مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا راهی لندن شد تا در مورد رابطه ویژه آمریکا در بریتانیا پس از خروج از اتحادیه اروپا (برگزیت) گفت‌وگو کند. این سفر در شرایطی صورت می‌گیرد که ایران بخشی از تعهدات خود در اجرای «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) را به تعلیق درآورد و آمریکا نیز یک ناوگروه رزمی را به خلیج فارس اعزام کرده و چند بمب‌افکن بی‌ـ۵۲ به منطقه فرستاده است. شبکه خبری «سی‌ان‌ان» علت افزایش تنش‌ها را دستیابی آمریکا به تصاویری از موشک‌های بالستیک ایرانی در انبار ذخیره یک قایق خوانده است.
پمپئو چهارشنبه هشتم مه / ۱۸ اردیبهشت وارد پایتخت بریتانیا شد. او قرار است با ترزا می، نخست وزیر بریتانیا و جرمی هانت، وزیر امور خارجه این کشور ملاقات کند.
می بیش از سه سال است که با بحران برگزیت درگیر است. بریتانیا قصد دارد تا به ۴۶ سال عضویت در اتحادیه اروپا پایان دهد اما بسیاری از دیپلمات‌ها معتقدند این اقدام ممکن است به معنای بریتانیایی ضعیف‌تر باشد.
حامیان برگزیت می‌گویند که توافق‌های جداگانه لندن با قدرت‌هایی همچون آمریکا از ضعیف‌شدن بریتانیا جلوگیری می‌کند.
به همین دلیل در لندن مایک پمپئو در مورد «روابط ویژه» با بریتانیا سخنرانی خواهد کرد. اما هدف دیگر سفر او به لندن رایزنی درباره ایران است.
شورای عالی امنیت ملی چهارشنبه ۸ مه/ ۱۸ اردیبهشت اعلام کرد در مرحله نخست ایران به مدت ۶۰ روز محدودیت‌های مربوط به نگهداری ذخایر اورانیوم غنی‌شده و ذخایر آب سنگین را رعایت نمی‌کند، مگر آنکه کشورهای عضو برجام به تعهدات بانکی و نفتی خود عمل کنند. حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی گفت توقف بخشی از تعهدات ایران به معنای پایان برجام نیست، بلکه «گام جدید و در چارچوب برجام» است.
مایک پمپئو چهارشنبه در حالی وارد لندن شد که روز پیش از آن در سفری از پیش‌اعلام نشده به عراق رفته بود.
نفت یا ایران: چرا پمپئو به عراق سفر کرد؟
چندین دلیل برای سفر ناگهانی وزیر خارجه آمریکا به عراق عنوان شده است: از مقابله با «حمله فوری ایران» گرفته تا معافیت بغداد از تحریم ایران و تسهیلات بیشتر برای شرکت‌های انرژی آمریکایی.
به گزارش «دی ولت» آلمان، سفر پمپئو به برلین تنها سه ساعت پیش از انجام آن لغو شد. پس از آن بود که وزیر خارجه آمریکا به بغداد رفت تا با برهم صالح رئیس‌جمهوری و عادل عبدالمهدی نخست‌وزیری همسایه غربی ایران دیدار کند.
او پس از دیدارها گفت که نسبت به خطر یک «حمله قریب‌الوقوع» از سوی ایران هشدار داده است. او از دولت مرکزی عراق خواسته بود که کنترل بیشتری بر شبه‌نظامیان شیعه اعمال کند.
برخی منابع عربی اما از مذاکرات تجاری بین دو طرف خبر داده‌اند.
به گزارش وب‌سایت خبری «السومریه»، آمریکا به عراق پیشنهاد معافیت از تحریم‌های ایران را داده است اما به این شرط که عراق به شرکت‌های آمریکایی تسهیلاتی برای انعقاد و اجرای قراردادهای مربوط به انرژی ارائه دهد.
عادل عبدالمهدی، نخست وزیر عراق سه‌شنبه ۷ مه/ ۱۷ اردیبهشت اعلام کرد این کشور با شرکت ملی نفت چین و غول نفتی اکسان موبیل بر سر یک قرارداد عظیم ۳۰ ساله به ارزش ۵۳ میلیارد دلار به توافق رسیده است. ثامر عباس غضبان، وزیر نفت عراق نیز چهارشنبه اعلام کرد که وزارت نفت این کشور به زودی قراردادی را با شرکت آمریکایی «اکسون‌موبیل» امضا خواهد کرد.
نیروهای نظامی آمریکا در خلیج فارس
سفر پمپئو همزمان با سالگرد خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای با ایران بود. وزارت دفاع آمریکا ناوگروه یو اس اس آبراهام لینکلن را از دریای مدیترانه به طرف خلیج فارس اعزام کرده است.
ارتش آمریکا سه‌شنبه نیز اعلام کرد که بمب‌افکن‌های بی-۵۲ بخشی از نیروهای اضافی خواهد بود که قراراست به خاورمیانه اعزام شوند تا با آنچه دولت ترامپ نشانه‌های واضح تهدید ایران علیه نیروهای آمریکایی در منطقه می‌خواند، مقابله کند. مایک پمپئو گفت:
«پیامی که ما به ایرانی‌ها فرستاده ایم، امیدوارم ما را در موقعیتی قرار دهد که بتوانیم [از تنش نظامی] جلوگیری کنیم و ایرانی‌ها در مورد حمله به منافع آمریکایی تجدید نظر کنند.»
او اضافه کرد، نهادهای اطلاعاتی آمریکا در مورد حملات قریب الوقوع بسیار روشن و دقیق بوده اند.
وزارت دفاع آمریکا نیز درباره اعزام ناوگروه جنگی به خلیج فارس در توضیحات مبهمی از نشانه‌های سخن گفته است که به آماده‌سازی ایران برای حملات احتمالی علیه نیروهای آمریکایی در منطقه باز می‌گردند. توضیحات روشن‌تری ارائه نشده است.
رسانه‌های اسرائیلی و آمریکایی، از جمله واشنگتن‌پست اعلام کرده‌اند که سرویس اطلاعاتی اسرائیل به آمریکا اطلاعات مربوط به آماده‌سازی ایران برای «حمله ناگهانی» را داده است.
یک مقام وزارت دفاع آمریکا به واشنگتن پست گفت که «تهدیدها از سوی ایران شامل نیروهای نظامی و نیابتی ایران می‌شد و نشان‌دهنده اقدامات بالقوه آنها علیه خدمه نظامی و غیرنظامی آمریکا هم در دریا و هم در خشکی بود.»
آمریکا بیش از پنج هزار سرباز در عراق دارد. دو هزار سرباز آمریکایی دیگر در سوریه حاضرند و هزاران نیروی آمریکایی دیگر در پایگاه‌های هوایی و دریایی و زمینی در قطر، کویت، بحرین، و عربستان سعودی مستقرند.
شبکه خبری سی‌سی‌ان اما به نقل از مقام‌های پنتاگون از وجود تصاویری از انبار ذخیره عرشه یک «جهاز» (کشتی تک‌بادبان چوبی یا داو) خبر داد که حاوی موشک‌های بالستیک ایرانی بودند.
ظاهراً این موشک‌ها سرهم‌شده بودند. مقام‌های آمریکایی آن را نسبت به قبل که ایران قطعات جداشده موشک‌ها را به یمن می‌فرستاد، نشانه نگران‌کننده‌ای خوانده اند. ایران این اتهام‌ها را همواره تکذیب کرده است.
تهدید اسرائیل
همزمان با بالا گرفتن تنش‌ها، بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل چهارشنبه در سخنانی هشدار داد که دولت او اجازه دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را نخواهد داد:
«امروز صبح داشتم به محل کار می‌آمدم که شنیدم ایران در صدد پیگیری برنامه هسته‌ای خود است. ما به ایران اجازه دستیابی به سلاح اتمی را نخواهیم داد. ما با کسانی که ما را خواهند کشت، به مبارزه ادامه می‌دهیم».
ایران همواره تلاش برای دستیابی به بمب اتم را تکذیب کرده است.
روسیه و چین و اتحادیه اروپا، دیگر امضاکنندگان برجام نیز نسبت به توقف اجرای بخش‌هایی از آن از سوی ایران ابراز نگرانی کرده‌اند. هرچند روسیه اقدام ایران را ناشی از اقدامات «نادرست» آمریکا خوانده است.
واکنش دموکرات‌ها
همزمان دموکرات‌ها در آمریکا هشدار داده‌اند که نباید به واسطه «بحران‌آفرینی‌های» جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید به جنگ دوباره وارد شد.
تام اودال و ریچارد دوربین، دو سناتور دموکرات در یک مقاله برای واشنگتن‌پست نسبت به تکرار اشتباهاتی که آمریکا را به جنگ ۲۰۰۳ با عراق کشاند، هشدار دادند.
این دو سناتور دموکرات نوشتند بولتون «یک حامی راست افراطی رژیم‌چینج» است که «دسیسه‌چینی‌هایش به خطرناک‌ترین غریزه‌های ترامپ قدرت بخشیده».
یک مقام پیشین کاخ سفید نیز به واشنگتن‌پست گفته است که «همه می‌دانستیم سر کار ماندن بولتون به کشاندن آمریکا به یک جنگ دیگر می‌انجامد».
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران در سفر به نیویورک گفته بود که «تیم بی» (بنیامین نتانیاهو و جان بولتون) در صدد کشاندن آمریکا به جنگ با ایران هستند.