کشمکش ایران و ترکمنستان بر سر قیمت گاز بیش از یک دهه است که جریان دارد. عشق آباد تهدید کرده است که خطوط انتقال گاز به استان‌های شمالی ایران را خواهد بست.
همزمان با شروع زمستان ترکمنستان از ایران خواست که بدهی ۱.۸ میلیارد دلاری بابت واردات گاز از این کشور را بپردازد.
براساس گزارش‌های منتشر شده دولت ترکمنستان تهدید کرده است که در صورت عدم پرداخت بدهی به جای مانده از هشت سال قبل، بار دیگر خط لوله انتقال گاز به ایران را مسدود خواهد کرد.
ترکمنستان در سال ۸۵ صادرات گاز به ایران را برای یک دوره زمانی کوتاه متوقف کرد. به دنبال این اقدام تهران و عشق‌آباد توافق کردند که قیمت گاز صادراتی از ۴۲ دلار برای هز یک هزار متر مکعب به ۷۵ دلار افزایش یابد.
براساس اعلام وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران، این قرارداد سه ساله بوده و هیچ یک از طرفین حق افزایش یا کاهش قیمت را نداشته‌اند.
اما زمستان ۱۳۸۶ همزمان با کاهش شدید دما در استان‌های شمالی ایران دولت ترکمنستان بار دیگر خط انتقال گاز را مسدود کرد تا پس از رایزنی‌ها قیمت هر یک هزار متر مکعب گاز را در شش ماه نخست سال ۲۰۰۸ به ۱۳۰ دلار و در شش ماه دوم به ۱۴۰ دلار افزایش دهد.
دولت ترکمنستان مدعی شده است که ایران مابه تفاوت قیمت گاز در این دوره زمانی را که معادل ۱.۸ میلیارد دلار است، پرداخت نکرده است.
نصرت‌الله سیفی مشاور مدیرعامل سابق شرکت ملی گاز ایران ادعای ترکمنستان را «غیرواقعی» دانسته و گفته است که ایران نگرانی بابت قطع واردات گاز از ترکمنستان ندارد.
سعید مومنی مدیر گازرسانی شرکت ملی گاز ایران گفته است که مدیرعامل این شرکت برای گفت‌وگو در باره ادامه یا توقف واردات گاز از ترکمنستان به عشق‌آباد سفر کرده است.
او گفته است که ایران نگرانی بابت قطع گاز از سوی ترکمنستان ندارد و تمهیدات لازم برای تامین گاز مورد نیاز در نظر گرفته شده است.
وزارت نفت ایران هم اعلام کرده است که در صورت قطع انتقال گاز از ترکمنستان شکایت خواهد کرد.
محمدتقي امانپور نماینده ویژه وزیر نفت در صادرات و واردات کالا قرارداد ایران و ترکمنستان را بلند‌مدت دانسته و گفته است که این دو کشور قرارداد تهاتری امضاء کرده‌اند.
به گفته او طی یک قرارداد ۱۰ ساله ایران در برابر واردات ۳۰ میلیارد دلار گاز از ترکمنستان، به همین میزان کالا و خدمات فنی به این کشور صادر خواهد کرد.
فریدون حسنوند رئیس کمیسیون انرژی مجلس هم ششم دی گفته بود که مجلس دولت را به قطع واردات گاز از ترکمنستان موظف خواهد کرد. او گفت که در صورت خودداری دولت از قطع گاز، وزیر نفت به مجلس احضار می‌شود.
حسن روحانی رئیس جمهوری ایران دو سال قبل در سفر به ترکمنستان از افزایش همکاری‌های دو جانبه خبر داد. به گفته مقام‌های ایرانی بیش از ۲۵۰۰ شرکت ایرانی در ترکمنستان فعالیت می‌کنند.
این مصائب، همه از یک حکومت غیر مردمی است، که تصمیماتش عده ای تحت یک نهاد خودکامه و بدون پاسخگویی به ملت، انجام می دهد.
هر چند از شففا نمی گویند قرارداد چه بود، ولی می تواستند روش های معقولی برای تهیه گاز برگزینند، مانند سوآپ گاز و نفت. این پذیرفتنی نیست کشور مثل ایران که بزرگترین ذخایر گاز طبیعی دارد واردکننده باشد!
حکایت زیره بردن به کرمان!
تولید ایران کفاف مصرف داخلی می دهد، اگر نیروگاه ها مازوت بسوزانند. اما برای بلند مدت توسعه نیروگاه های برق است (بجای اتلاف منابع و پروژه های بیهوده ای مثل نیروگاه اتمی/چرا عملا قیمت هر کیلووات برق گازی حتی کمتر از برق اتمی است -کمتر از صد تومان به ازای هر کیلوات- اگر اصل گاز را رایگان در نظر بگیریم تقریبا جزئی است/ بیشتر قیمت برق گاز همان قیمت سوخت است) بتوانند از دو سوخت گاز و مازوت استفاده کنند.
ایران هم اکنون هم صادرکننده مازوت است. فصول گرم مازوت را صادر کند و در فصول سرد اگر نیاز بود مازوت را جایگزین گاز کند. فعلا بهترین روش مدیریت سوخت همین است.
بایست با توسعه وسایل گرمایشی با برق، از مصرف گاز کم کند. این راه طولانی خواهد بود چرا که پرتی برق در ایران 35% است و از طرفی راندمان توزیع گاز و وسایل گازسوز به شدت پایین است که نیاز به نوسازی دارد. چاره اینست که به تدریج قیمت گاز معقولانه کرد ولی باید از کم مصرف پولی نگرفت.
در واقع روش ترکیبی تشویقی. بایست کم مصرف ها با تخفیف و معافیت حمایت کرد و پرمصرف ها قیمت منصفانه روز جهان گرفت/ که معمولا پرمصرف کننده ها افراد ثروتمند هستند.
یک روش هم دادن بن به نیازمندان باری خرید وسایل بهینه گرمایشی است. البته به صورت دقیق بایست انجام شود باز فساد و رانتی صورت نگیر!
ایران باید از مزیت نسبی طبیعی اش بهره ببرد. گاز یکی از ستون های اقتصاد ملی ایران است.
حقوق بشر برای همه / 30 December 2016