مشکل تأمین برق در عراق از مسائلی است که دولت این کشور با آن روبه‌روست. اعتراضات تابستان گذشته در بصره و چند شهر دیگر از جمله نشانه‌ها در این‌باره بودند. اکنون آمریکا بر عراق فشار آورده تا این کشور را تابع تحریم‌ها علیه ایران کند. آمریکا ۴۵ روز به عراق مهلت داده تا راهی برای وابستگی این کشور به واردات انرژی از ایران بیابد. مقامات عراقی می‌گویند نمی‌توانند در این مدت کوتاه تغییری ایجاد کنند اما به مرور می‌خواهند کشورهای دیگری همچون ترکیه، اردن، کویت و عربستان سعودی را جایگزین ایران در واردات برق و انرژی کنند.
به‌گزارش خبرگزاری فرانسه، لوی الخطیب، تکنوکارتی که از چند هفته پیش بر مسند وزارت برق عراق نشسته، در صدد است تا نیروگاه‌های قدیمی و یا نیروگاه‌هایی که بر اثر خشونت‌ها آسیب دیده‌اند بازسازی کند، کشورهای دیگری را برای واردات انرژی بیابد و بدهی‌های هزاران خانوار عراقی در پرداخت هزینه‌های انرژی را جمع‌آوری کند.
وزارت برق عراق امیدوار است که برق کافی برای پوشش تقاضای رو به افزایش در تابستان را تأمین کند. در تابستان درجه حرارت در برخی از شهرهای عراق به ۵۰ درجه سانتیگراد می‌رسد و عراقی‌ها مجبور به استفاده از کولر می‌شوند.
قطع برق و خاموشی‌های طولانی در تابستان گذشته مردم را در اعتراض به این وضع به خیابان‌ها کشاند تا خواهان برکناری وزیر برق سابق شوند. مقام‌های عراقی گفتند بدهی در پرداخت هزینه برق وارداتی از ایران باعث شد که تهران جریان یک هزار مگاواتی برق به آن‌جا را قطع کند.
وزارت برق عراق اکنون زیر فشار آمریکا قرار دارد. ایالات متحده ۴۵ روز به آن‌ها مهلت داده تا راهی برای جایگزینی واردات انرژی از ایران پیدا کنند.
مصعب المدرس، سخنگوی وزارت برق عراق می‌گوید بغداد «در مدت سه هفته» برنامه‌ای چند ساله برای توقف واردات ۲۸ میلیون مترمکعب گاز در روز و یک هزار و ۳۰۰ مگاوات برق از ایران ارائه خواهد داد.
عراق پیشنهاد توقف خرید برق از ایران در مدت ۱۸ ماه را داده است. با این وجود، این کشور همچنان به خرید گاز از ایران ادامه خواهد داد، چرا که عراق، دومین تولیدکننده نفت اوپک، تنها از بخش کوچکی از منابع گازی خود استفاده می‌کند و بخشی در شعله‌های آتش به هدر می‌رود.
با این برنامه، عراق می‌تواند یک یا دو سال مهلت ۴۵ روزه آمریکا را تمدید کرده و معافیت از تحریم‌ها را به‌دست آورد.
به‌گفته المدرس، «هیچ راه حل فوری‌ای وجود ندارد».
اگر ذخایر تثبیت‌شده‌ی عراق ۱۵۳ میلیارد بشکه نفت خام باشد، گاز و سوختِ با کیفیتی برای توربین‌های مرکزی خود نیاز دارد. در حال حاضر، با سوخت خود و گاز ایران، عراق حدود ۱۶ هزار مگاوات برق تولید می‌کند و این با ۲۴ هزار مگاوات مورد تقاضا در طول سال و ۳۰ هزار مگاوات مورد نیاز در تابستان فاصله دارد.
برای وزارت برق عراق، بخشی از راه حل فنی است: ۳۰ تا ۵۰ درصد انرژی در حین حمل و نقل از بین می‌رود. عراق برای بهبود زیرساخت‌های خود، توافق‌نامه‌هایی با شرکت‌های زیمنس آلمان (۱۰ میلیارد دلار) و جنرال الکتریک آمریکا (۱۵ میلیارد دلار) امضا کرده است. اگر این پروژه‌ها عملی شوند در پنج سال آینده ۲۴ هزار مگاوات بیشتر تضمین خواهد شد.
سخنگوی وزارت برق عراق می‌گوید برای جایگزینی ایران، بغداد همچنین می‌تواند ۳۰۰ مگاوات برق از ترکیه و بیشتر از آن از اردن و کویت خریداری کند و از عربستان سعودی انرژی خورشیدی وارد کند.
برهم صالح، رئیس جمهوری عراق به تازگی از عمان، کویت و ریاض دیدار کرد. در آبان‌ماه گذشته نیز خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان سعودی به بغداد رفت تا از جمله در مورد همکاری در زمینه برق با مسئولان عراقی گفت‌وگو کند.
بغداد برای تأمین مالی این پروژه‌های بزرگ قصد دارد تا بدهی‌هایی را که مدت‌ها انتظار آن را داشت، جمع‌آوری کند.
مصعب المدرس در این‌باره گفت: «ما حدود ۶۰ درصد از درآمد خود را به‌دلیل آن‌که افرادی صورت‌حساب‌های خود را پرداخت نمی‌کنند از دست می‌دهیم.»
از سال ۲۰۱۷، دولت عرضه برق را در برخی از مناطق خصوصی کرده است تا کارآمدتر باشد. سمیر حسین، که از ۲۰ سال پیش در اداره توزیع وزارت برق بوده، می‌گوید تفاوت نسبت به قبل قابل ملاحظه است.
سمیر حسین می‌گوید: «وقتی که مردم صورت‌حساب برق خود را پرداخت می‌کنند، مصرف خود را هم به نصف کاهش می‌دهند. بنابر این، می‌توان برق را به مناطق دیگر هدایت کرد و مصرف را باز هم کاهش داد.»
زمانی که پرداخت‌ها جمع‌آوری شد، دولت می‌تواند صورت‌حساب‌های قدیمی خود را پرداخت کند. بر اساس برآورد پارلمان حدود ۱،۲ میلیارد دلار «پرداخت‌نشده» به ایران از واردات برق و گاز وجود دارد.
بیشتر بخوانید: