سازمان دیدهبان حقوق بشر با انتشار اطلاعیه‌ای از بازداشت معترضان به وضعیت دریاچه ارومیه در شهرهای مختلف ایران انتقاده کرد.
این سازمان مدافع حقوق بشر در اطلاعیه‌ای که روز گذشته ۱۹ شهریور ماه منتشر کرده، نوشته است: «مقامات ایرانی باید به اعتراضات مسالمتآمیز مردم علیه سیاست‌های دولت که ممکن است روند خشک شدن دریاچه ارومیه، در استان آذربایجان غربی، را سرعت بخشد اجازه برگزاری بدهند و همه افرادی را که به دلیل احقاق حق خود در برگزاری تجمعات و اظهار نظر علیه دولت دستگیر شده‌اند، آزاد کنند.»
در روزهای ۲۷ اوت و سوم سپتامبر شهرهای تبریز و ارومیه شاهد تجمع معترضان به وضعیت دریاچه ارومیه بود.
پیش‌تر یاشار حکاک‌پور، مسئول روابط عمومی انجمن دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجانی در ایران (آداپ) در رابطه با اعتراضات روز سوم سپتامبر به زمانه گفته بود: «تظاهرات ارومیه با خشونت بسیار زیادی روبرو بوده و به سوی تعدادی از معترضان شلیک شده است.»
به گفته یاشار حکاک‌پور، علاوه بر بازداشت شمار چشمگیری از معترضان، یک نفر از تظاهرکنندگان در جلو بازار تربیت شهر ارومیه که بر اثر اصابت باتوم دچار خونریزی شدید شده بود، پلیس ضد شورش به همان حالت وی را با خود برده است.
جو استورک، معاون بخش خاور میانه دیدهبان حقوق بشر گفته است: «بازداشت‌های اخیر نشان دهنده بی‌تحملی شدید مقامات ایرانی نسبت به هر نوع انتقاد عمومی است.»
وی خواستار آزادی شرکت‌کنندگان در تجمعات صلح‌آمیز اخیر در آذرباییجان شده و افزوده است: «اگر دولت شواهد معتبری در دست دارد که نشان میدهد معترضان دست به خشونت زده‌اند باید آن‌ها را تفهیم اتهام و در غیر این صورت آزاد کند.»
جو استورک:بار‌ها و بار‌ها مقامات ایرانی در آذربایجان ایران و نقاط دیگر کشور نشان داده‌اند که آنان آمادگی تحمل اعتراضات ضد دولتی را ندارند
خبرگزاری فارس تجمع شهر تبریز را به جریانات «قوم‌گرا» نسبت داده بود.
پیش از آغاز اعتراضات در شهرهای ارومیه و تبریز ۳۰ تن از فعالان مدنی در قوم‌تپه تبریز در یک مراسم افطاری بازداشت شدند.گفته می‌شود، این بازداشت‌شدگان از فعالان مدنی سر‌شناس آذربایجان هستند و تاکنون در بازداشت به سر می‌برند.
فعالان محلی به دیدهبان حقوق بشر گفته‌اند، حدود ۳۰۰ تظاهرکننده تنها در شهر ارومیه دستگیر شدند، اما دهها تن از آنان تاکنون آزاد شده‌اند.
طبق اطلاعیه دیدبان حقوق بشر، «مقامات و نشریات طرفدار دولت سال‌ها است هرنوع مسئولیت دولت را در خشک شدن دریاچه ارومیه تکذیب کرده و ادعا دارند که گرم شدن زمین و سایر عوامل غیر قابل کنترل محیطی در خشک شدن آن دریاچه نقش دارند.»
در پی اعتراضات اخیر به وضعیت دریاچه ارومیه، ۹۵۰میلیارد تومان (معادل ۹۰۰میلیون دلار) به پیش‌گیری از خشک شدن این دریاچه اختصاص داده شد.
محمد جواد محمدی‌زاده، رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست گفته، این بودجه برای انتقال آب رودخانه‌های ارس و کردستان به دریاچه ارومیه درنظر گرفته شده است.
فعالان محلی آذربایجان در رابطه با اختصاص این بودجه به دیدهبان حقوق بشر گفته‌اند: «در مجموع این اقدام را ژستی ریاکارانه جهت اعاده حیثیت برباد رفته دولت در این مورد می‌دانند.»
جو استورک تاکید کرده است: «بار‌ها و بار‌ها مقامات ایرانی در آذربایجان ایران و نقاط دیگر کشور نشان داده‌اند که آنان آمادگی تحمل اعتراضات ضد دولتی را ندارند. به جای انتقاد از معترضان برای عدم اخذ مجوز، مقامات باید همه کسانی را که به خاطر شرکت در تظاهرات صلح‌آمیز دستگیر شده‌اند، آزاد کنند و اجازه بدهند تا آنان در تجمعات اعتراضی آینده شرکت کنند.»
در همین زمینه: