محوطه تاریخی شوش و منظر فرهنگی میمند در استان کرمان در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
سازمان یونسکو در سی و نهمین اجلاس سالانه کمیته میراث جهانی که از ۲۸ ژوئن تا ۸ ژوئیه در شهر بن در آلمان برگزار می‌شود، ۳۷ پرونده را در دستور کار خود قرار داد. از آن میان پرونده محوطه تاریخی شوش در استان خوزستان و پرونده منظر فرهنگی میمند در استان کرمان از چهار شاخص اصالت، یکپارچگی، مدیریت و حفاظت برخوردار بود و در میراث جهانی یونسکو ثبت شد.
با اضافه شدن این دو اثر در فهرست میراث جهانی یونسکو، تعداد آثار ایران در یونسکو به ۱۹ اثر رسید: چغازنبیل، تخت جمشید، میدان نقش جهان، تخت سلیمان، بم و فضای فرهنگی آن، پاسارگاد، گنبد سلطانیه، سنگ نبشته بیستون، مجموعه کلیساهای آذربایجان، سازه‌های شوشتر، مجموعه تاریخی بازار تبریز، آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی، باغ ایرانی، مسجد جامع اصفهان، برج گنبد قابوس، کاخ گلستان، شهر سوخته، محوطه تاریخی شوش و منظر فرهنگی میمند.
روستای صخره‌ای میمند
روستای تاریخی و صخره‌ای میمند، واقع در استان كرمان و در فاصله ۳۵ كیلومتری شهرستان بابك در دل كوه كنده شده و ۴۰۰ واحد مسكونی به نام «تیچه» دارد. تخمین زده می‌شود که حدوداً ۲۷۰۰ اتاق در مجموعه «تیچه»های میمند وجود دارد. قدمت این روستا به آغاز تمدن ایرانی می‌رسد و هنوز معلوم نیست چه کسانی و با چه انگیزه‌ای در دل صخره‌ها، خانه ساخته‌اند. سقف خانه‌ها آهکی‌ست و کف آن‌ها پوشیده از رسوبات آتشفشانی‌ست. منظر فرهنگی میمند از اوایل دهه ۱۳۸۰ مورد توجه سازمان میراث فرهنگی قرار گرفت.
برخی از پژوهشگران بر آن‌اند که مهرپرستان فقط برای عبادت و دفن مردگان از «تیچه»ها استفاده می‌کردند، اما به تدریج در اثر تغییر شرایط آب و هوایی، از روی اضطرار به این غارها پناه آوردند.
میمند روستایی است با سه‌هزار سال قدمت. اشیایی که در آن یافت شده از دوره ساسانی نشان دارد و در گویش مردمانش هنوز واژه‌های پهلوی ساسانی شنیده می‌شود. آب و هوای میمند کوهستانی است: زمستان‌های سرد و تابستان‌های معتدل. پیش از خشکسالی در ایران دشت‌های میمند پوشیده از درختان بادام و پسته‌کوهی بود. اما اکنون در اثر کم‌آبی بسیاری از این درخت‌ها خشک شده‌اند.
شهر باستانی شوش
شوش یکی از کهن‌ترین شهرهای دنیای باستان و از مهم‌ترین مناطق تاریخی ایران است.
قدمت یک دهکده باستانی در این محدوده به حدود ۹۰۰۰ سال پیش می‌رسد، اما در حدود ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، شهرنشینی در شوش آغاز شد و تاکنون نیز ادامه دارد. این منطقه که بین رودخانه‌‌های دز و کرخه قرار دارد روزگاری مرکز عیلامی‌ها بوده است.
آشوربانیپال، پادشاه آشور، شوش را بین سال‌های ۴۶۵ تا ۴۶۰ پیش از میلاد فتح و سپس ویران کرد. داریوش هخامنشی شوش را از نو بنا کرد و در دوران هخامنشی‌ها، شوش پایتخت مهم سیاسی آنان شد. کاخ مشهور آپادانای داریوش نیز در شوش قرار دارد.
برخی دیگر از پادشاهان هخامنشی از جمله خشایارشا و اردشیر اول نیز در شوش زندگی می‌کردند.
«راه شاهی» ارتباط این پایتخت باشکوه را به دیگر شهرهای هخامنشی از جمله پارسه یا تخت جمشید و پاسارگاد برقرار می‌ساخت.
در اواخر قرن نوزدهم هیأت باستان‌شناسی فرانسه برای انجام کاوش‌هایی به شوش وارد شد. پس از کاوش‌های هیأتی به سرپرستی دیالافوا، ژاک دمورگان مأمور شد تا فعالیت‌های انحصاری فرانسه در ایران را ادامه دهد.
در همان سال‌ها دمورگان تصمیم گرفت پایگاهی برای باستان‌شناسان فرانسوی فعال در شوش بر پا کند. او با به کارگیری تعدادی از آجرهای محوطه تاریخی شوش و محوطه‌های اطراف، قلعه‌ای را با طرح قلعه‌های قرون وسطای اروپایی روی مرتفع‌ترین بخش شوش بنا کرد که تا سال‌ها به قلعه آکروپل یا قلعه فرانسوی‌های شوش شهرت داشت.
بخشی از آجرهای این قلعه از کاخ داریوش در شوش به دست آمده و بخش دیگری از آن حاوی خط میخی است که از چغازنبیل به آن‌جا آورده شده و در ساختمان این قلعه به کار رفته است.
در سال ۱۹۷۲ میلادی و در جریان حفاری‌های باستان‌شناسی در شوش، یک مجسمه سنگی بدون سر از داریوش اول به دست آمد. روی پایه این مجسمه علاوه بر استفاده از خط میخی (به پارسی باستان، ایلامی و آکدی) از خط هیروگلیف مصری نیز استفاده شده است.