شصت و يکمين جشنواره فيلم برلين (برليناله)، پنج‌شنبه دهم فوريه ۲۰۱۱ گشايش يافت.
به گزارش بخش فرهنگی راديو زمانه، شصت و يکمين جشنواره فيلم برلين، (برليناله) با نمايش فيلم «بی‌باک» (True Grift) ساخته برادران کوهن در برلين، پايتخت آلمان افتتاح شد.
محور برليناله ۲۰۱۱ سينمای سياسی و اجتماعی در آلمان و در جهان است. در سال ۲۰۱۱ برلين ميزبان يکی از سياسی‌ترين و اجتماعی‌ترين جشنواره‌های سينمايی جهان است.
برليناله ۲۰۱۱ از جعفر پناهی، کارگردان سر‌شناس ايرانی که به شش سال حبس و ۲۰ سال محروميت از کار محکوم شده است، دعوت کرده بود به‌عنوان داور در شصت و يکمين جشنواره فيلم برلين حضور يابد. اما دولت ايران مانع از حضور جعفر پناهی در اين رويداد مهم سينمای جهان شد.
برليناله روز گذشته با انتشار بيانيه‌ای با جعفر پناهی اعلام همبستگی کرد و بر اين موضوع تأکيد نمود که جعفر پناهی به جرم دفاع از آزادی و آزادی بيان به زندان محکوم شده و خاطرنشان کرد که صندلی او در ميان ديگر اعضای هیأت داوران اين جشنواره مهم سينمايی خالی می‌ماند.
برليناله همچنين در يک اقدام نمادين و تأثيرگذار، در يازدهم فوريه، هم‌زمان با سالگرد انقلاب ضد سلطنتی ايران، «آفسايد» ساخته جعفر پناهی را به نمايش می‌گذارد. مطبوعات سينمايی در آلمان اين اقدام جشنواره را تحسين کردند و آن را يکی از رويکردهای آشکار سياسی و اجتماعی شصت و يکمين جشنواره فيلم برلين خواندند.
فيلم سينمايی «اگر ما نه، پس کی» (Wer wenn nicht wir) ساخته آندرس فايه‌يل با بازی آگوست ديل در نقش اول از مهم‌ترين فيلم‌های سياسی در برليناله ۲۰۱۱ است. موضوع اين فيلم برنوارد وسپر، نويسنده آلمانی با گوردون اسلين (چريک مبارز ارتش سرخ آلمان، ار، آ، اف) پيش از آغاز مبارزات مسلحانه در سال‌های دهه ۶۰ در آلمان است.
اگر جشنواره فيلم کن به‌خاطر حضور ستاره‌های سينما شهرت جهانی دارد و اگر جشنواره فيلم ونيز به خاطر نمايش فيلم‌های هنری محبوب است، جشنواره فيلم برلين به‌گونه‌ای سنتی به سينمای سياسی و اجتماعی جهان علاقه دارد.
جشنواره فيلم برلين با نمايش وسترن «بی‌باک» ساخته برادران کوهن گشايش يافت. از آن پس، در برنامه‌های جشنواره انواع فيلم‌های سياسی و اجتماعی گنجانده شده است.
يکی از مهم‌ترين اين فيلم‌ها، مستند «خودروکوفسکی» ساخته سيريل توشی است که پيش از شروع جشنواره خبرساز شد.
کارگردان اين فيلم ادعا کرد که مأموران امنيتی روس به دفتر کار او در برلين دستبرد زده و نسخه اصلی فيلم را که به زندگی سرمايه‌دار جوان و معروف روس، خودروکوفسکی می‌پردازد به سرقت بردند. محکوميت خودروکوفسکی که به دلايل سياسی از او سلب مالکيت و به حبس سنگين در سيبری محکوم شده بود، همين چندی پيش تمديد شد. نسخه ديگری از اين فيلم قرار است که در برليناله ۲۰۱۱ به نمايش گذاشته شود.
«جدايی نادر از سيمين» ساخته اصغر فرهادی که برای نمايش در بخش اصلی جشنواره فيلم برلين انتخاب شد، از ديگر فيلم‌های اجتماعی و قابل‌تأمل برليناله ۲۰۱۱ به شمار می‌آيد. در اين فيلم ليلا حاتمی، پيمان معادی، شهاب حسينی و مريلا زارعی ايفای نقش می‌کنند.
«جدايی نادر از سيمين» قرار است در روزهای ۲۶ و ۲۷ بهمن و اول اسفند برابر با ۱۵، ۱۶ و ۲۰ فوريه در برليناله به نمايش درآيد.
اصغر فرهادی دو سال پيش موفق شد با فيلم «درباره الی» جايزه خرس نقره‌ای پنجاه و نهمين دوره جشنواره برلين را از آن خود کند.
فيلم «Tropa Elite2» ساخته کارگردان برزيلی، خوزه پاديل‌ها که به جنگ مواد مخدر در ريودوژانيرو می‌پردازد، از ديگر فيلم‌های اجتماعی و سياسی در برليناله ۲۰۱۱ است. بخش نخست اين فيلم در برليناله ۲۰۰۸ به نمايش درآمد و خرس طلايی را از آن خود کرد. اين رويداد واکنش منفی بسياری از منتقدان سينما را در پی داشت.
يکی ديگر از مهم‌ترين فيلم‌های سياسی و اجتماعی در برليناله ۲۰۰۱، «کارخانه رؤياسازی، کابل» است. موضوع اين مستند داستانی، زندگی يک زن افغان است که به‌عنوان پليس، بازيگر سينما و توليدکننده فيلم‌های سينمايی از حقوق زنان افغان دفاع می‌کند.
جشنواره فيلم برلين، از دهم تا بيستم فوريه ادامه دارد. ریاست هيأت داوران برلیناله ۲۰۱۱ را ایزابلا روسلینی برعهده دارد. علاوه بر پناهی، سندی پاول (طراح صحنه و لباس)، امیرخان (بازیگر)، گای مدین (فیلمساز)، جن چپمن (تهیه‌کننده) و نینا هاوس (بازیگر آلمانی) دیگر اعضای هیأت داوران این دوره از جشنواره هستند.
در بخش فرهنگ و خبر راديو زمانه خوانندگان را در جريان رويدادهای اين حادثه مهم سينمايی در جهان قرار خواهيم داد.
جشنواره فيلم برلين نخستين بار در سال ۱۹۵۷ برگزار شد. اين جشنواره ابتدا تابستان هر سال در برلين برگزار می‌شد. اما از سال ۱۹۷۸، در فوريه برگزار می‌شود.
نخستين دوره جشنواره فيلم برلين در سال ۱۹۵۷ با فيلم «ربکا» از آلفرد هيچکاک گشايش يافت.