چارلز چوی-برای نخستین‌بار ردپای ستارگان سرگردان و خون‌آشامی که شیره حیات دیگر ستارگان را می‌مکند، در قلب منظومه شمسی‌ یافت شد.

این ستارگان همنوع‌خوار که به «آوارگان آبی» (Blue Stragglers) معروفند، در نقاطی غیر از جایگاه متعارف‌شان در پهنه کهکشان راه شیری پیدا شده‌اند. آن‌ها ظاهراً از ستارگان هم‌‌سن و سال‌شان جوان‌تر هستند؛ یعنی داغ‌‌تر و آبی‌ترند و لذا گویی جوان‌تر به‌نظر می‌رسند.

 ستاره‌شناسان علت این فریب ظاهری آوارگان آبی را دزدیدن سوخت هیدروژنی از دیگر ستارگان همسایه‌شان، از طریق تصادم با آن‌ها می‌دانند. به‌همین دلیل هم این ستارگان همنوع‌خوار را اغلب در اجتماعات فشرده ستاره‌ای دیده می‌شوند که احتمال بیشتر برخورد ستارگان وجود دارد. با این‌حال هم‌اکنون ستاره‌شناسان، انواعی از آوارگان آبی را در توده متراکم گرداگرد مرکز کهکشان راه شیری پیدا کرده‌اند؛ توده‌ای فشرده از ستارگان و غبار که به اصطلاح «برآمدگی کهکشانی» (Galactic Bulge) نامیده می‌شود.

«ویل کلارکسون» (Will Clarkson)، از ستاره‌شناسان دانشگاه ایندیانا در بلومینگتون و نیز دانشگاه کالیفرنیا- لس‌آنجلس، در خصوص این کشف می‌گوید: «تا مدت‌ها گمان می‌رفت که آوارگان آبی در برآمدگی مرکزی هم وجود داشته باشند؛ اما هیچکس نمی‌دانست چقدر از آن‌ها را می‌توان در آنجا یافت. در نهایت هم ما نشان داده‌ایم که آن‌ها در آنجا هستند.»

این ستاره‌شناسان، با کمک تلسکوپ فضایی هابل، موفق به تماشای بیش از 180هزار ستاره در نزدیکی برآمدگی مرکزی شدند که از میان‌شان 42 ستاره به‌شکل غیرمتعارف به رنگ آبی می‌درخشیدند و ظاهراً از دیگر ستارگان جوان‌تر بودند. از بین این 42 ستاره هم برآورد آن‌ها این بود که 18 تا 37تایشان احتمالاً از آوارگان آبی باشند که عمرشان مابین 10 تا 11 میلیارد سال است. مابقی‌شان هم ممکن است واقعاً ستارگان جوانی باشند و یا حتی ستارگانی که واقعاً در برآمدگی مرکزی جای ندارند- یعنی تصادفاً در خط دید ستاره‌شناسان واقع شده‌اند و در حقیقت امر هیچ ارتباطی به پس‌زمینه‌شان ندارند که همان برآمدگی مرکزی باشد.

ضمناً حتی ممکن است این آوارگان آبی موجود در این بخش از کهکشان، برخلاف سایر همنوعان‌شان در دیگر نقاط کهکشان، اصلاً از طریق همنوع‌خواری و دزدیدن سوخت اضافی از دوستان‌شان هم ایجاد نشده باشند. در عوض امکان دارد که سازوکار شکل‌گیری‌شان به‌شکل مکیدن هیدروژن از ستارگان همسایه باشد. این پدیده، یا در سیستم‌های دوگانه ستاره‌ای با دوره تناوب دوساله (یعنی ستارگان دوقلویی که دو سال یکبار به گرد مرکز ثقل‌شان می‌گردند)؛ یا از طریق فعل و انفعالات گرانشی ناشی از برخورد دو عضو از یک سیستم سه‌گانه‌ی ستاره‌ای (و در نتیجه پراکندگی بخش عظیمی از سوخت دو ستاره در فضا) ممکن است رخ دهد.

کلارکسون می‌گوید: «هنوز چیزهای زیادی‌ست که در خصوص جزئیات نحوه تشکیل آوارگان آبی نمی‌دانیم. یافتن آن‌ها در برآمدگی مرکزی کهکشان، محدودیت‌های دیگری را پیش کشید که به بازبینی مدل‌های علمی حاکی از نحوه شکل‌گیری‌شان کمک می‌کند.»

منبع: National Geographic، اینجا  

توضیح تصویر:
نمایی خیالی از برخورد دو ستاره که به تولید یک «آواره آبی» ختم می‌شود: Illustration courtesy ESA/NASA and G. Bacon/STScI