با وجود آن‌که روز جهانی ایدز در دولت محمود احمدی‌نژاد از متن تقویم ایران خارج شده است، اما فرا رسیدن این روز (اول دسامبر)، همچنان یکی از جدی‌ترین مناسبت‌ها برای پرداختن به این بیماری و زوایای تاریک آن است. حالا وزارت بهداشت هم می‌خواهد که روز جهانی ايدز به تقويم كشور برگردد تا مبارزه با ایدز جدی‌تر گرفته شود.
بر اساس تازه‌ترین آماری که علی اکبر سیاری، معاون بهداشت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران ارائه کرده است، تاکنون ٢٩ هزار و ٤١٤ نفر مبتلا به ویروس HIV در ایران شناسایی شده‌اند.
این آمار ، روز جمعه ششم آذر ماه در شبکه خبر تلویزیون دولتی ایران اعلام شده است: «برآورد ما این است که افراد مبتلا به این ویروس بین ٨٠ تا ٩٠ هزار نفر باشند. یعنی کسانی هستند که به این ویروس مبتلا شده‌اند، اما هنوز شناسایی نشده‌اند.»
او دهم آذر ماه سال گذشته هم از افزایش نگران‌کننده ایدز در ایران خبر داده بود.
سیاری گفته است که بر اساس آمارهای سال گذشته، ٣٧/٢ درصد موارد انتقال ویروس HIV از راه جنسی بوده که نشان دهنده رشد آن است. این موضوع با استفاده از مواد روانگردان صنعتی و رفتارهای جنسی حفاظت نشده ارتباط مستقیم دارد.
این در حالی است که در سال‌های گذشته میزان ابتلای مردان به ایدز ٨٨ درصد و زنان ١٢ درصد بوده است.
مسئولان وزارت بهداشت تاکید دارند در حال حاضر هیچ خانواده‌ای نیست که خطر ایدز تهدیدش نکند.
در همین زمینه: وضعیت کنترل بیماری ایدز در ایران: رها شده!
همچنین، در تازه‌ترین خبرها درباره ایدز در ایران، خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، از شناسایی ۱۳ کودک آلوده به ویروس ایدز در اصفهان خبر داده است.
غلامحسین صدری، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، روز یک‌شنبه هشتم آذر با اعلام این خبر گفته که این کودکان تحت درمان قرار گرفته‌اند. به گفته او در روزهای گذشته ۱۶ کودک سالم هم از مادران مبتلا به ویروس HIV متولد شده‌اند.
در همین زمینه: «استان البرز و کرج بیشترین مبتلایان به ایدز در ایران را دارند»
ضرورت آموزش
سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۰۹ نسبت به گسترش تصاعدی شیوع ایدز در ایران هشدار داده بود.
حسن قاضی‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، چهاردهم تیر ماه سال گذشته اعلام کرده بود که آمار مبتلایان به ایدز در ایران حدود ۱۰۸هزار نفر است. او در پاسخ به محرمانه بودم این آمار گفته بود که این آمار در ایران هیچ وقت سری نبوده است.
بیشتر بخوانید: وزیر بهداشت: حدود ۱۰۸هزار نفر در ایران مبتلا به ایدز هستند
در حالی که در سال‌های گذشته دولت ایران در کنترل ایدز موفق بوده است، کارشناسان می‌گویند که در سال‌های اخیر حساسیت نهادهای دولتی نسبت به گسترش شیوع ویروس HIV کم شده است.
در سه سال اخیر، بودجه مراکز «کاهش آسیب معتادان تزریقی» کم و حتی قطع شده و به دلیل اجرای طرح موسوم به ماده ۱۶ مبنی بر جمع‌آوری معتادان تزریقی از سطح شهرها، مراجعه آن‌ها به این مراکز کمتر شده است.
همچنین در سال ۹۳ دفتر ایدز سازمان ملل به دلایل نامعلوم بودجه سازمان بهزیستی ایران را قطع کرده که همین امر باعث تامین نشدن منابع مالی مراکز کاهش آسیب شده است.
علاوه بر این‌ها کمیته ایدز سازمان بهزیستی هم در دفتر اعتیاد این سازمان ادغام و در واقع منحل شده است.
این در حالی است که مسعود مردانی، متخصص بیماری‌های عفونی و عضو کمیته کشوری ایدز، در برنامه نبض شبکه خبر بر لزوم استفاده از تجربه‌های دیگر کشورها تاکید کرده است.
او گفته است: «در استرالیا که ایدز ریشه‌کن شده است با سلاح برنده، کارا، ارزشمند و کم هزینه آموزش، عمل کردند و جلو رفتند.»
کشورهای اسکاندیناوی و آمریکای شمالی توانسته‌اند راه‌های انتقال ویروس HIV را با تمرکز بر روی آموزش جوانان مسدود کنند و از این راه، نتیجه گرفته‌اند.
مرادی گفته است که مردم باید بدانند این بیماری با یک آزمایش ساده قابل تشخیص است و اگر بیماری در مراحل اولیه خود شناسایی شود، کاملا قابل کنترل خواهد بود زیرا در حال حاضر دسترسی به داروهای ضد HIV سهل است و ما جزو معدود کشورهای منطقه هستیم که مبتلایان به ایدز کاملا رایگان درمان می‌شوند.
با وجود آن‌که آگاهی‌‌بخشی و اطلاع‌رسانی مهم‌ترین اقدام در راه مبارزه با بیماری ایدز است، فعالیت‌ها در این زمینه در ایران محدود است.
به گفته معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، آموزش و پرورش با ١٤ میلیون دانش‌آموز، آموزش عالی با چهار میلیون و ٦٠٠ هزار دانشجو و پادگان‌ها با ظرفیت حضور مردان در آن‌ها، مهم‌ترین کانال‌های آموزشی به حساب می‌آیند که باید از آن‌ها به درستی استفاده کرد و مهارت‌های زندگی را به جوانان آموزش داد.
در سال‌های گذشته اما زندانی شدن برخی فعالان مبارزه با ایدز، عرصه را برای آن‌ها که به اعتبار جامعه مدنی به فعالیت در این حوزه پرداخته‌اند، تنگ کرده است.
زنان و ایدز
میشل سیدیبه، مدیر اجرایی برنامه مشترک سازمان ملل در زمینه ایدز (UNAIDS)، به مناسبت روز جهانی ایدز در پیامی، دسترسی دختران نوجوان و زنان جوان به آموزش و خدمات بهداشتی مناسب HIV و خدمات بهداشت باروری و جنسی را زمینه‌ساز ریشه‌کن شدن ایدز دانسته است.
او همچنین گفته است که جمعیت‌های کلیدی، مانند افرادی که مواد مخدر تزریق می‌کنند و …، باید با عزت و احترام به خدمات بهداشتی ارائه شده دسترسی داشته باشند.
سیدیبه گفته است: «ما می‌دانیم که تقویت خدمات محلی برای رسیدن به جمعیت هدف، منجر به ایجاد جوامعی سالم‌تر و منعطف‌تر خواهد شد.»
مدیر اجرایی برنامه مشترک سازمان ملل در زمینه ایدز تاکید کرده که امروزه بی‌عدالتی‌ها می‌توانند با عدم دسترسی نیازمندان به خدمات ضروری پابرجا بمانند که باید برای تغییر این وضعیت سرعت عمل به خرج داد.
در ایران اما برخورد با گروه‌های درگیر با اعتیاد، اغلب با عزت و احترام همراه نیست.
نمونه: حضور یک معتاد کارتن‌خواب در تلویزیون ایران و دریغ از یک لیوان آب و معتاد کارتن‌خواب و تلویزیون ایران؛ شهروند عزیزی که جدی گرفته نمی‌شود.
از سوی دیگر تغییر سیاست‌های جمعیتی جمهوری اسلامی از کنترل جمعیت به افزایش جمعیت با وجود انتقادهای جدی، دسترسی به خدمات بهداشت باروری و جنسی را با محدودیت‌هایی روبه‌رو کرده و حذف توزیع رایگان وسایل پیشگیری از بارداری، اعمال محدودیت‌های شدید بر جراحی‌های پیشگیری از بارداری (وازکتومی و توبکتومی)، در نظر گرفتن بسته‌های تشویقی برای فرزندآوری و هم‌اکنون اجرای طرح «پیشگیری از تک‌فرزندی»، در دستور کار وزارت بهداشت قرار گرفته است.
بیشتر بخوانید: افزایش جمعیت و رویای بازگشت به دهه ۶۰ و بهای سنگین افزایش جمعیت برای سلامت زنان
همه این موارد می‌تواند به بالا رفتن آمار ایدز در کشور بینجامد: افزایش جمعیت و گسترش ایدز.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفته است که ایدز یک معضل اجتماعی‌ست که بر اساس شعار سازمان بهداشت جهانی با عنوان «پیش به سوی پایان همه‌گیری HIV»، باید نسبت به گذشته، فعالیت‌های محکم‌تر و قاطع‌تری درباره این بیماری انجام شود.
برای جلو‌گیری از گسترش اپیدمی ایدز در ایران اما چاره‌ای جز آموزش صحیح و صریح بهداشت جنسی به کودکان و نوجوانان وجود ندارد چون اطلاعات کلی و سر‌بسته نمی‌تواند موجب تغییر رفتار جنسی شود. هر روز تاخیر در این امر فاجعه‌آفرین است.