در دسامبر ۲۰۱۰، ویدئوی کوتاهی از راه شبکه‏‌های اجتماعی، به‏‌ویژه یوتیوب و فیس‏بوک، بین کاربران ایرانی اینترنت، دست به دست می‏‌شد. این ویدئو که واکنش‏‌های خشم‏‌آلودی را نیز از سوی ایرانیان به دنبال داشت، مربوط به یک گردهم‏آیی اعتراضی در برابر سفارت جمهوری اسلامی در برلین بود.

آنگونه که در ویدئوها دیده می‏‌شود، تظاهرکنندگان پلاکاردی به‏‌همراه داشتند که روی آن نوشته شده: «سرنگون‌باد حکومت جمهوری اسلامی». پلیس با توسل به زور سعی می‏‌کند این پلاکارد را از تظاهرکنندگان بگیرد و در پایان این گردهم‏آیی آرام، چند تن از تظاهرکنندگان را هم بازداشت می‏‌کند.

در همان زمان، در تماس با بخش رسانه‏‌ای پلیس برلین، خواستار اطلاعات بیشتری در این زمینه شدیم. در پاسخی که پلیس به زبان آلمانی برای «زمانه» ارسال کرد، با توجه به قانونی بودن گردهمایی در برابر سفارت جمهوری اسلامی، از این رویداد به عنوان یک رویداد «پیش‏‌بینی نشده» یاد شده و همچنین آمده است: «زمانی که پلیس از تظاهرکنندگان خواسته پلاکارد را داوطلبانه به پلیس تحویل بدهند، آن‏ها از همکاری با پلیس خودداری کرده‏‌اند و هنگامی که پلیس برای گرفتن پلاکارد اقدام کرده، تعدادی از تظاهرکنندگان به پلیس حمله کرده‏‌اند».
 

پلیس برلین هم‏چنین اضافه کرده: «حمله‏ معترضان منجر به زخمی شدن دو مقام عالی پلیس شده که به‏‌صورت سرپایی درمان شده‏‌اند».
 

تینا جاویدپور، یکی از تظاهرکنندگان که در آن زمان، چند ساعت در بازداشت پلیس بوده، به رادیو زمانه می‏‌گوید: «چیزی که من در آن صحنه دیدم، برخورد فیزیکی بین ما و پلیس نبود. کسانی که حمله کردند مأموران پلیس آلمان بودند و بچه‏‌های ما، تا جایی که من دیدم، کسی دست روی پلیس بلند نکرده و این دو نفر مجروح را هم من ندیده‏‌ام.»

 

پلیس برلین پس از پایان گردهم‏ایی در برابر سفارت جمهوری اسلامی و زمانی که تظاهرکنندگان در حال ترک محل بودند، چهار تن از آنان را بازداشت کرده که هریک بین سه تا پنج ساعت را در بازداشتگاه پلیس به سر برده‏‌اند. تینا جاویدپور در این‏باره می‏‌گوید:

 

«هرکدام از بچه‏‌ها را به یک سلول انفرادی بردند. اتفاقی که برای من در آن‏جا خیلی ناخوشایند بود، این بود که من کنار اتاق بازبینی فیلم‏‌شان بودم. در آن‏جا صدای فیلم را که مرتب از اول می‏‌گذاشتند و صدای جیغ و داد بچه‏‌ها را در فیلم می‏‌شنیدم و همین‏طور خنده‏‌های پلیس، به شدت از نظر روحی روی من فشار آورد، تا حدی که گریه‏‌ام گرفت. واقعاً نمی‏‌دانم به چه می‏‌خندیدند؟!»

 

پلیس برلین در اطلاعات ارسالی خود برای «رادیو زمانه»، بدون ذکر نام به فردی اشاره می‏‌کند که در تماس با آن‏ها، به اهانت به نمایندگان کشورهای خارجی در برابر سفارت ایران اشاره کرده بوده است. تینا جاویدپور اما می‏‌گوید که پلیس ابتدا به داخل ساختمان سفارت ایران رفته و سپس با تظاهرکنندگان برخورد کرده است. او می‌افزاید:

 

«از ماموران پلیس خواسته شد که به داخل سفارت بروند. این‏که کسی تماس گرفته، موضوع کاملاً مشخصی است. وگرنه مأموران پلیس بی‏‌دلیل به آنجا نمی‏‌روند و بی‏‌دلیل هم نمی‏‌آیند به ما بگویند که این پلاکارد از نظر یک نفر از اعضای سفارت ایران ناخوشایند است و می‏‌خواهند که ما این پلاکارد را برداریم…»

 

پلیس برلین در پاسخ رسمی خود به «رادیو زمانه» اشاره کرده که «مأموران امنیتی در حال بررسی این موضوع هستند که آیا پلیس اساساً حق گرفتن پلاکارد از معترضانی که برای گردهم‏آیی‏شان مجوز گرفته بودند را داشته است یا خیر». توهین‏‌آمیز بودن شعار روی پلاکارد هم در دست بررسی است.

 

در پی برخورد پدید آمده بین پلیس برلین و معترضان ایرانی در روز دهم دسامبر، یک شکایت گروهی از سوی تظاهرکنندگان و هم‏چنین کانون پناهندگان ایرانی در آلمان و کمیته‏ دفاع از زندانیان سیاسی ایران در این کشور، علیه پلیس برلین صورت گرفته که نتیجه‏ء آن هنوز رسماً اعلام نشده است.
 

ولی به‏‌تازگی نخستین جلسه‏ عمومی دادگاه و دومین جلسه به لحاظ اداری، در برلین تشکیل شد. در جلسه‏ء نخست ، شکایت پلیس برلین از معترضان ایرانی بی‏‌مورد اعلام شد. تینا جاویدپور در باره‏ جلسه‏‏ اخیر، جزییات بیشتری در بدست می‌دهد:

 

«دادگاه اول بدون این‏که تشکیل بشود، حکمش صادر شد. دادگاه اخیر، نخستین دادگاهی بود که با حضور ما تشکیل شد. دادگاه اول مربوط بود به شکایتی که پلیس از ما کرده بود. ولی قاضی با مدارکی که در پرونده داشت، تشخیص داد که پلیس مقصر بوده و نیاز به تشکیل دادگاه نیست. از طرفی هم خود پلیس که گروهی را مسئول تحقیق در این مورد کرده بود، اعلام کرد که کارش غیرقانونی بوده است. بنابراین نیازی به تشکیل دادگاه نبود و بدون این‏که دادگاه تشکیل بشود، قاضی حکم را صادر کرد.»

 

دادگاه اخیر در چه رابطه‏ای تشکیل شد؟

 

دادگاه دوم در رابطه با یکی از فعالانی بود که می‏‌شود گفت دولت از او شاکی است. وی سه اتهام داشت که از دوتای آنها تبرئه شد. اما در یک مورد که مقاومت در برابر پلیس در هنگام بازداشت بود، متأسفانه اثبات شد که ایشان این کار را کرده و مجبور به پرداخت جریمه‏ نقدی شد.

 

جریمه چقدر بود؟

 

دادستان خواست که روزی ۱۰ یورو باشد و با حکمی که قاضی داد، ۳۰ روز، یعنی در کل ۳۰۰ یورو. ولی این حکمی است که تعزیری است و چنان‏چه ایشان تا یک سال آینده مورد قانونی با پلیس نداشته باشد، نیازی به پرداخت مبلغ جریمه نیست.

 

اشاره کردید که که دادگاه نخست، شما را تبرئه کرده و اصلاً تشکیل نشده است. اما دادگاه دوم هم در رابطه با پلیس بوده، تفاوت این دو دادگاه با هم‏ چیست؟

 

یک مورد به شکایت پلیس برمی‏‌گشت که طبق یک عذرخواهی‏ که سناتور برلین کرده بود و خبرهایی که در رسانه‏‌ها پخش شد، کاملاً روشن شد که خود پلیس مقصر بوده و خودشان هم اقرار کردند. بر این مبنا، حکم دادگاه اول صادر شد. در دادگاه دوم، دادگاهی که ما حضوری در آن شرکت کردیم، حکم نخست، به مقاومت در مقابل پلیس برمی‏‌گشت که می‏خواست پلاکارد را از ما بگیرد که در واقع گرفتن حق آزادی بیان ما بود. به همین دلیل، این حکم خود به‏‌خود، با توجه به حکم دادگاه نخستین منتفی شد. اما مورد دیگر در دادگاه دوم به شکایت دولت برمی‏‌گردد که اگر اشتباه نکنم، جرم تعدادی از بچه‏‌ها «اقدام علیه امنیت ملی کشور آلمان» است. یکی از افرادی که امروز در دادگاه بود، از این اتهام تبرئه شد.

 

برای دیگران چطور؟

 

باید منتظر باشیم ببینیم دادگاه بعدی که برای بقیه و از جمله خود من تشکیل خواهد شد، چگونه پیش می‏‌رود. ولی مورد دیگری که خود من هم به‏‌تازگی متوجه آن شدم، این است که این دادگاه‏ها تنها به دلیل شکایتی که ما از پلیس کردیم و یا پلیس از ما داشته، نیست. یک شکایت از طرف خود سفارت ایران در برلین، توسط پلیس تنظیم شده که طی آن نام دو نفر آورده شده است. یکی از آن‏ها من هستم و دیگری را چون خودشان در این‏جا حضور ندارند، ترجیح می‏‌دهم نام نبرم. ولی این دادگاه هم به دادگاه‏های دیگر ما اضافه خواهد شد.

مجموعاً چند نفر دیگر در این رابطه متهم هستند؟

 

تقریباً شش نفر دیگر.

 

شما در طول این مدت، دیگر هیچ واکنشی از طرف سفارت ایران یا پلیس برلین ندیده‌اید؟

 

«خوشبختانه نه.»

 

 زمان برگزاری دادگاه برای دیگر متهمان این پرونده هنوز اعلام نشده است و پلیس برلین نیز از دادن هرگونه اطلاعات تازه در رابطه وضعیت کنونی، خودداری می‌کند.

 

 

 * ایمیل تهیه‌کننده: [email protected]