برخی رسانه‌های داخلی گزارش داده‌اند که شرکت‌های هلدینگ وابسته به بسیج مستضعفان مدیران معدن زغال سنگ یورت در آزاد شهر در استان گلستان را منصوب کرده بودند. در حادثه انفجار در این معدن ۳۳ کارگر جان باختند. به دستور وزیر کار، برای بررسی علل این حادثه فعالیت این معدن به مدت شش ماه متوقف شده است.
شرکت هلدینگ شرکتی سهامی است که دارای شرکت‌های زیرمجموعه است.
به‌گزارش خبرگزاری کار ایران، معدن زغال سنگ یورت در آزادشهر، تحت پوشش شرکت صنعتی و معدنی شمال شرق شاهرود است. سه عضو از پنج عضو هیأت مدیره این شرکت به دو شرکت بازرگانی توسعه صنعت روی و معدنکاران انگوران وابسته به زیرمجموعه هلدینگ توسعه معادن روی ایران تعلق دارند. در این هلدینگ هم بیشترین سهام به شرکت‌های گروه مالی مهر اقتصاد و شرکت سرمایه‌گذاری مهر اقتصاد ایرانیان تعلق دارد که هر دو تحت پوشش بانک مهر اقتصادند. بانک مهر اقتصاد هم از ابتدای شروع فعالیتش با نام مؤسسه قرض‌الحسنه بسیجیان در سال ۱۳۷۲ شکل گرفته بود که در حال حاضر زیر مجموعه بنیاد تعاون بسیج است.
جعفر سرقینی، معاون امور معادن و صنایع معدنی که به دستور وزیر صنعت راهی محل حادثه شده، درباره جزئیات بیشتری از مالکیت این معدن به روزنانه «شرق» گفته است:
«معدن زغال‌سنگ قشلاق در سال ٨٢ انتفاعی شده و تاریخ واگذاری این معدن روی پروانه، ٨٢.۴.١ را نشان می‌دهد. سهم عمده این معدن یعنی حدود ٢٠درصد متعلق به صندوق مهر ایرانیان (بسیج)، حدود ١٠درصد متعلق به تکادو (شرکت مجتمع صنایع و معادت احیای سپاهان) و بخشی از آن متعلق به «نگین‌طبس» است، اما نزدیک به ۵٠ درصد از سهم آن متعلق به کارمندان بازنشسته زغال‌سنگ و مردم عادی است.»
بحث مالکیت معدن آزادشهر به دلیل مسئولیت‌پذیری نسبت به حادثه انفجار اهمیت دوچندان پیدا کرده. به گفته معاون معدنی وزیر صنعت در عمل مدیریت معدن را «صندوق مهر اقتصاد ایرانیان»، «تکادو» و «احیا سپاهان» به عهده داشتند. «صندوق مهر اقتصاد ایران »به بسیج سپاه پاسداران تعلق دارد.
انفجار معدن زغال سنگ یورت ظهر روز چهارشنبه ۱۳ اردیبهشت رخ داد. علت دقیق حادثه هنوز مشخص نشده. ظاهراً کارگران تلاش می‌کردند که موتور دیزل یک لوکوموتیو را به روش باطری به باطری راه بیندازند که جرقه‌ای تولید شده و گاز را که در تونل و در عمق ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ متری زمین متراکم بوده، منفجر می‌کند. این انفجار تولید ریزش کرده بود و کارگران محبوس شده بودند. ۲۱ کارگر معدن‌کار به کمک کارگران محبوس شده شتافته بودند که آن‌ها هم کشته شدند.
انباشت گاز متان در یکی از تونل‌های معدن زغال‌سنگ یورت احتمالا مهم ترین دلیل وقوع این حادثه بوده است. رضا محمودی پارسایان، یکی از کارگران این معدن در فیلمی که خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منتشر کرده گفته است که مسئولان از نصب دستگاهی برای سنجش گاز متان در این معدن خودداری کرده بودند.
رضا محمودی پارسایان مقابل دوربین خبرگزاری ایسنا می گوید:
«از سال ۱٣۹۲ تاکنون مسئولان مربوطه حقوق‌ها را به صورت کامل واریز نکردند و در هر سال ٣ تا ۴ ماه از حقوق ما را نپرداختند. این در حالی بود که در هر سال ٣ ماه از بیمه ما را پرداخت می‌کردند و براساس قانون نیاز بود که این‌ها در طول سال ما را بیمه میکرند و این حق ما معدنچیان بود.»
این کارگر معدن گفته است معدنچیان در ۲ کارگاه و در هر شیفت ۱۶ ساعته فعالیت می‌کردند.
واگذاری معادن ایران در پوشش خصوصی‌سازی در دولت محمود احمدی‌نژادی اتفاق افتاد. برای مثال معدن انگوران، بزرگ‌ترین معدن سرب و روی خاورمیانه فقط به قیمت ۱۸۷ میلیارد تومان به سازمان بسیج سپاه پاسداران واگذار شد.
در معدن یورت واقع در ۱۴ کیلومتری شهرستان آزادشهر ۵۰۰ کارگر کار می‌کنند. حادثه انفجار در آغاز شیفت بعد از ظهر اتفاق افتاد.
در پی این حادثه عنوان شد که کارگران این معدن چندین ماه حقوق معوقه دارند و برخی از آن‌ها بابت ۱۶ ساعت کار حدود ۹۸۰ هزار تومان حقوق می‌گیرند.
علی ربیعی، وزیر کار وعده داده است که دولت تا راه‌اندازی مجدد معدن یورت مطالبات مزدی کارگران این معدن را پرداخت خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: