رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه که در پی رویدادهای خونین غزه اسرائیل را بهشدت مورد انتقاد قرار داده بود از رهبران جهان اسلام خواسته تا روز جمعه در اجلاس فوقالعادهای در استانبول، اسرائیل را بهدلیل کشتار غزه و آمریکا را بهدلیل انتقال سفارتش به بیتالمقدس (اورشلیم) محکوم کنند. بهدلیل اختلافهای موجود میان کشورهای اسلامی انتظار نمیرود که در این نشست تصمیمات مشخصی گرفته شود.
بهگزارش خبرگزاری فرانسه، نشست فوقالعاده سازمان همکاری اسلامی بعد از ظهر جمعه ۱۸ مه / ۲۸ اردیبهشت با مدیریت اردوغان در استانبول آغاز میشود. در این اجلاس انتقال سفارت آمریکا به بیتالمقدس (اورشلیم) بهعنوان اقدامی غیرقانونی و خشونتها در نوار غزه به بحث گذاشته میشود.
دوشنبه ۱۴ مه / ۲۴ اردیبهشت هزاران فلسطینی در اعتراض به گشایش سفارت آمریکا در بیتالمقدس (اورشلیم) و هفتادمین سالگرد تأسیس دولت اسرائیل در نوار غزه دست به تظاهرات اعتراضی زدند که در درگیری با سربازان اسرائیلی بیش از ۶۰ فلسطینی کشته و بیش از ۲۷۷۰ نفر زخمی شدند. این تظاهرات اعتراضی بهدعوت گروه حماس انجام شد.
رجب طیب اردوغان پس از این کشتار در یک پیام توئیتری بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل را متهم به «ریختن خون فلسطینیها» در نوار غزه کرد و گفت: «نتانیاهو نخستوزیر یک دولت آپارتاید است که بیش از ۶۰ سال است که زمینهای بیدفاع را اشغال کرده و قطعنامههای سازمان ملل را نقض میکند.»
اردوغان در پیام دیگری که بر روی توئیتر منتشر کرد نوشت: «حماس یک سازمان تروریستی نیست و فلسطینیها نیز تروریست نیستند. حماس یک جنبش مقاومت است که از سرزمین فلسطین در برابر قدرت اشغالگر دفاع میکند.»
رئیسجمهوری ترکیه اکنون اظهار امیدواری کرده که سازمان همکاری اسلامی بتواند در نشست فوقالعاده استانبول «پیامی بسیار قوی» صادر کند.
اردوغان که در سالهای اخیر حمایت خود از فلسطینیها را بارها ابراز داشته و پشتیبانی خود از جنبش حماس را پنهان نکرده، چهارشنبه گذشته گفت: «اگر سکوت در برابر استبداد اسرائیل همچنان ادامه داشته باشد، جهان به سرعت به هرجومرج کشیده خواهد شد و تبهکاران قانون را اجرا خواهند کرد.»
این واکنشهای اردوغان در میان رأیدهندگان سنتی او در انتخابات مورد استقبال قرار میگیرد. انتخابات زودهنگام پارلمانی و ریاست جمهوری ترکیه ۲۴ ژوئن برگزار خواهد شد. اردوغان با این سخنان محبوبیت خاصی نیز در جهان عرب برای خود دستوپا میکند.
ترکیه در حال حاضر ریاست سازمان همکاری اسلامی را برعهده دارد.
اختلافهای موجود
امروز (جمعه) در ژنو، زید رعد الحسین، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل گفت که پاسخ اسرائیل به اعتراضات فلسطینیها «کاملاً نامناسب» بود. او خواستار تحقیقات مستقل بینالمللی در این زمینه شد.
وزیران خارجه کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی پیش از سران کشورهای خود، صبح جمعه در استانبول گرد آمدند تا اجلاس بعد از ظهر را برنامهریزی کنند.
مولود چاووشاوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه در این جلسه در برابر همتایان خود گفت: «ما باید تا جایی که میتوانیم پاسخ قاطعی به جنایت علیه بشریت توسط اسرائیل بدهیم.»
او بدون آنکه نامی از کشوری ببرد، از اینکه برخی از کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی از فلسطینیها در برابر اسرائیل حمایت نمیکنند اظهار ناراحتی کرد.
اجلاس استانبول در حالی برگزار میشود که جهان عرب و مسلمان تضعیف شده و دچار اختلافنظرها و رقابتهایی است که نمیتواند گامی بنیادی علیه اسرائیل بردارد.
عربستان سعودی که عادل جبیر، وزیر خارجهاش در اجلاس استانبول شرکت کرده، به همراه متحدانش در خلیج فارس و مصر، با رویکرد حمایتی ترکیه از گروههای اخوانالمسلمین و حماس و همچنین قطر مخالفند.
ریاض و متحدانش که به نظر میرسد موضع خود را نسبت به اسرائیل ملایم کردهاند، خواهان تمکین به اقدامات احتمالی واشنگتن برای محدود کردن نفوذ ایران بهعنوان تهدید اصلی آنها در خاورمیانه هستند.
محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین که هفته گذشته گوش خود را عمل کرده در اجلاس استانبول حضور نخواهد داشت اما نخستوزیر او، رامی حمدالله در استانبول خواهد بود.
در میان سران کشورهای دیگر که در اجلاس سازمان همکاری اسلامی شرکت دارند میتوان به حسن روحانی، رئیسجمهوری اسلامی، ملک عبدالله اردن، عمر البشیر سودان و همچنین امیران قطر و کویت اشاره کرد.
حسن روحانی صبح جمعه هنگام ترک تهران به مقصد استانبول به خبرنگاران گفت: «انتقال سفارت آمریکا به قدس شریف برخلاف قوانین و مقررات بینالمللی است و آمریکا از هر زمان دیگر در جهان اسلام منفورتر است.»
اجلاس استانبول در حالی برگزار میشود که مناسبات ترکیه و اسرائیل از زمان رویدادهای خونبار غزه به تیرگی گراییده است. آنکارا ایتان نائه، سفیر اسرائیل در ترکیه و سرکنسول اسرائیل در استانبول را بهطور موقت اخراج کرد. اسرائیل هم در اقدامی مشابه سرکنسول ترکیه در بیتالمقدس (اورشلیم) را بیرون کرد.
نتانیاهو در پاسخ به انتقادهای شدید اردوغان گفته بود که از رهبری که «خوب میفهمد تروریسم و کشتار چیست»، «درس اخلاق» نمیگیرد.
اردوغان شعار اصلی اجلاس استانبول را «سرکوب متوقف!» اعلام کرده است.
سازمان همکاری اسلامی در ماه دسامبر (آذر) سال گذشته نیز در اجلاس فوقالعادهای در استانبول تصمیم آمریکا در بهرسمیت شناختن بیتالمقدس (اورشلیم) بهعنوان پایتخت اسرائیل را محکوم کرده بود.
سازمان همکاری کشورهای اسلامی در سال ۱۹۶۹ بنیان گذاشته شد و ۵۷ عضو دارد.
بیشتر بخوانید:
محکومیت جنایات رژیم اسرائیل و کشتار مردم بی دفاع فلسطینی صد البته که محکوم است، اما می باید رد این میان متوجه تحرکات رژیم نژادی-بنیادگرای اردوغان هم بود که می کوشد با دورهم جمع کردن رژیم های عقبماندۀ اسلامی به خودش موضوعیت داده و جایگاه خود را در جهان به اصطلاح اسلام تثبیت کند. نباید فراموش کرد که همین اردوغان که اکنون برای فلسطینی ها اشک تمساح می ریزد همین الان مشغول حمله به کردستان عراق و سوریه و ترکیه است و مردم کرد را از زن و مرد و کودک قتل عام کرده و راهی زندان می کند. نباید فراموش کرد که اردوغان کمتر از نتانیاهو جنایتکار نیست و نباید محکومیت بنیادگرایی یهودی منجر به تأیید تروریسم اسلامی-ترکی رژیم داعشی اردوغان بشود.
کارو / 18 May 2018