شهزاده سمرقندی – پیکر خلیل‌الله خلیلی، شاعر و ادیب شناخته‌شده افغان بعد از ۲۵ سال از پاکستان به افغانستان انتقال یافت. خلیل‌الله خلیلی در افغانستان و در پاکستان به نام «استاد خلیلی» شناخته شده است. وی با اینکه پدر و مادر خود را زود از دست داد و مجبور به ترک درس شد، اما توانست در بسیاری از مقام‌های دولتی داخلی و هم خارجی افغانستان مشغول به کار شود.
استاد خلیلی از ریاست مستقل مطبوعات تا مشاور عالی سلطنتی در دربار محمد ظاهر شاه خدمت کرده است و مدتی هم نماینده مجلس افغانستان بوده و در سال‌های نخستین دهه ۱۹۵۰ به عنوان سفیر کبیر مدتی در عربستان سعودی و سپس در عراق مشغول کار شده است.
اما تا به حال نام استاد خلیلی در افغانستان بیشتر به عنوان شاعر، مطرح و محبوب بوده است. بیشترین اشعار او را احمد ظاهر یکی از محبوب‌ترین خواننده‌های آن دوران نیز خوانده است.
استاد خلیلی، شاعر نام‌آور افغان
یکی از ترانه‌های محبوب احمد ظاهر «ناله به دل شد گیره» که نوشته استاد خلیلی‌ست تا سال‌های ۱۹۹۰ بین فارسی‌زبانان شوروی نیز محبوب و شناخته شده بود و دست به دست طبقات مختلف مردم می‌گشت:
ناله بدل شد گره، راه نیستان کجاست؟
خانه قفس شد به من، طرف بیابان کجاست؟
اشک به خونم کشید، آه به بادم سپرد
عقل به بندم فکند، رخنه زندان کجاست؟
در تف این بادیه، سوخت سراپا تنم
مزرعم آتش گرفت، نم نم باران کجاست؟
خوب و بد زندگی، بر سر هم ریختند
تا کند از هم جدا، بازوی دهقان کجاست؟
خلیل‌الله خلیلی در سال ۱۹۰۷ در کابل به دنیا آمد و در سال ۱۹۸۷ در اسلام‌آباد پاکستان درگذشت و با وصیت خود او در قبرستان افغان‌های آواره در شهر پیشاور به خاک سپرده شد.
استاد خلیلی به کشورش خدمت می‌کرد
اما هفته گذشته بعد از ۲۵ سال که از درگذشت او می‌گذرد، پیکر این شاعر و سیاستمدار از شهر پیشاور پاکستان به افغانستان آورده شد و در زادگاهش کابل دوباره به خاک سپرده شد.
بخدی نیوز، یکی از تارنماهای خبری افغانستان می‌نویسد که با ابتکار یکی از مسئولان «خانه کتاب خلیل‌الله خلیلی» در تاجیکستان که خود شهروند افغانستان است، پیکر این شاعر را از مقامات دولتی پاکستان تحویل گرفتند و به مسعود خلیلی پسر استاد خلیلی سپردند. مسعود خلیلی در عین حال سفیر افغانستان در اسپانیاست و به رسانه‌های داخلی افغانستان گفته است که این اتفاق برای او نیز غیر قابل انتظار بوده. وی همینطور افزوده که بسیاری از شهردار‌های افغانستان با او تماس گرفته‌اند و خواستار آن شده‌اند که پیکر پدر‌ش را در ولایت آن‌ها به خاک بسپرد. چون استاد خلیلی در بسیاری از مناطق افغانستان حضور فعال داشته و برای مردم ولایت‌های مختلف عزیز و محبوب است.
اما مسعود خلیلی پیکر پدر خود را در زادگاهش کابل به خاک می‌سپرد.
این برنامه را از طریق فایل صوتی زیر بشنوید:
ایمیل گزارشگر:
[email protected]
در همین زمینه:
::شهزاده سمرقندی در رادیو زمانه::