مقتدی صدر، روحانی پرنفوذ شیعه در عراق که فهرست تحت حمایت او برنده انتخابات پارلمانی عراق شد، با نخستوزیر این کشور ائتلاف جدیدی تشکیل داده است. مقتدی صدر که با انتقادهایش علیه مداخلههای ایران و ایالات متحده در عراق صحنهگردان سیاست شده بود، حالا به هر دوِ آنها نزدیک میشود.
این روحانی ملیگرا شنبه دوم تیر / ۲۳ ژوئن در نشستی خبری پس از دیدار با حیدر عبادی در شهر نجف گفت:
«ما ائتلافی فرافرقهای و فراقومی شکل دادهایم تا به روند تشکیل دولت بعدی و توافق بر سر نقاط اشتراک سرعت ببخشیم و منافع مردم عراق را تضمین کنیم.»
او در این سخنرانی خواهان ائتلافی گسترده بین تمام گروههای جامعه عراق شد تا به گفته او، دولتی فراگیر به نمایندگی از همه تشکیل شود.
حیدر عبادی در حالی شریک جدید صدر شده است که چندین روز پیش هادی عامری، یک فرمانده شبهنظامیان شیعه تحت حمایت ایران (حشد الشعبی) نیز وارد ائتلاف با صدر شد.
هنوز مشخص نیست که ائتلاف صدر با عبادی چه تأثیری بر ائتلاف عامری و صدر دارد. اما نخستوزیر عراق در نشست خبری گفت که به گمان او هر دو ائتلاف پابرجا خواهند ماند:
«من تأیید میکنم که این ائتلاف در تناقض یا مخالفت با دیگر ائتلافهایی نیست که دو طرف با دیگر بلوکهای سیاسی انجام دادهاند؛ برعکس، همجهت با آنها است.»
فهرست «سائرون»، ائتلاف غیرمنتظره بین حامیان مقتدی صدر با حزب کمونیست عراق و برخی دیگر از جریانهای سکولار، با کسب تنها ۵۴ کرسی از مجموع ۳۲۸ کرسی پارلمان عراق در انتخابات پیروز شد و پس از آن ائتلاف «فتح المبین» به سرکردگی هادی عامری، فرمانده سپاه بدر با کسب ۴۷ کرسی دوم شد. ائتلاف «نصر» حیدر عبادی نیز با کسب تنها ۴۲ کرسی در رده سوم قرار گرفت.
به این ترتیب، ائتلاف این سه با یکدیگر نیز نیمی از کرسیهای پارلمان را نمایندگی نمیکند و برای تشکیل دولت آینده باید ائتلاف وسیعتری شکل بگیرد. قرار است گروههای سنی و کرد نیز در ائتلاف حاکم حاضر باشند.
فشار ایران و تسلیم صدر؟
خبرگزاری «آسوشیتدپرس» به نقل از دو سیاستمدار شیعه عراقی گزارش داده که ائتلاف بین مقتدی صدر و هادی عامری پس از لابیگری فشرده ایران رخ داد. به ویژه رایزنیهای قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس پاسداران.
گفته میشود عامری به دنبال رسیدن به پست نخستوزیری است؛ مسئلهای که با تشکیل ائتلاف جدید بین صدر و عبادی بازی قدرت در بغداد را پیچیدهتر خواهد کرد.
تهران پس از سقوط صدام حسین در ۲۰۰۳ نفوذ زیادی بر دولت عراق اعمال کرده است. پیش از انتخابات امسال نیز علیاکبر ولایتی، مشاور عالی رهبر ایران در امور وزارت خارجه گفته بود که جمهوری اسلامی اجازه نخواهد داد کمونیستها و لیبرالها بر عراق حکومت کنند؛ اشارهای به ائتلاف سائرون مقتدی صدر.
صدر نیز با گفتاری شدیداللحن علیه ایران (و نیز ایالات متحده) و تمرکز بر هویت عربی عراق کارزار انتخاباتی را آغاز کرد و پیروز آن شد؛ هرچند اکنون آراء دوباره به صورت دستی در حال بازشماری است.
صدر پس از پیروزی گفته بود که با کسانی که امتحانشان را نزد ملت عراق به خوبی پس ندادهاند، دست به آزمون و خطای دوباره نمیزند. اشارهاش به نوری مالکی، سیاستمدار تحت نفوذ ایران بود که فهرست تحت حمایتش در انتخابات با اختلاف چهارم شد.
اما حالا اوضاع تفاوت کرده: او از یک سو با عامری که نزدیکی زیادی به هسته قدرت در ایران دارد، در ائتلاف است. و از سوی دیگر با عبادی، کسی که بین نفوذ ایران و ایالات متحده در بغداد توازن ایجاد کرده و رابطه خوبی با واشنگتن دارد.