پروانه «مونوآرک» مشهورترین پروانه آمریکای شمالی است؛ چراکه این پروانه هر سال بیش از هشت هزار کیلومتر مسافت طی میکند تا خود را از جنوب کانادا به مکزیک برساند و این مسیر را بازگردد. این مهاجرت که در سه مرحله و سه نسل اتفاق میافتد، معمایی برای جانورشناسان متخصص این پروانه است.
اما اکنون پژوهشگران در دانشگاه واشنگتن و دانشگاه ماساچوست که بر سلولهای این پروانه آزمایش میکنند، میگویند که این پروانه مجهز به یک قطبنما در سطح سلولی است. نتایج پژوهش تیمی در مورد قطبنمای پروانه «مونوآرک» روز ۲۶ آوریل در ژورنال علمی «سل ریپورت» منتشر خواهد شد و اکنون در وبسایت این ژورنال در دسترس است.
نسل اول در بهار مکزیک مهاجرت را آغاز میکنند به میانه ایالات متحده آمریکا میرسند، آنها جفتگیری میکنند و میمیرند.
نسل دوم در تابستان مهاجرت را از میانه آمریکا به جنوب کانادا آغاز میکنند، در تابستان کانادا جفتگیری میکنند و میمیرند.
نسل سوم مهاجرت را از کانادا آغاز میکنند و در پاییز به سمت مکزیک حرکت میکنند و همه آنها در آغاز فصل سرما و پایان پاییز به کوهستانهای مرز استان «میچوآکان» و استان «مکزیکوسیتی» میرسند و تمام زمستان را در این کوهستان سر میکنند.
فلش زرد مهاجرت نسل اول و دوم از مکزیک به کانادا را نشان میدهد. فلش قرمز مهاجرت نسل سوم از کانادا به مکزیک را نشان میدهد. برخی از پروانههای مونوآرک همین مسیر را در غرب آمریکا از شمال به سمت کالیفرنیا طی میکنند.
قسمتی از پروژه رمزگشایی از الگوهای مهاجرت پروانه «مونوآرک» در دانشگاه ماساچوست و واشنگتن، این پروانهها را «تگ» میکرد تا بتواند الگوهای مهاجرت آنها را بهتر بررسی کند.
پژوهشگران این دانشگاهها برای درک بهتر قطبنمای پروانهها، تعدادی از پروانههای نسل سوم تگ شده را از مسیر مهاجرت کانادا به مکیزک خارج کردند و آنها را به فلوریدا بردند. در نهایت تعجب پژوهشگران پروانهها راه خود را به مسیر جنوب غربی کج کردند و نهایت به محل همیشگی در مکزیک رسیدند.
پروانهها در مسیر مهاجرت خود ناچار هستند از دریاچههای پنجگانه در مرز آمریکا و کانادا هم بگذرند، مسیری که آنها بدون غذا و با سر خوردن به روی بادهای موافق در مسیر مهاجرت، طی میکنند.
این پروانهها همچنین باید از بیابان مرزی آمریکا و مکزیک نیز عبور کنند، جایی که نه آب هست و نه غذا.
قطبنما در سیستم عصبی پروانه «مونوآرک» قرار دارد و با در نظر گرفتن زاویه نور خورشید با زمین و طول مدت روز، راه مهاجرت را به سه نسل پروانه «مونوآرک» نشان میدهد.
منطقه حفاظتشده سپهر پروانه «مونوآرک» در مکزیک یک منطقه ۱۰۰ کیلومتری در مرز استان «مکزیکوسیتی» و استان «میچوآکان» در مکزیک است.
جنگلهای این منطقه برای حفظ اکوسیستم حمایتی از این پروانهها حفظ خواهند شد. میلیون پروانه «مونوآرک» سالانه به منطقه حفاظتشده سپهر پروانه «مونوآرک» در مکزیک میآیند تا زمستان را اینجا سر کنند.
این پروانهها از گرمای درونی درختان کاج و بلوط استفاده میکنند. آنها روی تنه درختان که از محیط اطراف گرمتر است پناه میگیرند تا زمستان پایان یابد.
اهالی بومی این منطقه در مکزیک باور دارند که این پروانهها، ارواح اجدادشان هستند.
متاسفانه تیتر این مقاله گمراه کننده است. تحقیق انجام شده وسیله چگونگی مهاجرت پروانه مونارک را بررسی کرده نه دلیل مهاجرت را. این دو امر مختلف است که تیتر مقاله در امر خبر دقتت نکرده است. شاید تیتر ” راز چگونگی مهاجرت پروانه مونارک” در این مورد رساتر عمل کند.
نادر / 18 April 2016