کامیلا وایلو، قهرمان جوان آمریکای لاتین

 جاناتان فرانکلین*- غروب یک روز جمعه در دانشگاه شیلی، در حالی که شماری از دانشجویان مشغول پینگ‌پنگ یا فوتبال هستند و برخی از زوج‌ها نیز در واپسین دقایق گرمای روز، دراز کشیده‌اند و یکدیگر را می‌بوسند، دانشجویانی دیگر به مسائلی جدی‌تر مشغولند.

برای بسیاری از تظاهرکنندگان و کسانی که از این جریان حمایت می‌کنند، نماد این حرکت اعتراضی که توانسته اوضاع و احوال و دستور کار سیاسی کشور را تغییر دهد، “کامیلا وایلو” است.

در تالار کنفرانس طبقه همکف دانشگاه، گروهی ۶۰ نفره از رهبران دانشجویی، گرد آمده بودند تا قدم‌های بعدی حرکت اعتراضی‌شان‌ را به منظور به دست آوردن “حق تحصیل رایگان” با حضور “کامیلا وایلو”(Camila Vallejo) در مرکز این گروه تعیین کنند.

وایلو  پشت لپ‌تاپ قدیمی‌اش نشسته است. یک دفتر یادداشت کوچک آبی‌رنگ روی میزش است و تعداد زیادی شنونده مشتاق نیز در مقابلش. هنگامی ‌که صحبت می‌کند، دست‌هایش به این طرف و آن طرف تکان می‌خورد. درست همانند پرندگانی که طعمه‌ای نامرئی را می‌ربایند. کلامش واضح است و تاثیر‌گذار. در عین حال با طنزی خاص نیز همراه است. او همیشه موجب خنده حاضران می‌شود.

وایلو به عنوان دومین زن نماینده فدراسیون دانشجویان شیلی با نام Fech شناخته می‌شود.[1] او همزمان عضو شاخه جوانان حزب کمونیست جی‌جی‌سی‌سی (The JJCC) نیز هست.

وایلو در حال حاضر، رهبری یکی از بزرگ‌ترین حرکت‌های دموکراسی‌خواهانه را از زمان حکومت ژنرال “آگوستو پینوشه” تاکنون برعهده دارد. برای بسیاری از سالخوردگان شیلی، واکنش دولت به اعتراض‌های اخیر یادآور دوران تاریک حکومت “پینوشه” است.

رویارویی با پلیس

روز پنج‌شنبه، ششم اکتبر، پلیس ضد شورش شیلی درست بعد از یک کنفرانس خبری در سانتیاگو، در کمین وایلو و شمار دیگری از دانشجویان بود.”آریل راسل”، دانشجوی دانشگاه شیلی که خود شاهد این ماجرا بوده است می‌گوید: “آنها درصدد حمله به رهبران دانشجویان بودند. ما هنوز شروع به راه رفتن نکرده بودیم که پلیس به ما حمله کرد.”

 
وایلو ۲۳ ساله‌ و دانشجوی جغرافیا، در حال قدم زدن و خواندن دست‌نوشته‌ای بود که ناگهان یک جوخه ماشین‌ ارتشی نزدیک شد و با گاز اشک‌آور به او حمله کرد. در همین حال، تعدادی ماشین آب‌پاش فشار قوی نیز آمدند و شروع به پاشیدن آب‌ با فشار قوی کردند. فشاری که می‌توانست استخوان را بشکند و فرد را به پیاده‌رو پرت کند.

وایلو به‌طور کامل خیس شد و لایه‌ای از گاز اشک‌آور نیز تمام بدنش را پوشاند. از آنجایی که بدنش خیس بود، واکنش به ماده شیمیایی بسیار شدید و دردآور بود. بدن وایلو نسبت به مواد گاز اشک‌آور حساسیت نشان داد و ورم کرد.

وایلو در حال حاضر، رهبری یکی از بزرگ‌ترین حرکت‌های دموکراسی‌خواهانه را از زمان حکومت “آگوستو پینوشه” تاکنون برعهده دارد. برای بسیاری از سالخوردگان شیلی، واکنش دولت به اعتراض‌های اخیر یادآور دوران تاریک حکومت “پینوشه” است.

وایلو به نشریه “ابزرور” (Observer) می‌گوید: “ما در ابتدا مقاومت کردیم. منتها قادر به ادامه آن نشدیم. نمی‌توانستیم نفس بکشیم، خیلی موقعیت پیچیده‌ای بود. مجبور شدیم از دست پلیس فرار کنیم. درست‌‌ همان موقع یک ماشین آب‌پاش دیگر جلوی ما سبز شد و شروع کرد به پاشیدن یک مایع شیمیایی متفاوت. این‌دفعه قوی‌تر بود، تمام بدنم می‌سوخت، خیلی وحشیانه بود.” در طول چهار ساعت بعد، روزنامه‌نگاران زیادی کتک خوردند و ۲۵۰ نفر نیز دستگیر شدند. در جریان این درگیری‌ها، ۲۵ تا از نیروهای پلیس نیز با توپ‌های رنگی و سنگ‌هایی که از سوی جوانان تظاهرکننده پرتاب می‌شد، مجروح شدند.

تمام غروب پنجشنبه، محله سانتیاگو صحنه درگیری میان واحدهای زره‌پوش پلیس و مردمی بود که با شلوارک و کفش تنیس مقابله می‌کردند. مردم برای اینکه از خطر گاز اشک‌آور در امان بمانند صورت‌های خود را پوشانده بودند.

زمانی که نیروهای پلیس به دانشجویان و مردم عادی‌ای که در پیاده‌رو‌ها بودند حمله کردند، وایلو را به دفتری در‌‌ همان نزدیکی بردند تا تحت مراقبت‌های فوری پزشکی قرار بگیرد. در همان حال، او تظاهرات را که حالا تبدیل به یک شورش شده بود دورادور با موبایل از طریق عده‌ای از دانشجویان، پیگیری می‌کرد.

دولت شیلی، وایلو را به خاطر اغتشاشات مورد حمله و انتقاد قرار داده است. وایلو بزرگ‌ترین فراخوان خود را داده بود. او طرفداران خود را به تجمع در “پلازا ایتالیا” (Plaza Italia) که یک پارک عمومی است فراخوانده بود. این پارک در امتداد خیابان “آلامدا”(the Alameda)که شاهراه اصلی پایتخت است قرار دارد و تنها دو کیلومتر با کاخ ریاست جمهوری فاصله دارد.

وایلو در پاسخ مقامات دولتی گفت بود که “تجمع‌های عمومی” نیازی به کسب اجازه ندارد و پلیس هم به‌طور غیر قانونی به دانشجویانی که در پارک جمع شده بودند حمله کرده است.

چهره‌ای جهانی

“وایلو”، دختر جوان زیبا و خوش‌صحبتی است که اعتماد به نفس و روش خاص خود را دارد. او در برابر خشونت با آرامش رفتار می‌کند و تا این لحظه توانسته است بر دستاوردهای ‌مثبت تمرکز کند.

“وایلو” در حالی که در دفترش نشسته و تصویر بزرگی از کارل مارکس بر دیوار پشت سرش آویخته شده است، می‌گوید: “برای سال‌ها، جوانان شیلیایی توسط الگوهای‌های نئولیبرال که دستاوردهای ‌فردی و مصرف‌گرایی را پررنگ جلوه داده‌اند احاطه شده‌اند. این‌ها همه درباره من، من، من است. در این الگوها هیچ همدردی در مورد دیگران وجود ندارد.”

او ادامه می‌دهد: “این حرکت دستاوردی متضاد داشت. جوانان کنترل امور را به دست گرفتند و عرصه سیاست را باردیگر زنده و پویا کردند. همه این مسائل از آنجایی آغاز می‌شود که مدل‌های سیاسی پوسیده زیر سئوال می‌روند. دولت‌مردان تا به حال تنها در راستای منافع شرکت‌های تجاری بزرگ و گروه‌های اقتصادی قدرتمند حکومت کرده‌اند.”

در عرض چندماه، وایلو به یکباره از یک چهره‌ دانشجویی ناشناخته که نماینده یک انجمن دانشجویی بود، به یک قهرمان ملی آمریکای لاتین با بیش از سیصد‌هزار کاربر در توییتر تبدیل شد.

اگر نام او را در “گوگل” تایپ کنید، تنها ظرف ۲۴ ساعت گذشته، بیش از ۱۶ هزار نتیجه و لینک به دست خواهید آورد. دانشجویان برزیلی او را به عنوان مهمان ویژه در گردهمایی‌های خود دعوت می‌کنند. رئیس‌جمهور شیلی او را به گفت‌وگو و حل و فصل مسئله، دعوت کرده است. زمانی ‌که وایلو برای نمایش قدرت فراخوان تجمع می‌دهد، صد‌ها هزار دانشجوی شیلیایی به خیابان می‌ریزند.

اخبار مربوط به “وایلو” به عنوان یک “پدیده اجتماعی” بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های مختلف داشته و او را به مشهور‌ترین چهره جنبش دانشجویی تبدیل کرده است.

گسترش اعتراض‌ها

در طول این انقلاب شش ماهه، دانش‌آموزان شیلی که در مواردی توسط دانش‌آموزان ۱۴ یا ۱۵ ساله رهبری شده‌اند، خیابان‌های سانتیاگو و دیگر شهرهای اصلی را تصرف کرده‌اند. مطالبه این دانشجویان، تغییر وضع موجود و اصلاح صنعت سودآور تحصیلات تکمیلی است. آنها از ماه مه ‌تاکنون در حمایت از حق تحصیل رایگان، ۳۷ راه‌پیمایی برپا کرده‌اند و حدود دویست‌هزار دانشجو را در خیابان‌ها گرد آورده‌اند.

در طول این مدت، سرکوب و برخورد‌های پلیس نیز شدید بوده است. واقعیت این است که خرابکارانی که معمولاً در لباس دانشجو‌ها به بانک‌ها، داروخانه‌ها و برخی از شرکت‌ها حمله می‌کنند، توسط نیروهای مسلح پلیس ضد شورش بسیج می‌شوند که به طور دائم با گازهای اشک‌آور به مردم عادی و بی‌گناه حمله می‌کنند.

جنبشی که در ابتدا خواهان بهبود شرایط تحصیلی بود، اکنون به رد کل نخبگان سیاسی شیلی منتهی شده است. هم اکنون بیشتر از ۱۰۰ دبیرستان در کل کشور در اعتصاب سراسری به سر می‌برند و تعدادی از دانشگاه‌ها نیز از سوی تظاهرکنندگان تعطیل شده‌ است.

کلاس‌های ده‌ها هزار دانشجو تا ماه مه‌ آینده معلق شده است. حتی ممکن است کل سال تحصیلی مجدداً تکرار شود. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که بیش از ۷۰ درصد از مردم شیلی، از خواست‌های دانشجویان حمایت می‌کنند. روزنامه پیشرو “لا ترسرا” (La Tercera) می‌نویسد همین میزان از مردم نیز پیشنهادهای دولت برای حل این مسئله را کافی نمی‌دانند.

“وایلو” که برای سخنرانی‌های بی‌نظیرش در تلویزیون شیلی بسیار مورد توجه قرار گرفته است، هم‌اکنون هواداران و حامیانی نیز در نقاط مختلف دنیا دارد. از حمایت گروه‌های راک آلمانی گرفته تا بزرگ‌ترین دانشگاه آمریکای لاتین (دانشگاه ملی اتونومای مکزیک).

وایلو به طور روزانه ایمیل‌های زیادی از سوی حامیان خود و نیز دعوت‌نامه‌هایی برای ایراد سخنرانی در سمینارهای گوناگون دریافت می‌کند. او می‌گوید: “جهانی‌ شدن این حرکت برای ما بسیار ارزشمند است. اینجا در شیلی مدام می‌شنویم که اهداف ما غیر ‌قابل دسترس است. به ما می‌گویند که شما خیلی ایده‌آلیست هستید. ولی جوانان از سراسر دنیا از ما خیلی حمایت می‌کنند. ما در این لحظه، در نقطه تعیین کننده‌ای ایستاده‌ایم و حمایت جهانی، کلید اصلی موفقیت ماست.”

از سویی دیگر، در تضادی کامل با روند محبوبیت دانشجویان معترض، ائتلاف “لاکنسرتسیون”

(La Concertación) که توانسته بود حکومت ژنرال پینوشه را سرنگون کند و به دنبال آن زمام امور را از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۰ در دست گیرد، در حال حاضر حزبی مرده‌ و منسوخ به حساب می‌آید. حزب”لا کنسرتسیون” هم‌اکنون تنها ۱۱ درصد از آرا را دارد. “سباستین پیرا”، رئیس‌جمهور شیلی که خود یک تاجر میلیاردر است، فقط از ۲۲ درصد آرا برخوردار است؛ رقمی که کمترین میزان محبوبیت در تاریخ شیلی محسوب می‌شود.

“آریل راشل” دانشجوی اهل سانتیاگو است. او می‌گوید: “برای ۲۰ سال، حزب “لاکنسرتسیون” مدل پینوشه را تقویت کرد. آنها این الگو را نهادینه کرده‌اند و تنها با تغییراتی- البته عمیق- توانستند آن ‌را مدرن کنند.
الان که این مدل مورد انتقاد قرار گرفته است، آنها نمی‌توانند حرفی برای گفتن داشته باشند. چراکه خود آ‌نها در به ‌وجود آوردن این شرایط دخیل بوده‌اند.

کامیلا این توانایی را دارد که یک پیام کاملاً مردمی را به گوش همگان برساند، آن هم نه تنها در ارتباط با فقرا، بلکه در ارتباط با خواست‌های طبقه متوسط و… “جوانان در حال حاضر، اعتبار بیشتری از سیاستمداران سنتی دارند!”

*نویسنده گاردین

پانویس:
1. Federación de Estudiantes de la Universidad de Chile
2. Juventudes Comunistas de Chile