشسته و ظاهراً پرستش مار در ايران و هند قديم قبل از پيدايش آرينها معمول بوده است.
به نوشته روزنامه شرق نقش برجسته کورنگون عيلامی کاملاً بومی است و بعضی از جزييات آن اصل سومری (دولت سومريان در سه هزار سال پيش از ميلاد) را نشان میدهد.
شرق مینويسد: “شمار پرستشکنندگان اين نقش برجسته بيش از ۴۰ نفر بوده که تعدادی از آنها در دورانهای گذشته به وسيله عوامل طبيعی به ته دره سقوط کرده و احتمالاً به درون رودخانه فهليان که مشرف به نقش برجسته است، افتادهاند، يا زير خروارهای شن و ماسه رودخانه مدفون شده يا آب رودخانه آنها را با خود برده و معدوم کرده است.”
نقش برجسته کورنگون که يک عبادتگاه عيلامی قلمداد می شود، “ثابت میکند که نفوذ و تمدن عيلام در آن زمان تا حدود شهرستانهای ممسنی، رستم، مرودشت و پرسپوليس توسعه داشته است.”
هرتسفلد در سال ۱۳۰۳ يک ديوار آجری در منطقه تل اسپيد شهرستان رستم کشف کرد که نام پادشاه عيلامی (شتروک نهونته) بر آن کتيبه شده بود و متعلق به ۱۲۰۰ سال قبل از ميلاد بوده است.
اين کتيبه با خط عيلامی در موزه ايران باستان نگهداری میشود.
نوروز رجبی، باستانشناس نيز سوم خرداد ۱۳۹۱ به خبرگزاری دانشجويان ايران (ايسنا) گفت: “بخشی از اين نقشبرجسته بر اثر رانش کوه در گذشته از قاب اصلی جدا شده و هر لحظه امکان دارد فرو بريزد.”
وی از “باد، باران، گرما و سرما” به عنوان عواملی نام برد که “شرايط را بهگونهای پيش بردهاند که سطح نقشبرجسته بهشدت آسيبپذير شده است و در شرايط معمولی بهسختی میتوان جزييات نقشبرجسته را ديد.”
نقش برجسته کورنگون، خرداد ۱۳۱۵ خورشیدی در فهرست آثار ملی ايران ثبت شده است.