درگیری بین نیروهای سپاه پاسداران و نیروهای حزب حیات آزاد کردستان «پژاک» در منطقه غرب کشور به اوج خود رسیده است. در جریان آخرین درگیری‌ها شماری از فرماندهان عالی‌رتبه سپاه کشته شده‌اند.

در گفت‌وگو با محمدرضا اسکندری، روزنامه‌نگار کرد مقیم هلند از او پرسیده‌ام: چه اطلاعات بیشتری دارید که در اختیار شنوندگان رادیو زمانه قرار دهید؟

محمدرضا اسکندری: با توجه به اطلاعاتی که از طریق خبرنگاران «کردانه» به ما رسیده، واقعیت این است آن عملیاتی که جمهوری اسلامی فکر می‌کرد در محدوده مرزی انجام دهد و از این عملیات به صورت ساده عبور کند و تمام شود، به آن صورت تمام نشده است. با توجه به صعب‌العبور بودن مناطق و با توجه به این که قندیل یکی از پایگاه‌هایی بوده و هست که کردها در طول تاریخ مبارزات‌شان به‌عنوان سنگر پایدار آزادی از آن استفاده‌ کرده‌اند، این مسئله برای نیروهای رژیم مشکل بزرگی به‌وجود آورده است.

با توجه به حرکت‌ها و عملیات‌هایی که پژاک دارد، این عملیات‌ها پاراتیزانی است و پژاک به‌هیچ‌ عنوان تحت هیچ شرایطی به مبارزه و ضربه‌زدن‌های کلاسیک اعتقادی ندارد. زمانی که یک مبارزه، مبارزه‌ای پارتیزانی باشد، با توجه به تجربیات تمام عیاری که پژاک در بهره‌گیری از دیگر نیروهای کرد داشته‌ است، به‌خصوص تجربیات گرانبهایی که «پ‌کاکا» در طول سال‌ها مبارزه پارتیزانی داشته است شرایط بسیار دشوار می‌شود. طبق آخرین اطلاعاتی که ما داریم، و گفت‌وگوی تلفنی‌ای که یک ساعت پیش با سخنگوی پژاک داشتم، همین امروز هشت نفر از فرماندهان سپاه در مرز «دولوتو» در سردشت که در واقع تنها جایی است که نیروهای زرهی می‌توانند به سمت مرز بیایند، کشته شده‌اند و حتی خود روزنامه‌های همسو با حاکمیت و «خبرگزاری فارس» هم در رابطه با کشته شدن یکی از فرماندهان سپاه در خبرگزاری فارس نوشته است. 

محمدرضا اسکندری: بحث اصلاً میدان مین نبوده است. بلکه درگیری‌های خیلی شدیدی در مناطق مختلفی که سپاه تلاش کرده بود وارد خاک عراق شود رخ می‌دهد و خبرهایی دیگری که به من رسیده است از طرف نیروهای مقابل و نیروهای پژاک این است که آن‌ها براین اذعان دارند که نیروهای سپاه از شیوه‌های گذشته خود در جنگ ایران و عراق استفاده می‌کند. در آن زمان نیروهای گروهی و پارتیزانی خودشان را وارد نقاط مختلف عراق می‌کردند که حتی تا حلبچه نیز رفتند اگر یادتان باشد. آن‌ها از آن نیروها استفاده می‌کنند تا بتوانند وارد عمق خاک عراق شوند. چون به صورت نیروهای زرهی نمی‌توانند.

نحوه کشته‌ شدن این فرماندهان سپاه چه بوده است؟ آیا در یک درگیری رودررو کشته شده‌اند یا بر اساس برخی اخبار غیر رسمی تأیید نشده براثر برخورد با میدان مین کشته شده‌اند؟

براساس خبری که خود پژاک و نیروهای پژاک می‌دهند، بحث اصلاً میدان مین نبوده است. بلکه درگیری‌های خیلی شدیدی در مناطق مختلفی که سپاه تلاش کرده بود وارد خاک عراق شود رخ می‌دهد و خبرهایی دیگری که به من رسیده است از طرف نیروهای مقابل و نیروهای پژاک این است که آن‌ها براین اذعان دارند که نیروهای سپاه از شیوه‌های گذشته خود در جنگ ایران و عراق استفاده می‌کند. در آن زمان نیروهای گروهی و پارتیزانی خودشان را وارد نقاط مختلف عراق می‌کردند که حتی تا حلبچه نیز رفتند اگر یادتان باشد. آن‌ها از آن نیروها استفاده می‌کنند تا بتوانند وارد عمق خاک عراق شوند. چون به صورت نیروهای زرهی نمی‌توانند. به احتمال خیلی زیاد تلفات نیروهای سپاه بیشتر از آن نیروها و گروه‌های پارتیزانی بوده که وارد خاک عراق شده‌‌ است و در درگیری با نیروهای چریک کشته شده‌اند.

با توجه به شناختی که شما از منطقه‌ی کردستان ایران و کردستان عراق دارید، از نظر جغرافیایی غلبه نیروهای نظامی در دست چه گروهی است؟ آیا نیروهای سپاه پاسداران و ارتش جمهوری اسلامی می‌توانند با نیروهای نظامی کلاسیک در آن منطقه بر نیروهای پژاک غلبه پیدا کنند؟

من سال گذشته به قندیل رفتم و از نزدیک نیروهای پژاک و پ‌کا‌کا را در آنجا دیدم. قندیل کوهستان‌های سر به فلک کشیده‌ای دارد که صعب‌العبور است. من از شهر «قلادیزه» تا حتی مناطق پایینی و تپه‌ها، نه کوه‌های اصلی قندیل رفتم. حدود سه چهار ساعت طول کشید تا با ماشین مرا به آنجا بردند. بلندترین قله کوه قندیل که بیشتر نیروها نیز در آنجا هستند، زمستان‌هاهم برف دارد. یعنی تصور کنید یک سلسله جبال عظیم را که نیروهای پیشمرگه و نیروهای چریک آنجا هستند. دولت ترکیه در طول سال‌های سال مبارزه‌اش علیه نیروهای پ‌کاکا، حتی تا نزدیکی‌های روستاهای قندیل هم نتوانسته است پیش برود. تنها کاری که تاکنون دولت ترکیه در طول سال‌های سال توانسته علیه پ‌کاکا انجام دهد، حمله به آنجا با هواپیما و بهره‌برداری از نیروهای نظامی هوایی‌اش بوده است.

به همین خاطر چه در زمان رژیم بعث و چه در زمان رژیم پهلوی و چه در تمام دوران آتاتورک تاکنون، قندیل که در میان این سه کشور است همیشه پناهگاه کردهایی بوده که علیه این سه دولت مبارزه کرد‌ه‌اند و هیچکدام از این کشورها به هیچ عنوان و تحت هیچ شرایطی نتوانسته‌اند آن را فتح کنند. یعنی فتح قندیل یک امر ساده نیست. به همین خاطر تبدیل به افسانه‌ای در میان مردم کرد شده است. یعنی هیچ نیروی کلاسیکی نمی‌تواند قندیل را از کردها بگیرد. به همین خاطر یک مسئله خیلی زیبایی که وجود دارد، این است که اگر ما نگاهی واقعی به مسئله قندیل داشته باشیم، در واقع قندیل سپر دفاعی حکومت حریم کردستان علیه القاعده و نیروهای انصارالاسلام است.

چون اگر قندیل به دست نیروهای انصارالاسلام یا القاعده بیافتد، در واقع نه تنها ایران، عراق، ترکیه، بلکه کل منطقه آرامش و آسایش به خود نخواهد دید. به همین خاطر دولت حریم کردستان و دولت فدرال عراق خوب می‌دانند که بودن پ‌کا‌کا و پژاک در قندیل یکی از تضمین‌های امنیتی‌ این‌ها بوده است. من در این شکی ندارم، به‌هیچ عنوان و تحت هیچ شرایطی ارتش کلاسیک ایران و سپاه پاسداران با نیروهای کلاسیکی که دارد نمی‌تواند وارد این منطقه شود. هرچه هم بخواهد و تلاش کند، زمین‌گیر می‌شود. البته من در سفری که به قندیل داشتم و با نیروها و فرماندهان پژاک آنجا صحبت کردم، چندبار خودشان به من اعلام کردند که سپاه و نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی نیروهایی را فرستاده‌اند که بین نیروی پژاک کار کنند و مثلا خود را هوادار این گروه معرفی کنند. چندین نفر از آن‌ها در روزها و ماه‌هایی که آنجا بودند، بر اثر سختی‌ها و مسائلی که وجود داشته، اعتراف کردند که از طرف نیروهای امنیتی فرستاده شده‌اند.

یعنی دولت جمهوری اسلامی و نیروهای امنیتی سپاه و وزارت اطلاعات حتی نیرو می‌فرستد در درون پژاکی‌ها یا نیروهای کرد. با این شیوه این‌ها تلاش‌شان بر این است که بیشتر اطلاعات به‌ دست آورند و الان نیز درگیری‌هایی که وجود دارد، بیشتر درگیری‌های پارتیزانی است. سپاه از تجربه جنگ‌های گذشته در این منطقه، استفاده می‌کند و همچنین از آن اطلاعاتی که در زمان جنگ با صدام حسین داشته است. به همین خاطر قندیل به هیچ عنوان تحت هیچ شرایطی با یک ارتش کلاسیک نمی‌تواند فتح شود.

این که این اطلاعات و این آمار چقدر دقیق است، با توجه به این که نه از طرف نیروهای رژیم خبرنگاران مستقلی وجود دارند و نه در این طرف مرز با توجه به مسئله امنیتی و با توجه به شرایط توپ‌باران خبرنگاران نمی‌توانند از نزدیک شاهد آن باشند، نمی‌توان گفت که این آمار، آماری دقیق و درست است. ولی واقعیت این است که تعدادی از نیروهای سپاه و تعدادی از نیروهای پژاک کشته‌ شده‌اند.