صادق لاریجانی که در مرداد ۸۸ به حکم رهبر جمهوری اسلامی به ریاست قوه قضائیه منصوب شد، قاعدتاً می‌بایست تا سال ۹۸ در این سمت باقی بماند. با این‌حال بالا گرفتن انتقادات از عملکرد قوه قضائیه، به ویژه اختلاف محمود احمدی‌نژاد با صادق لاریجانی بر سر اجرای حکم زندان حمید بقایی سبب شده که شایعه برکناری او از ریاست قوه قضائیه قوت بگیرد. تضعیف یکی از «ارکان نظام» یا تلاش خامنه‌ای برای تسکین بحران و برکنار نگه داشتن قاسم سلیمانی از پرونده بقایی؟

اظهار ارادت صادق لاریجانی، رئیس قوه قضائیه به علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی (عکس: آرشیو)

دو روز قبل ابتدا خبرگزاری میزان با توجه به شایعاتی که در شبکه‌های اجتماعی مبنی بر برکناری صادق آملی لاریجانی از ریاست قوه قضائیه منتشر شده بود، با صدور اطلاعیه‌ای نوشت:

«در پی انتشار اخباری مبنی بر تغییر رئیس قوه قضائیه و طرح برخی چهره‌ها به عنوان جایگزین، یک مقام آگاه این اخبار را تکذیب کرده و گفته است تصمیمی در این خصوص وجود ندارد.»

یک روز بعد، یعنی پنجشنبه ۹ فروردین نام علیرضا اعرافی، رئیس حوزه‌های علمیه در سراسر ایران و محمد رضا مدرسی یزدی، یکی از فقهای شورای نگهبان به عنوان جانشین صادق آملی لاریجانی مطرح شد.

در واکنش به این شایعات مسئول دفتر اعرافی به خبرگزاری داخلی گفته است:

«خبر انتصاب آیت‌الله اعرافی به ریاست قوه قضائیه قویاً تکذیب می‌شود و هیچ گفت‌وگویی در این مورد انجام نشده است.»

چرا قاسم سلیمانی با حمید بقایی هم‌پرونده است؟

حمید بقایی، پیش از آنکه راهی زندان شود، در نامه‌ای به قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس را تلویحاً متهم کرده بود که «بدون حساب و کتاب و رعایت قوانین و مقررات، اموال بیت‌المال را در اختیار افراد فاقد مسئولیت قانونی» قرار می‌دهد.
منطق احمدی نژادی‌ها روشن است:
اگر ۳ میلیون و ۷۶۶ هزار یورو و ۵۹۰ هزار دلار پول حیف و میل شده را سردار سپاه به معاون اجرایی رئیس جمهور وقت پرداخته باشد، در این صورت با او هم‌پرونده است و باید بگوید که این پول را برای چه در اختیار حمید بقایی گذاشته و چرا رد آن را نگرفته، و اگر نپرداخته باشد پس در پرونده‌سازی علیه او دخالت دارد و باز باید پاسخ دهد که بر سر آن پول چه آمده است.
۲۵ اسفند، احمدی‌نژاد نامه‌ای خطاب به رئیس دادگاه حمید بقایی، یار به زندان افتاده‌اش نوشت با این مضون که: گر حکم شود که فاسدها را بگیرند، باید بسیاری از مقامات را دستگیر کنند، از جمله حداد عادل، برادران لاریجانی، مصباح یزدی و جوادی آملی را.
رئیس‌جمهوری پیشین ایران خود با اتهام‌های فساد مالی گسترده روبه‌رو است. محمود احمدی‌نژاد به جبران بیش از ۱۱ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان تخلفات نفتی در زمان ریاست ‌جمهوری خود محکوم شده که به گفته فیاض شجاعی، دادستان دیوان محاسبات، کل اموال او کفاف آن را ندارد. احمدی‌نژاد اما ادعا کرده که باندهای قدرت و ثروت علیه او و یارانش توطئه‌ کرده‌اند.

مسئول دفتر رئیس حوزه‌های علمیه ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری‌های داخلی انتشار خبرهایی مبنی بر برکناری صادق لاریجانی را نشانگر تلاش برخی جناح‌ها در تضعیف یکی از «ارکان نظام» ارزیابی کرد.

محمد رضا مدرسی یزدی نیز در گفت‌وگو با صدا و سیمای جمهوری اسلامی و برخی خبرگزاری‌های داخلی از جمله خبرگزاری دانشجویان ایران خبر انتصابش به سمت ریاست قوه قضائیه را تکذیب کرد:

«انتشار چنین خبری بدون هیچ مستندی در این سطح وسیع مشکوک به نظر می‌رسد و به احتمال زیاد پافشاری در نشر آن بر اساس اهداف ناصحیح و غیراخلاقی است.»

برخی رسانه‌های اصلاح‌طلب به این گمانه‌زنی‌ها تا آن حد میدان داده بودند که گفته بودند کارآموزی محمد رضا مدرسی برای تصدی ریاست قوه قضائیه از تابستان سال جاری آغاز می‌شود. مدرسی یزدی که به خاطر مخالفتش با عضویت سپنتا نیکنام  در شورای شهر یزد، نامش سر زبان‌ها افتاده بود، از هیچگونه سابقه قضایی برخوردار نیست.

تصاحب ۴۵ هکتار از زمین‌های ورامین و ۶۳ حساب رئیس قوه قضائیه از محل وثیقه‌هایی که زندانیان می‌سپرند و همچنین شایعه جاسوسی دختر او برای بریتانیا، در دو سال گذشته حاشیه‌هایی پیرامون صادق لاریجانی به وجود آورده بود. با این‌حال تا وقتی که پای قاسم سلیمانی به پرونده حمید بقایی باز نشده بود، برکناری صادق لاریجانی از ریاست قوه قضائیه پیش از پایان دومین دوره پنج ساله‌اش مطرح نبود.

محمود احمدی‌‌نژاد ۲ اسفند در واکنش به سخنان رهبر جمهوری اسلامی و اعتراف او به بی‌عدالتی و تبعیض در ایران، در نامه‌ای به علی خامنه‌ای خواستار برکناری رئیس قوه قضاییه و «برگزاری فوری و آزاد انتخابات» در ایران بدون دخالت «نهادهای انتظامی» و «مهندسی شورای نگهبان» شد. او در این نامه با اشاره به «قدرت و اختیارات بسیار گسترده و بی‌بدیل» رهبر جمهوری اسلامی یادآوری کرده بود که درخواست او برای برگزاری انتخابات آزاد و برکناری صادق لاریجانی فقط یک توصیه اخلاقی نیست، بلکه نیازمند «اقدامات عملی و فوری» خامنه‌ای برای اصلاح وضع کشور «در جهت خواست و رضایت مردم است.»

قبل از این نامه، احمدی‌نژاد در نامه دیگری گفته بود که صادق لاریجانی از عدالت ساقط است و پیشنهادهایی برای اصلاح قوه قضائیه مطرح کرده بود، از جمله ادغام برخی نهادهای قوه قضائیه در وزارت دادگستری.

شامگاه گذشته محمود احمدی‌نژاد در اعتراض به اجرای حکم ۱۵ سال زندان حمید بقایی و بازداشت اسفندیار رحیم مشایی همراه با گروهی از طرفدارانش به امام‌زاده صالح تجریش رفت که دست به دعا بردارد و بست بنشیند. صدها نفر از طرفداران او با سر دادن شعارهایی علیه برادران لاریجانی از رئیس سابق جمهوری اسلامی استقبال کردند:

حمید بقایی، معاون اجرایی رئیس جمهور در دولت دهم متهم است که در  ۳ میلیون و ۷۶۶ هزار یورو و ۵۹۰ هزار دلار پول دستی که قاسم سلیمانی یک روز قبل از پایان کار دولت دهم به احمدی‌نژاد سپرده اختلاس کرده. او که به ۱۵ سال زندان محکوم شده در اعتصاب غذا به سر می‌برد. یکی از دو شرط بقایی برای پایان دادن به اعتصاب غذا، برگزاری دادگاه علنی است با این قصد که نقش قاسم سلیمانی را در پرونده خود افشا کند.

سردار پاسدار حسین دهقان، مشاور دفاعی و نظامی رهبر جمهوری اسلامی دو روز قبل محمود احمدی‌نژاد را با در کهنه یک مسجد مقایسه کرده بود که نه می‌توان آن را از جا کند و نه سوزاندش. او احمدی‌‌نژاد را متهم کرده بود به براندازی و گفته بود که رئیس سابق جمهوری اسلامی قصد دارد رهبری جریان ناراضی در ایران را به عهده بگیرد. برخی از کاربران در شبکه‌های اجتماعی با استقبال از برکناری صادق لاریجانی، ایران را با سال ۵۶ مقایسه کرده بودند: یک سال قبل از وقوع انقلاب.

بیشتر بخوانید:

مشاور نظامی خامنه‌ای: احمدی‌‌نژاد مثل در کهنه مسجد است