هزاران غیرنظامی که نیمی از آنان کودک هستند، از سوی گروه «دولت اسلامی» (داعش) به عنوان سپر انسانی به گروگان گرفته شدهاند. نیروهای عراقی توانستهاند راههای خروج صدها غیرنظامی را برای گریختن از شهر قدیم موصل بازگشایی کردند. نبرد نهایی بین آنها و داعش به انتهای خود نزدیک میشود.
سازمان ملل متحد شنبه، ۲۴ ژوئن نسبت به آمار فزاینده کشتهشدگان غیرنظامی در جنگ هشدار داد و گفت که تنها در روز جمعه ۱۲ تن کشته و صدها تن دیگر زخمی شدند.
نبرد یک هفته اخیر در شهر قدیم در حال بدلشدن به مرگبارترین بخش جنگ هشتماهه نیروهای عراقی با پشتیبانی ایالات متحده علیه داعش است.
اکنون واحدهای جنگ شهری سربازان عراقی که از سوی نیروهای آمریکایی آموزش دیدهاند، بر دو خیابان عمود بر یکدیگر در قلب شهر قدیم متمرکز شدهاند و میخواهند تا جهادیهای افراطی داعش را در چهار ناحیه مجزا از یکدیگر منزوی کنند.
ارتش عراق شنبه، ۲۷ مه در بیانیهای آغاز آخرین مرحله پیشبینیشده عملیات بازپسگیری موصل را رسماً اعلام کرد. پیش از آن نیروهای عراقی با فروریختن اعلامیهای بر سر ساکنان این ناحیه از آنها خواسته بودند تا هر چه سریعتر از مهلکه بگریزند.
عملیات بازپسگیری موصل از داعش در هشتمین ماه خود قرار دارد؛ مدتی بیشتر از آنچه بر طبق برنامهریزیهای نخستین پیشبینی میشد.
در ماه اکتبر ۲۰۱۶ نیروهای ارتش عراق و همپیمانانش حملات خود برای تصرف کامل موصل را آغاز کردند و موفق شدند تا کنترل بخش شرقی شهر را در روز ۲۴ ژانویه در دست بگیرند. در پایان ماه فوریه حمله برای فتح بخش غربی شهر آغاز شد و همچنان در جریان است.
لیز گرانده، هماهنگکننده امور بشردوستانه سازمان ملل در عراق در بیانیهای گفت، «جنگ در شهر قدیم بسیار شدید است و غیرنظامیان در معرض خطری عظیم و تقریباً تصورنکردنی قرار دارند. گزارشها میگویند که هزاران، حتی دهها هزارتن از مردم به عنوان سپر انسانی از سوی داعش به گروگان گرفته شدهاند. صدها شهروند، از جمله کودکان در حال گلولهخوردن و کشتهشدن هستند.»
سازمانهای امدادرسان و مقامهای عراقی میگویند که داعش جلوی فرار غیرنظامیان را گرفته تا از آنها به عنوان سپر انسانی استفاده کند. در سه هفته گذشته صدها غیرنظامی در حال فرار از موصل کشته شدهاند.
راه گریز بخشی از مردم باز شده است
موج پیوستهای از خانوادههای در حال فرار از مناطق تحت کنترل داعش شنبه به چشم میخورد که بخشی از آنها مجروح و برخی دیگر نیز دچار سوء تغذیه بودند.
بیش از ۱۰۰ هزار غیرنظامی که نیمی از آنها را کودکان تشکیل میدهند، هنوز در خانههای لرزان و رو به تخریب شهر قدیمی با آب و غذای اندک و عدم دسترسی به خدمات پزشکی گرفتار شدهاند.
نیروهای جنگ شهری در حال «پاکسازی» موصل در نبردهای خانهبهخانه هستند. نزدیکترشدن نیروهای عراقی به آخرین سنگرهای داعش باعث شده تا به ادعای مقامهای عراقی و آمریکایی، داعش مسجد النوری با ۸۵۰ سال قدمت را منفجر کند؛ همان مسجدی که ابوبکر البغدادی برای اولین و آخرین بار در آن به طور عمومی سخن گفت.
مقامهای سازمان ملل همزبان با مقامهای عراقی انفجار مسجد النوری را نیز جنایتی دیگر از سوی داعش توصیف میکنند.
مقامهای عراقی امیدوارند تا امروز یا فردا، یعنی مصادف با عید فطر و پایان ماه رمضان، پیروزی خود را در نبرد موصل اعلام کنند.