منع تدریس زبان انگلیسی در مدارس ابتدایی فقط یکی از تغییرات ژرفیست که قرار است در وزارت آموزش و پرورش اعمال شود. مبنای این تغییرات اعمال تبعیض بیشتر در رقابت نابرابر بر سر دستیابی به ابزارهای تکنولوژیک است. سهم فرودستان، «حیات طیبه» مورد نظر رهبر جمهوری اسلامیست.
در مرداد سال جاری، پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار علی خامنهای اعلام کرده بود که رهبر جمهوری اسلامی در ترکیب کابینه دخالت نمیکند اما با اینحال نسبت به برخی وزارتخانهها از جمله وزارت آموزش و پرورش، وزارت ارشاد اسلامی و وزارت علوم حساسیتهایی دارد. از هماکنون ثمره «حساسیت» رهبر جمهوری اسلامی نسبت به وزارت آموزش و پرورش آشکار شده است: ابتدا شنبه ۱۶ دی دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش از منع تدریس زبان انگلیسی در سطح آموزش ابتدایی خبر داد و سپس دو روز بعد معاون پرورشی و فرهنگی وزیر آموزش و پرورش اعلام کرد که به زودی با تغییر سیاستهای وزارت آموزش و پرورش نام این وزارتخانه هم تغییر میکند. «وزارت تربیت رسمی و عمومی» با استفاده از نهادهای ایدئولوژیک مانند بسیج دانشجویی و اتحادیه انجمنهای اسلامی، به جای آنکه به آموزش دانشآموزان اهتمام کند، در جهت پرورش آنان بر اساس آموزههای مورد نظر رهبر جمهوری اسلامی که در سند «تحول بنیادین آموزش و پرورش» درج شده اقدام میکند. اگر این طرح تحقق یاید، نام معلم هم به «مربی» فرومیکاهد.
سعید حجاریان یکی از اعضای دفتر مرکزی حزب جبهه مشارکت ایران اسلامی در واکنش به مصوبه وزارت آموزش و پرورش بر اساس آموزههای خامنهای مبنی بر منع تدریس زبان انگلیسی در دبستانها در مقالهای با اشاره به امکان یادگیری زبان انگلیسی در مؤسسات و مدارس خصوصی میگوید نه تنها مصوبه آموزش و پرورش غیر قابل اجراست، بلکه اصولاً حنای اسلامیسازی مدارس هم رنگ باخته است:
« ما در این ۴۰ سال به قدری از فرهنگ دینی و اسلامیمان بیرویه و بدون پشتوانه چِک کشیدهایم، که دیگر انبانمان خالی است و دیگر چِکمان را با هزار امضاء و تضمین و قسم و آیه نمیخرند. امروز باید به این پرسش پاسخ دهیم که چرا فرهنگ ایرانی اسلامی تا این حد غریب و مهجور واقع شده که در ایران خودمان خریدار ندارد و اطفال ما زبان دوم و سوم که فرانسه و آلمانی باشد را فرا میگیرند اما اندک اقبالی به فارسی و عربی نشان نمیدهند.»
علی خامنهای که در سالهای قبل از انقلاب تلاش کرده بود زبان انگلیسی را نزد یکی از شاگردانش در مسجد کرامت مشهد بیاموزد، بعد از انقلاب در سفری به لیبی با سیفالاسلام قذافی آشنا شد.
فرزند قذافی در آن زمان از «نظامسازی» و تداوم اتقلاب در ساختار دولت و از جهانی شدن انقلاب لیبی سخن میگفت و اعتقاد داشت که میبایست با اصلاح الگوی مصرف و اقتصاد مقاومتی مانع از هجوم کالاهای غربی به بازارهای لیبی شد. به گمان او ورود لیبی به تجارت جهانی میبایست گام به گام و به آهستگی اتفاق بیفتد. نظرات خامنهای درباره اصلاح الگوی مصرف، اقتصاد مقاومتی و شیوه زندگی اسلامی یا همان «حیات طیبه» بیشباهت به عقاید سیفالاسلام نیست.
سیفالاسلام قذافی هم در آن زمان اعلام کرده بود که آموزش زبان انگلیسی در لیبی ممنوع است. او استدلال میآورد که با استحکام تولید داخلی و تربیت نیروی متخصص محلی میتوان به انسجام اقتصادی لازم دست پیدا کرد.
آیتالله خامنهای اردیبهشت ۹۵ در جمع گروهی از معلمان گفته بود:
«اصرار بر ترویج انحصاری انگلیسی ناسالم است. این سخنان به معنای تعطیل کردن آموزش زبان انگلیسی در مدارس نیست، بلکه بحث اصلی این است که بدانیم با چه حریفی مواجه هستیم و طرف مقابل چه برنامهریزی های دقیقی برای تأثیرگذاری بر نسل آینده کشور دارد. مهمترین شاخصهای که باید در تربیت دانشآموزان مد نظر قرار گیرد، شکلگیری هویت مستقل، عزتمند و دینی در نسل آینده است.»
سعید حجاریان پاسخ میدهد: گمان نرود که با حذف زبان انگلیسی همه فرزندان ایران، قاری قرآن خواهند شد.
و در ادامه به نقش خانوادهها در شکلگیری شخصیت فرزندانشان و کیفیت آموزش آنان اشاره میکند:
«مؤسسات خصوصی حی و حاضر هستند و خانوادهها فرزندانشان را در خارج از ساعات آموزشی به این مؤسسات خواهند فرستاد، زیرا میدانند در آینده همین طفل اگر بخواهد با ابزارهای تکنولوژیک دست و پنجه نرم کند یا ادامه تحصیل دهد سخت به زبان انگلیسی محتاج است (…) اساساً مدارس چقدر در فرهنگسازی نقش دارند؟ میدانیم اطفال در این سنین عمدتاً از خانواده خود، فرهنگ و زبان مادری را میآموزند و این امری است که کاملاً از حیطه نظارت دولت خارج است.»
بر اساس آماری که دولت اعلام کرده دستکم ۳۳ درصد از جامعه ایران حاشیهنشیناند. شهریه مؤسسات خصوصی آموزش زبان انگلیسی هر ساعت دستکم ۶۴ هزار تومان است. در همان حال بسیاری از خانوادهها توانایی پرداخت هزینههای مدارس دولتی را ندارند. بنابر این میتوان تصور کرد که «حیات طیبه» بر اساس آموزههای رهبر جمهوری اسلامی بیش از همه دامن اقشار کمدرآمد جامعه را میگیرد. بر اساس استدلال سعید حجاریان، مصوبه منع تدریس زبان انگلیسی در مدارس ابتدایی فقط یک کارکرد دارد: رقابت نابرابر برای دسترسی به ابزارهای تکنولوژیک را شدت میبخشد. اعمال تبعیض بیشتر.
بیشتر بخوانید: