کمیته نظارت بر اجرای برجام به ریاست حسن روحانی، رئیسجمهوری و رئیس شورای عالی امنیت ملی در محل دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی تشکیل جلسه داد تا درباره واکنشهای احتمالی ایران در قبال اجرای قانون تحریمهای ایران توسط آمریکا تصمیمگیری کند. نماینده ایران در سازمان ملل نیز در پیوند با قانون تحریمها نامهای به سازمان ملل نوشت.
نشست کمیته نظارت بر اجرای برجام امروز چهارشنبه ۱۷ آذر برگزار شد. پس از برگزاری آن اعلام شد که بر اساس دستورالعمل اجرایی این کمیته، حسن روحانی دبیر شورای عالی امنیت ملی بهعنوان دبیر این کمیته درباره نتایج نشستهای آن و «بنا بر لزوم» اطلاعرسانی میکند.
با این حال برخی از سایتهای داخلی مطالبی کلی از مضمون این نشست منتشر کردهاند. در این گزارشها آمده است که وزارت امور خارجه گزارشی از سیر مصوبه کنگره آمریکا در مورد تمدید قانون تحریمها را ارائه و اقدامات دیپلماتیک و مذاکرات سیاسی با کشورها در اعتراض به رفتار آمریکا را تشریح کرده و سازمان انرژی اتمی نیز گزارشی از آخرین مذاکرات و توافقها با گروه ۱+۵در مسائل فنّی از جمله تأمین کیک زرد مورد نیاز و نوسازی نیروگاه هستهای اراک را ارائه داده است.
همچنین گفته شده که در این جلسه اعضای کمیته نظارت بر اجرای برجام پیشنهادهای مطرح شده در واکنش به اقدامات آمریکا را مورد بررسی و تصویب قرار دادند. جزئیاتی از این پیشنهادها منتشر نشده است.
کمیته نظارت بر اجرای برجام در شورای عالی امنیت ملی تشکیل شده است و اعضای آن حسن روحانی، علی لاریجانی رئیس مجلس، محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه، حسین دهقان وزیر دفاع، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی، علیاکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی، سعید جلیلی نماینده رهبر جمهوری اسلامی در شورای عالی امنیت ملی و علیاکبر ولایتی مشاور عالی رهبر جمهوری اسلامی در امور بینالمللی هستند.
با توجه به سفر محمدجواد ظریف به کشورهای شرق آسیا به جای او عباس عراقچی، معاونش در نشست چهارشنبه کمیته نظارت بر اجرای برجام حضور داشت.
حسن روحانی روز گذشته در سخنرانی خود در دانشگاه تهران از نشست کمیته نظارت بر اجرای برجام خبر داده بود. او روز یکشنبه در مجلس مصوبه اخیر کنگره آمریکا را نقض برجام دانسته و گفته بود ایران آن را تحمل نخواهد کرد و به آن پاسخ مناسبی خواهد داد.
بیشتر مسئولان جمهوری اسلامی از «واکنش قاطع» ایران به مصوبه کنگره آمریکا سخن گفتهاند.
نامه به بان کی مون
غلامعلی خوشرو، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد نیز سهشنبه ۱۶ آذر نامهای خطاب به بان کی مون، دبیرکل این سازمان نوشته و مصوبه اخیر کنگره آمریکا در مورد تمدید تحریمهای ایران را مغایر با برجام دانسته است.
غلامعلی خوشرو در نامه خود تأکید کرده است که بر اساس توافق هستهای، آمریکا بهعنوان یکی از طرفهای برجام متعهد شده که از تمدید و وضع مجدد تحریم و یا هر اقدام مغایر با اهداف، نص و روح برجام خودداری کند.
او گفته است که تمدید قانون تحریم ایران بر خلاف تعهدات برجامی آمریکاست و مسئول پیامدهای منفی و آثار زیانبار آن این کشور خواهد بود.
قانون تحریمهای ایران نزدیک به یک دهه پیش از توافق هستهای، در سال ۱۹۹۶ به تصویب کنگره آمریکا رسید و نخستین تحریمهای جهانی آمریکا علیه ایران محسوب میشود. بر اساس این قانون مشارکت در پروژههای نفت و گاز و پتروشیمی، معادن اورانیوم، حمل نفت خام ایران و فروش بنزین به ایران برای شرکتهای خارجی ممنوع است.
مجلس سنای آمریکا یکم دسامبر / ۱۱ آذر قانون تحریم ایران را با اتفاق آرا برای ۱۰ سال دیگر تمدید کرد. پیش از آن، مجلس نمایندگان ایالات متحده در روز سهشنبه ۱۵ نوامبر / ۲۵ آبان با تمدید تحریمها علیه ایران موافقت کرده بود.
در نامه خوشرو از دبیرکل سازمان ملل خواسته شده تا از همه طرفهای توافق هستهای بهویژه آمریکا بخواهد تا به تعهدات خود در قبال این توافقنامه پایبند بمانند.
خروج آب سنگین ایران
در همین حال آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرده است که فرایند خروج ۱۱ تُن آب سنگین از ایران انجام و درستی آن راستیآزمایی شده است.
با خروج این میزان آب سنگین، ذخیره آن در ایران به ۱۳۰ تُن رسید که در در توافق هستهای تعیین شده بود.
نوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی المللی در تاریخ ۱۷ نوامبر / ۲۷ آبان اعلام کرده بود که برای دومین بار از زمان بهاجرا در آمدن توافق هستهای، ذخیره آب سنگین ایران از میزان تعیینشده در این توافق ۱۰۰ کیلوگرم بیشتر شده است.
روحانی در سخنان روز گذشته خود در دانشگاه تهران گفته بود که ایران آب سنگین خود را تا کنون به آمریکا و روسیه فروخته است.