احساس تنهایی، دردناک و آزاردهنده است. من یک روان‌شناسم و با بیماران معتاد به موادی مثل الکل و غذا کار می‌کنم. بارها از بیمارانم پرسیده‌ام که اگر مواد مصرف نکنند چه احساسی دارند؟ پاسخ آنها احساس عمیق تنهایی است. شاید فکر کنید کسی احساس تنهایی می‌کند که ارتباط اجتماعی محدودی دارد یا با رابطه عاطفی ندارد. اما بیماران من حتی با وجود رابطه هم احساس تنهایی می‌کنند. وجود رابطه مانع ایجاد این احساس نیست. گاهی خود ارتباط دلیل احساس انزوا و تنهایی است.
تنهایی احساسی است که ما در رابطه با فردی که در ارتباط عمیق عاطفی با ما نیست یا در دسترس نیست در قلب و روح‌مان احساس می‌کنیم. واضح است که احساس تنهایی می‌تواند زمانی که در رابطه با کسی نیستیم ایجاد شود اما تنهایی ممکن است با وجود ارتباط با دیگران، اما به‌خاطر احساس خشم، ناامیدی، خستگی و مریضی اتفاق بیفتد.
احساس تنهایی را نباید با تنها بودن اشتباه گرفت. احساس خلائی که از تنها بودن به وجود می‌آید، شکل دیگری از احساس رهایی است. تنها ماندن باعث نمی‌شود که خود را قضاوت کنیم، احساساتی شویم یا به موادی پناه ببریم که درد تنهایی را کم می‌کنند. علاوه بر این، دیگران مسئول تنهایی ما نیستند. ما تنها بودن را وقتی که خود را از ارتباط با دیگران رها کرده باشیم تجربه می‌کنیم. احساس تنهایی نیز با رها کردن خود همراه است اما این احساس به این دلیل ایجاد می‌شود که ما با خودمان ارتباط خوبی نداریم و نمی‌توانیم با دیگران هم ارتباط برقرار کنیم. احساس تنهایی و تنها بودن هر دو می‌توانند باعث تجربه یاس و اندوهی عمیق شوند.
تنها بودن به این معنی نیست ک دچار خلا درونی و انزوایی عمیق شویم. اگر خود را دوست داشته باشیم و برای خودمان ارزش قائل شویم، از این تنهایی لذت می‌بریم و اگر کسی بخواهد با ما وارد ارتباط شود ما به راحتی پذیرای او هستیم.
احساس تنهایی در رابطه برای چیست؟
ممکن است با وجود داشتن یک شریک یا دوست در زندگی به شدت احساس تنهایی کنید. این احساس تنهایی ناشی از این خواست و تمایل درونی است که می‌خواهید خود را از خشم، آسیب و ترس در امان نگه دارید یا ممکن است این احساس تنهایی ناشی از خشم، ترس یا آسیبی باشد که شریک‌تان احساس می‌کند. شما به شدت احساس تنهایی خواهید کرد اگر او عمدا کار، تلویزیون، غذا، الکل، سرگرمی یا اینترنت را جایگزین شما بکند.
ممکن است وقتی که تلاش می‌کنید احساسات شریک زندگی‌تان را با تسلیم شدن کنترل کنید، تنهایی را احساس کنید. نادیده گرفتن خود برای اینکه احساس دیگری را تحت تاثیر قرار بدهید، مانع ایجاد یک رابطه درست است و باعث احساس تنهایی می‌شود.
این احساس ممکن است زمانی به وجود بیاید که شما یا دیگری نمی‌خواهد در هنگام تعارض و اختلاف تغییری ایجاد کند. زمانی که نمی‌خواهید یک ارتباط باز در مورد موضوعات مهم داشته باشید بین شما یک دیوار ایجاد می‌شود.
احساس تنهایی همچنین زمانی که رابطه جنسی برای شما یا شریک‌تان تبدیل به ابزاری برای کنترل رابطه می‌شود، به وجود می‌آید.
علاوه بر این، اگر همه چیز در رابطه بر اساس منطق پیش برود و احساسات پیش رونده نداشته باشید، احساس تنهایی خواهید کرد. عقل‌گرایی در خیلی از موارد لازم است، اما بعد از مدتی می‌تواند این احساس را ایجاد کند که به شدت تنها هستید.
احساس تنهایی می‌تواند به این دلیل ایجاد شود که شریک زندگی‌تان دائما احساسات، افکار، ظاهر و رفتارتان را قضاوت می‌کند. قضاوت و ارزیابی دائمی جدایی ایجاد می‌کند و فاصله دلیلی برای احساس تنهایی است.
احساس تنهایی ممکن است ناشی از خستگی مفرط، فرسودگی، بیماری و احساس ضعف در شما یا دیگری باشد.
هرچیزی که شما را از طرف مقابل یا خودتان دور نگه دارد، باعث انزوا و تنهایی است. این احساس فقط زمانی از بین می‌رود که شا قلبا به هم احساس نزدیکی کنید و جدایی زمانی اتفاق می‌افتد که یکی از شما قلبش را بخاطر حفاظت از خود یا کنترل دیگری بسته نگه دارد.
چطور می‌توانید یک ارتباط موثر داشته باشید؟
برای احساس صمیمیت و ایمان داشتن به هم، شما باید بدون ترس از قضاوت یا سرزنش در مورد خودتان و عقایدتان حرف بزنید.
شما باید بتوانید مشتاقانه احساسات دردناک خود را بپذیرید و با احساس رضایت آنها را کنترل و هدایت کنید و از این احساسات ناخوشایند چیزی بیاموزید. رفتارهای کنترلی و تدافعی برای پرهیز از این احساسات کار درستی نیست. هر کسی باید مسئولیت احساساتش را به عهده بگیرد. زمانی که با خودتان ارتباط درستی داشته باشید می‌توانید با طرف مقابل هم رابطه سالمی برقرار کنید.
علاوه بر این شما باید از موقعیت اختلاف و کشمکش در رابطه به نفع خودتان بهره ببرید این یعنی از این موقعیت‌ها چیزی به نفع این رابطه یاد بگیرید نه اینکه آن را عاملی برای فاصله و جدایی بدانید.
برای اینکه کمتر احساس تنهایی کنید باید با خودتان و دیگران احساس همدلی و مهربانی داشته باشید. رابطه را فرصتی برای باهم بودن، عشق ورزی، شادی، آموزش و رشد بدانید. به رشد شخصی و رشد رابطه توجه کنید. با هم وقت بگذرانید تا دوست داشتن را نشان بدهید. این باید اولویت شما و شریک زندگی تان باشد.
همین که خود را درگیر رابطه کنید و بخواهید عشق را در ارتبا‌ط‌تان گسترش بدهید، کمتر احساس تنهایی خواهید کرد. هرچقدر برای بهبود رابطه بیشتر تلاش کنید و هرچقدر خودتان را بیشتر دوست داشته باشید، کمتر احساس تنهایی خواهید کرد.
دکتر مارگارت پاول متخصص روابط است. او نویسنده و یکی از همکاران پروژه Inner Bonding برای خود درمانی است که در برنامه اپرا معرفی شده است. او برای عشق‌ورزی به خود و ارتباط موثر با دیگران کلاس‌های الکترونیکی رایگان برگزار می‌کند.