یونسکو اعلام کرده که ۲۶۴ میلیون کودک در سراسر جهان، به آموزش و مدرسه دسترسی ندارند. این تعداد معادل کل جمعیت روسیه، آلمان و لهستان است.
بر اساس گزارش یونسکو، ۶۱ میلیون کودک شش تا ۱۰ ساله، ۶۰ میلیون کودک ۱۲ تا ۱۴ ساله و ۱۴۲ میلیون کودک ۱۵ تا ۱۷ ساله از تحصیل محروم هستند.
سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد در گزارش خود درباره وضعیت آموزش و پرورش در جهان گفته که نبودن مدرسه، مجبور کردن کودکان به کار و آشفتگی نظام آموزشی برخی از کشورها باعث شده کودکان بسیاری در سراسر جهان، نتوانند تحصیل کنند.
این آمار از بررسی ۱۲۸ کشور جهان در سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ به دست آمده است و نشان میدهد ۱۷ درصد از کودکانی که مدرسه را شروع میکنند، دوره دبستان را به پایان نمیرسانند. بر این اساس، ۵۵ درصد کودکان هم در دوره متوسطه تحصیل را رها میکنند.
گزارش یونسکو همچنین میزان نابرابری جنسی در تحصیل را نشان میدهد.
فقط در ۶۶ درصد از کشورها کودکان دختر و پسر برای ادامه تحصیل در دوره دبستان حق برابر دارند و حق تحصیل برابر برای کودکان دختر و پسر در دوره متوسطه، تنها در یکچهارم کشورهای جهان وجود دارد.
علاوه بر این شانس کودکان فقیر برای دسترسی به آموزش به ویژه در آموزشهای عالی در کشورهایی مانند پاناما، مقدونیه و مغولستان بسیار کمتر از کودکان مرفه است.
وضعیت آموزش کودکان در کشورهای نیجر، بروندی، سودان جنوبی و بورکینافاسو بدتر از سایر کشورهای جهان است.
یونسکو با انتشار این گزاری از کشورها خواسته تا برای بهبود سیستم آموزشی خود سرمایهگذاری کنند. در حال حاضر میزان سرمایهگذاری در نظام آموزشی به طور میانگین کمتر از پنج درصد تولید ناخالص ملی کشورهاست.
در ایران هم آمار کودکان بازمانده از تحصیل بالاست. در گزارش سال ۹۰ مرکز پژوهش های مجلس گفته شده بود: «بیش از سه میلیون و ۵۰۰ کودک بین ۶ تا ۱۷ ساله از تحصیل بازماندهاند که یا اصلاً به مدرسه نرفتهاند یا در طول سال های تحصیلی به دلایل مختلف از تحصیل بازماندهاند.»
بر اساس همین گزارش، بیش از ۶۰ درصد از کل جمعیت بالای ۶ سال ایران، تحصیلاتی حداکثر در حد دوره راهنمایی و ابتدایی دارند و ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر از ایرانیان کاملاً بی سوادند.
فقر خانواده و نداشتن تمکن مالی برای خرج تحصیل، مشارکت فرزندان در اقتصاد خانواده و کودکان کار، مشکلات فرهنگی، مهاجرتهای فصلی، نداشتن شناسنامه از دلایلی است که کودکان را از مدرسه رفتن باز میدارد و همه این دلایل وقتی به فرزندان دختر میرسد، سادهتر پذیرفته میشود.
قرار است در چارچوب برنامه آموزش برای همه که از طریق یونسکو پیگیری میشود، ارتقای کیفیت آموزشی، دستیابی به فرصتهای آموزشی و یادگیری و ارتقای کیفیت آموزش تا سال ۲۰۳۰ محقق شود. طبق برنامه پنجم توسعه تا سال ۱۳۹۳ باید بیسوادی در گروه سنی زیر ۵۰ سال در مناطق مختلف ایران ریشهکن میشد، اما به جای تحقق این برنامه، هر سال ۲۵ درصد کودکان از تحصیل باز میمانند.