ستاد فرماندهی ارتش سوریه اعلام کرد که شهرها و روستاهای غوطه شرقی به جز بزرگترین شهر را کاملاً تحت کنترل خود گرفته است. یک فرمانده نظامی روسیه نیز از خروج هزاران شورشی از این منطقه خبر داد. برای نخستین بار نیز گروهی از شورشیان از شهر «دوما» خارج شدند؛ تنها شهر باقی‌مانده در کنترل مخالفان در غوطه شرقی.

مخالفان مسلح و خانواده‌هایشان از غوطه شرقی خارج می‌شوند ـ منبع: AFP

سخنگوی ارتش سوریه شنبه ۳۱ مارس / ۱۱ فروردین در بیانیه‌ای تلویزیونی اعلام کرد که کارزار چندین هفته‌ای ارتش سوریه و شبه‌نظامیان شیعه تحت ایران با حمایت هوایی روسیه موفقیت‌آمیز بوده است.

این سخنگو بازگشت امنیت به دمشق و توقف پرتاب خمپاره به این شهر را دستاورد نبرد خشونت‌بار علیه شورشیان در حومه پایتخت خواند. او ادعا کرد که راه‌های ارتباطی اصلی دمشق با دیگر نقاط کشور به سمت شمال و نیز تا مرز با عراق در شرق در کنترل ارتش است.

چند ساعت پیش از بیانیه ارتش سوریه، آخرین اعضای باقیمانده «فیلق الرحمن» و خانواده‌هایشان از غوطه شرقی خارج شدند.

بدین‌ترتیب،‌ کنترل شهرهای «عین ترما»، «جوبر»، «زملکا»، «عربین» به طور کامل در اختیار سوریه قرار گرفت. این شهرها پیش از این در کنترل گروه اسلام‌گرای فیلق الرحمن،‌ یکی از گروه‌های مسلح مخالف مسلح بشار اسد،‌ رئیس دولت دمشق قرار داشت.

بر اساس تصاویر پخش‌شده در تلویزیون سوریه، فرماندهان ارتش این کشور به شهرهای غوطه شرقی از همان مسیری وارد شدند که شورشیان از طریق آنها از شهرهای تحت کنترل‌شان خارج شده بودند.

اکنون بیش از ۹۰ درصد غوطه شرقی در کنترل دمشق است.

یوری یووتوشنکو، فرمانده نظامی سوریه نیز شنبه خبر خروج تمام اعضای فیلق الرحمن از غوطه شرقی را تأیید کرد و گفت که نیروهای امنیتی سوریه،‌ صلیب سرخ این کشور و پلیس نظامی روسیه کاروان مخالفان را همراهی کرده‌اند.

دوما،‌ آخرین شهر باقی‌مانده شورشیان در غوطه

اکنون تنها دوما،‌ بزرگترین شهر غوطه شرقی کماکان در دست یک گروه مخالف مسلح اسلام‌گرا است. «جیش الاسلام» تا کنون احتمال ترک این شهر را رد کرده است.

هرچند روسیه اعلام کرده است که گروهی از شورشیان فیلق الرحمن که در دوما قرار داشتند، از آنجا خارج شده‌اند. نخستین گروهی که از آخرین شهر شورشیان در غوطه شرقی خارج می‌شود.

یووتوشنکو شنبه ابراز امیدواری کرده بود که خروج موفق فیلق الرحمن از غوطه شرقی بتواند اعضای جیش‌الاسلام را نیز به کنارگذاشتن سلاح‌ها و خروج از دوما تشویق کند.

به گفته او، تاکنون بیش از ۴۱ هزار مخالف مسلح اسد غوطه شرقی را ترک کرده‌اند.

مسکو شنبه اعلام کرد که برای تخلیه مجروحان از دوما با جیش الاسلام به توافق رسیده است.

کمیته‌ مذاکره‌کننده جیش الاسلام که متشکل از رهبران سیاسی و نظامی این گروه است،‌ برای جلوگیری از ادامه جنگ خونبار با نیروهای هوادار اسد مذاکره با روسیه را آغاز کرد. این گروه تا کنون اعلام کرده که به دنبال ترک‌کردن شهر نیست و می‌خواهد با قبول شرایطی،‌ تضمین روسیه را برای توقف حملات هوایی و محاصره این شهر به دست آورد.

ارتش سوریه نیز به نوبه خود اعلام کرده که به حملات نظامی تا بیرون‌راندن «تمام تروریست‌ها» از دوما ادامه خواهد داد.

تنگنای غیرنظامیان

تا کنون بیش از ۱۶۰۰ غیرنظامی در جریان نبرد در غوطه شرقی کشته شدند. هزاران‌تن نیز به گفته امدادگران مجروح شده‌اند.

تصویری از خرابی‌های حرستا پس از پایان نبرد و خروج شورشیان ـ منبع: AFP

به گفته مقام‌های سوری،‌ ۱۵۰ هزار تن از غوطه شرقی به ادلب منتقل شده‌اند. شهرهای قرارگرفته در این قسمت «ریف دمشق»‌ زمانی بسیار پررونق بودند و بیش از دو میلیون جمعیت را در خود جای داده‌بودند.

کارزار نظامی سوریه برای بازپس‌گیری غوطه شرقی به ویرانی گسترده این منطقه انجامید. حملات هوایی روسیه و سوریه به این مناطق اکنون تلی از خرابه‌ها در ریف دمشق برجای گذاشته.

غیرنظامیان باقی‌مانده در دوما از مدت‌ها پیش تحت محاصره اند و به امکانات اولیه غذایی و بهداشتی و دارویی دسترسی ندارند.

غیرنظامیانی که به ادلب منتقل شده‌اند، یا اعضای خانواده شورشیان بوده‌اند و یا امدادگران، فعالان مدنی، یا فعالان رسانه‌ای. همه آنها از سوی دمشق «تروریست» خوانده می‌شوند.

آنها با ورود به ادلب در تنگنای جدیدی گیر افتاده‌اند. از یک سو، جبهه فتح شام، گروهی سابقاً وابسته به القاعده بخش‌های زیادی از ادلب را در دست دارد و از سوی دیگر، دوباره زیر بمباران‌های سوریه و روسیه قرار گرفته‌اند.

در همین زمینه