انتخابات ریاست جمهوری در فرانسه نه تنها ممکن است سرنوشت سیاسی این کشور و همینطور اتحادیه اروپا را رقم بزند، بلکه به معنای همه‌پرسی درباره اسلام و جایگاه مسلمانان در فرانسه به عنوان متنوع‌ترین جامعه چندفرهنگی در اروپا هم هست، آن هم در کشوری که در دو سال گذشته در پرتو حملات تروریستی مکرر در وضعیت فوق‌العاده به سر برده است.
هر پنج نامزد مهمی که روز یکشنبه ۲۳ آوریل در دور نخست انتخابات ریاست جمهوری فرانسه بر سر به دست آوردن آرای شهروندان این کشور با هم رقابت می‌کنند بخشی از کارزار انتخاباتی خود را به اسلام و مسلمانان مهاجر در فرانسه به عنوان مهم‌ترین و پرجمعیت‌ترین اقلیت مذهبی در این کشور اختصاص داده‌اند.
مارین لوپن، نامزد راست‌گرای جبهه ملی نظر خود را درباره مهاجران مسلمان به روشنی بیان کرده است. او در سخنانی که در فوریه سال جاری به مناسبت اعلام کاندیداتوری‌اش در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه ایراد کرد، از «جهانی شدن اسلام‌گرایی» به عنوان یک «ایدئولوژی» سخن گفت که فرانسه را «به زانو درآورده» است.
مخالفان لوپن، هرچند به احزاب و جناح‌های مختلف سیاسی فرانسه تعلق دارند، اما دست‌کم درباره اسلام و مهاجران مسلمان با هم توافق دارند که می‌بایست کاری کرد.
فرانسوا فیون، نامزد حزب جمهوری‌خواه فرانسه در فرازی از سخنانی که در ژانویه سال جاری ایراد کرد، درباره مهاجران مسلمان گفته است:
«مایلم نظارت دولت بر مسلمانان را افزایش دهم با این هدف که بنیادگرایی اسلامی در فرانسه ریشه‌کن شود. اگر پیشنمازی مبلغ خشونت است، باید از خاک فرانسه اخراج شود. اگر تابعیت فرانسه را دارد، می‌بایست او را مجازات کرد.»
امانوئل مکرون، تنها کاندیدای مستقل در انتخابات ریاست جمهوری فرانسه که فعلاً در نظرسنجی‌ها پیشتاز است، بارها در سخنرانی‌هایش اعلام کرده است که قصد دارد به «مسلمانان برای تغییر ماهیت اسلام در فرانسه» کمک کند.
ژان لوک ملانشن، نامزد چپ‌گرا بارها با انتقاد از اسلام‌هراسی در اروپا از حقوق مدنی مهاجران مسلمان در فرانسه دفاع کرده است. او در یک مناظره تلویزیونی خطاب به لوپن گفته بود:
«مهاجران علاقه‌ای ندارند کشورشان را ترک کنند. ما باید مراقب باشیم که با خودپسندی و با یک نگاه بنده‌نواز درباره آن‌ها قضاوت نکنیم. در اروپا هم انسان‌های زیادی مجبور شدند کشورشان را ترک کنند و به فرانسه پناه بیاورند. خود من هم در یک خانواده مهاجر پرورش پیدا کرده‌ام. خانم لوپن، عقاید شما احمقانه است.»
او در کارزار انتخاباتی‌اش بارها بر این موضوع تأکید کرده که می‌بایست جداً از «سیاست‌های بنده‌نواز» در رویکرد به مهاجران مسلمان که به نظر او حاصلی جز «هدر دادن پول مالیات‌ها» و رونق دادن به فرقه‌گرایی در حلقه‌های سربسته ندارد، پرهیز کرد.
در میان این نامزدها، فقط بنوا آمون، نامزد حزب سوسیالیست از مهاجران مسلمان و علائق آن‌ها در جامعه فرانسه به طور بی‌قید و شرطی دفاع کرده است. آمون از بورکینی و حجاب نیز به عنوان حق مدنی زنان مسلمان دفاع می‌کند.
با توجه به حوادث تروریستی مکرر در سال‌های گذشته در فرانسه، افکار عمومی در این کشور در مجموع نسبت به مهاجران مسلمان بدبین شده است.
در میان مسلمانان فرانسه این واهمه وجود دارد که اگر فیون یا لوپن در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شوند، حقوق مدنی مسلمانان مهاجر در فرانسه به خطر بیفتد. هر دو این نامزدها با شعار سکولاریسم در پی منع حجاب و محدود کردن فعالیت مساجد در فرانسه‌اند.
برقراری وضعیت فوق‌العاده در فرانسه هم در اسلام‌هراسی فرانسوی‌ها بی‌تأثیر نبوده است. آخرین بار وضعیت فوق‌العاده در این کشور بعد از حمله تروریستی در شهر نیس به مدت شش ماه تمدید شد.
وضعیت فوق‌العاده پس از حملات تروریستی به پاریس در ۱۳ نوامبر به اجرا گذاشته شد. در این حملات ۱۳۰ نفر کشته شدند و مسئولیت آن را گروه «دولت اسلامی» (داعش) برعهده گرفت. از آن زمان وضعیت فوق‌العاده سه بار در ماه‌های نوامبر، فوریه و مه تمدید شده بود.
در وضعیت فوق‌العاده هرگونه گردهمایی که برای نظم عمومی خطرناک باشد لغو می‌شود و دولت می‌تواند در چارچوب قانون آن وب‌سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی را که از تروریسم حمایت می‌کنند و یا تحریک به اقدامات تروریستی می‌کنند، مسدود کند. در این مدت، دولت سوسیالیست فرانسه ۷۰۰ نفر را به اتهام اسلام‌گرایی و گرایش به تروریسم بازداشت کرده یا در حصر خانگی قرار داده و بیش از چهار هزار خانه هم تفتیش شده است.
بیشتر بخوانید: