انجمن علمی روان پزشکان ایران شیوع اختلالات روان بین افراد ۱۵ تا ۶۵ سال را بدون احتساب اختلالات شخصیتی، ۲۴ درصد اعلام کرده است. اورژانس اجتماعی کشور هم اعلام کرده ۲۳.۶ درصد از ایرانیان به انواع اختلالات روانی مبتلا هستند.
۱۰ اکتبر /۱۸ مهرماه روز جهانی سلامت روان است که اولین بار در سال ۱۹۹۲ میلادی توسط فدراسیون جهانی سلامت روان به این نام خوانده شد. در عین حال، سال ۲۰۱۷ سال مبارزه با «افسردگی» نام‌گذاری شده و شعار «بیا صحبت کنیم» برای مقابله با این اختلال انتخاب شده است.
حسین اسد بیگی، رئیس اورژانس اجتماعی در مصاحبه‌ای که به همین مناسبت با خبرگزاری ایسنا انجام داده، با اشاره به اینکه در حال حاضر ۳۵۰ میلیون نفر در جهان دچار افسردگی هستند، گفته در ایران نیز بر اساس تحقیقی که چند سال گذشته انجام شده، ۲۳.۶ درصد افراد به انواع اختلالات روانی مبتلا هستند.
او با اشاره به پژوهشی که درباره اعتیاد و گسترش افسردگی در اطرافیان این اشخاص انجام شده است گفته است: «بر اساس نتایج این پژوهش از هر ۷۵ نفری که مانند خانواده معتادان درگیر این مساله بودند، تنها ۸ نفر افسردگی نداشتند، یعنی از هر ۷۵ نفر ، ۶۷ نفر به افسردگی مبتلا بودند.»
اسدبیگی، با اشاره به اینکه روز سلامت روان در سال جاری نیز با عنوان خاص «بهداشت روان در محیط کار» نام‌گذاری شده است، گفته: «این شعار نشان می‌دهد که باید به سلامت روان در محیط‌های شغلی مانند کارگاه ها و سازمان‌ها و… توجه شود. سازمان بهداشت جهانی معتقد است افسردگی در راس علل بیماری‌هاست. این افراد یا سر کار نمی‌روند یا نمی‌توانند به صورت کامل به شکل مولد از توانمندی‌هایشان استفاده کنند. در محیط‌های کاری در دنیا از هر ۵ نفر، یک نفر مشکلات سلامت روان را تجربه می‌کند. به همین دلیل بسیاری از کارفرمایان برای داشتن محیط کاری سالم به دنبال سیاست گذاری هستند.»
به گفته اسدبیگی، مسائلی مانند مشکل در تصمیم‌گیری و اختلال حافظه هنگام افسردگی باعث می‌شود به عملکرد شغلی افراد در ۹۴ درصد از زمان کار آسیب وارد شود.
رئیس اورژانس اجتماعی کشور با تاکید بر اهمیت نقش روان‌شناس و مشاور و مددکار اجتماعی در زندگی افراد و محیط کاری گفته در گذشته مراجعه به مشاور و روان شناس برای مردم دشوار بود و آنها خجالت می‌کشیدند ولی الان از بار این «داغ ننگ» یا خجالت کاسته شده است و حتی در مواردی، افراد مراجعه به روان‌شناس یا مشاور را نوعی «کلاس اجتماعی» می‌دانند.
او در ادامه از هزینه بالای خدمات روان شناختی در کشور انتقاد کرده و گفته سال‌هاست از متخصصین درخواست می‌شود برای اینکه افراد بیشتری بتوانند از خدمات روان‌شناسی استفاده کنند، اقدامات و خدمات مشاوره‌ای و روان شناختی تحت پوشش بیمه قرار بگیرد اما تنها تعداد محدودی شرکت‌های بیمه تکمیلی هستند که این خدمات را به کارکنان بعضی نهادها ارائه می‌کنند و بیشتر مردم از بیمه خدمات درمانی برای مشاوره محروم هستند.
اسدبیگی با بیان اینکه تنها علت مراجعه نکردن مردم برای دریافت خدمات روان‌شناسی مربوط به هزینه بالای آنها نیست گفته است: «گاهی مردم برای دیدن یک متخصص بیماری‌های جسمانی که حدود ۵ دقیقه ویزیتش طول می‌کشد هزینه‌های بالایی را پرداخت می‌کنند. این متخصص می‌تواند در یک ساعت با اختصاص حدود ۵ دقیقه بیش از ۱۰ بیمار را ویزیت کند اما روان شناس در ۴۵ دقیقه تنها یک نفر را می‌بیند. پس مردم هزینه گزافی برای پزشک می‌پردازند ولی برای روان‌شناس و مشاور کمترین هزینه را در سبد کالایشان قرار می‌دهند.»
پیش‌تر در سال جاری بر اساس پژوهشی اعلام شده بود که بیش از ۱۲ میلیون نفر در ایران از اختلال روانی رنج می‌برند؛ زنان شش درصد بیشتر از مردان.
بر اساس مطالعات رسمی سیمای سلامت ایرانیان، در میان ۸۰ میلیون ایرانی، حدود ۱۲ و نیم میلیون نفر نشانه‌هایی از اختلالات روانی دارند که از این میان حداقل ۲.۲ دهم میلیون در سال ۹۵ به مراکز روان شناسی مراجعه و درمان شده‌اند.
موسسه گالوب در سال ۲۰۱۷ که کشورها را بر اساس میزان پرخاشگری افراد جامعه دسته بندی کرده بود، ایران رادر رتبه نخست قرار داده بود و،درباره شرایط نگران کننده جامعه ایرانی در زمینه اختلالات روانی هشدار داده بود.
بیکاری و وضعیت نامناسب زندگی‌های اجتماعی و خانوادگی، سلامت روانی افراد را در معرض تهدید قرار می‌دهد.
«هزینه بالای مشاوره» و «عدم فرهنگ سازی»، توانایی و انگیزه افراد را برای مراجعه به مراکز مشاوره پایین می‌آورد.
بند ششم ماده ۱۱۷ برنامه ششم توسعه اجرای برنامه‌های آموزشی و مشاوره را بر عهده سازمان روان‌شناسی و مشاوره قرار می‌دهد و بر ارائه این آموزش‌ها در بستر و فضای مجازی تاکید می‌کند.
بیشتر بخوانید: