بعد از اجلاس هلسینکی، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه و دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در گفتوگوهای جداگانهای به توافق هستهای با ایران به عنوان یکی از موضوعاتی که در این اجلاس تاریخی مطرح شد اشاره کردند. در همان حال انتقادات از نزدیکی ترامپ به پوتین در محافل سیاسی آمریکا بالا گرفته است. رئیس جمهور آمریکا برای پاسخگویی به مجلس سنا میرود.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در گفتوگو با شبکه یک تلویزیون این کشور تأیید کرد که یکی از موضوعاتی که با رئیس جمهور آمریکا در دیدار دوجانبهای که بیش از دو ساعت به درازا کشید مطرح شده، توافق هستهای با ایران بود. پوتین گفته است:
«این نخستین دیدار مهم ما بود و من هیچ انتظار بخصوصی نداشتم. اول به نظر میرسید که قرار است روابط فیمابین گرم بشود تا در آینده در شرایط دیگری با هم گفتوگو کنیم. اما به زودی مسیر گفتوگو عوض شد. مذاکرات واقعاً مهم بود. در این دیدار درباره تمام مشکلات منافع دوجانبه از جمله اوضاع در سوریه و تمام منطقه و بحران اوکراین گفتگو شد. درباره برنامه هستهای ایران نیز گفتوگو کردیم. موضع روسیه درباره این موضوع تغییر نکرده. ما معتقدیم که برنامه جامع اقدام مشترک ابزاری است که به طور کلی و به خصوص در خاورمیانه، منع اشاعه هستهای را آسان کرده است. تردیدی وجود ندارد که نباید این ابزار از بین برود.»
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا نیز در بخشی از سخنانش در گفتوگو با شبکه فاکسنیوز به برجام اشاره کرد. ترامپ گفت:
«ولادیمیر پوتین احتمالاً خواستار حفظ برجام است، چون این برای روسیه خوب است. و برای خیلی از کشورهایی که با ایران معاملات تجاری دارند، اما برای آمریکا و در نهایت برای کل جهان، چیز خوبی نیست.»
رئیس جمهور آمریکا، خروج این کشور از برجام را به نارضایتی در ایران ربط داد و ادعا کرد که از وقتی که او برجام را برچیده است، نارضایتیها هم در ایران گسترش پیدا کردهاند.
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران صبح دوشنبه اعلام کرد که جمهوری اسلامی از طریق رئیس جمهور روسیه پیامی برای رئیس جمهور آمریکا ارسال نکرده است. قاسمی گفت علائمی در گذشته وجود داشته که رئیس جمهور آمریکا قصد داشته به تهران زنگ بزند و هنوز هم چنین احتمالی وجود دارد. سخنگوی وزارت خارجه در این زمینه توضیحات بیشتری نداد.
پیش از این رئیس جمهور آمریکا گفته بود که با آغاز تحریم نفتی ایران، تهران خودش زنگ میزند و برای گفتوگو از او وقت میگیرد. مهمترین خواسته آمریکا، تحدید نفوذ منطقهای جمهوری اسلامی و نظارت بر برنامه موشکی سپاه پاسداران است. علاوه بر این آمریکا و اسرائیل بارها گفتهاند که بند غروب برجام نیز که محدودیت غنیسازی اورانیوم از سال ۲۰۲۵ به بعد را برمیدارد، میبایست تغییر کند.
به دلیل مسائل داخلی، از جمله احتمال دخالت روسیه در انتخابات آمریکا و حملات سایبری این کشور، برخی سیاستمداران آمریکایی از جمله جمهوریخواهان از نزدیکی بیش از حد ترامپ به پوتین در اجلاس هلسینکی انتقاد کردهاند. ترامپ پیش از آغاز این اجلاس گفته بود گمان میکند به نفع جهان است که آمریکا و روسیه با هم کنار بیایند. علاوه بر سوریه، رهبران دو کشور درباره منع گسترش سلاحهای هستهای، مبارزه با تروریسم و بحران اوکراین نیز با هم گفتوگو کردند. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه از طرح آمریکا برای شرق اوکراین خبر داده که ممکن است مبنای همکاری مشترکی قرار بگیرد. همکاری نظامی در سوریه و همکاری نهادهای اطلاعاتی دو کشور برای مقابله با تروریسم از دیگر مواردیست که در اجلاس هلسینکی درباره آنها توافق شد.
رئیس جمهور آمریکا در پاسخ به انتقاد برخی از جمهوریخواهان و دموکرات ها در پیامهایی در توییتر گفته است که آمریکا و روسیه نمیتوانند در حالت جنگ سرد باقی بمانند. ترامپ برای پاسخگویی به انتقادات در مجلس سنای آمریکا حاضر خواهد شد.
بیشتر بخوانید: